نکات مهم در جوشکاری و برشکاری:
اغلبا در کشورهای مختلف استانداردها و دستورالعمل مختلفی برای جوشکاری تنظیم و ابلاغ میشود. که بسیاری از آنها مشترک و تقریبا عمومی است. به طور کلی حوادث
ناگواری که در حین جوشکاری و برشکاری
اتفاق می افتد دو دلیل عمده دارد:
1- عدم اشنایی شخص به نکات ایمنی و بهداشتی
2- سهل انگاری و بی توجهی رعایت نکات
نکته: مهمترین توصیه در تمامی موارد قبل از ورود به کارگاه آن است که با وسیله ای که روش کار با آن را نمیدانیم و آموزش ندیده اید به هیچ عنوان کار نکنید.
ایمنی عمومی: شامل شرایط وضعیت هایی است که همه حالات جوشکاری و برشکاری در آن به کار میرود:
1- کار کردن ئر زیر تهویه
2- پوشش و لباس کار
3- وسایل و تجهیزات مربوط به نکات ایمنی عمومی
نکته: اشعه مادون قرمز باعث سوختگی پوست و در دراز مدت باعث سرطان پوست و برق زدگی آن چشم میشود.
نکته: اشعه ماوراء بنفش باعث سوختگی شبکه چشم و در دراز مدت باعث کور رنگی میشود.
برق گرفتگی و سوختگی: همه تجهیزات برق را چاکیزه و عاری از هر گرد و غبار نگه دارید.
از دستگاه هایی که با آب خنک میشود به خوبی مراقبت نمایید.
اگر آب از دستگاه نشت میکند بلافاصله آن را خاموش نمایید و اقدامات لازم برای تعمیر دستگاه را انجام دهید.
در هنگام تعویض یا تنظیم الکترود غیر مصرفی جریان برق را قطع کنید.
در هنگام اجرای این فرایند مانند همه فرایند های دیگر جوشکاری تهویه خوب و تخلیه دود ضروری است.
مراقب باشید که بوران هوای ناشی از تهویه و تخلیه دود اثر حفاظتی گاز محافظ مختل نکند.
گاز ارگون از هوا سنگین تر است و در فضای بسته در نزدیکی سطح زمین انباشته میشود در نتیجه به تدریج میزان اکسیزن هوا کاهش یافته و خطر خفگی پیش می آید.
ابزار شناسی:
سوهان: وسیله ای است که با آن میتوان از سطح قطعه ای براده برداری کرده و به آن پر شکل دهد. سوهان از قسمت بدنه اج دار. دنباله و دسته تشکیل شده است. سوهان از نظر آج به دو دسته ی آج یک طرفه و آج
دو طرفه تقسیم میشود.
انواع سوهان از نظر شکل ظاهری: گرد – تخت – سه گوش – چهار گوش – نیم گرد.
انواع تیغ اره:
1- دندانه درشت: دارای 14 تا 16 دندانه در اینچ برای بریدن فلزات و فولادهای نرم
2- ددندانه متوسط: دارای 18 تا 23 دندانه در اینچ برای بریدن فلزات و فولادهای سخت.
3- دندانه ریز: دارای 28 تا 33 دندانه در اینچ برای بریدن فلزات و فولادهای بسیار سخت و دندانه ریز و پرآلیاز و پر کربن.
نکته: هنگام کار با کمان اره زاویه تیغ اره نسبت به قطعه کار 30 درجه میباشد که رو به پایین باشد.
گونیا: ابزاریست برای پیدا کردن زاویه قائم. 45 درجه و 30 درجه که ساده ترین آنها زاویه 90 درجه است.
انواع چکش: از 250 گرم تا 1 کیلوگرم چکش های سبک هستند. از 1 تا 3 کیلوگرم معروف به چکش های اهنگری میباشند. از 3 کیلوگرم به بالا پتک نام دارد.
سنگ فرز: برای بریدن و ساییدن و گاه تمیز کاری روی پلیت ها و لوله ها نقش بسیار مهمی را ایفا میکند و برحسب قطر خارجی صفحه به اینچ اندازه گیری میشود.
1- صفحه برش:که مخصوص بریدن قطعات است در دو اندازه 4 اینچ و 7 اینچ میباشد و ضخامت آنها 3 میلی متر است.
2- صفحه ساب: که مخصوص سایید است و در دو اندازه 4 اینچ و 7 اینچ میباشد و ضخامت آن 6 میلی متر است.
حدیده: برای پیچ زنی و شیارزنی روی یک میله یا لوله به کار میرود.
قلاویز: برای ایجاد شیار و دندانه داخل لوله و سوراخ مورد استفاده قرار میگیرد.
جوشکاری:
جوش ایده ال: به جوشی گفته میشود که در محل اتصال از نظر ساختار داخلی و استحکام مکانیکی با فلز پایه قابل تشخیص نباشد.
جوش ذوبی: در این روش با استفاده از حرارت لبه اتصال ذوب شده و سپس با استفاده از ماده ی کمکی و یا بدون آن عمل جوشکاری انجام میشود. مانند جوشکاری اکسی گاز. جوشکاری برق. جوش TIG و.....
انواع جریان:
1)جریان متناوب (AC): در جریان متناوب الکترون ها در مدار همیشه در یک جهت حرکت نمی کنند بلکه ابتدا در یک جهت حرکت کرده و در لحظه بعد جهت حرکت الکترونها بر عکس میشود. در یک ثانیه تقریبا
50 بار حرکت الکترون ها عوض میشود.
مزایا:
وزش قوس وجود ندارد.
قیمت آن ارزان تر است و قابل حمل میباشد
معایت:
امکان تغییر قطبیت وجود ندارد.
برقراری قوس مشکل تر است.
با همه نوع الکترود نمیتوان جوشکاری کرد.
با آمپرهای پایین جوشکاری مشکل است.
2) جریان متناوب (DC): در این جریان جهت الکترون ها در مدار همیشه در یک جهت منفی به مثبت میباشد بنابراین قطب منفی به مثبت عوض نمیشود.
مزایا:
خطر برق گرفتگی کمتر است.
امکان تغییر قطبیت وجود دارد.
انوای الکترودها را به راحتی قابل جوشکاری است.
امکان جوشکاری با آمپرهای پایین وجود دارد.
بزقراری قوس و پایداری آنآسان و بیشتر است.
معایب:
انحراف قوس وجود دارد.
گران قیمت است.
جابه جایی اش آسان نیست.
در جریان DC دو نوع قطبیت وجود دارد که بر اساس نوع فرایند جوشکاری. نوع و جنس روپوش الکترود تغییر میکند.
قطب مستقیم (DCSP/DCEN): چنانچه الکترود به قطب منفی و قطعه کار به قطب مثبت وصل نماییم به آن جوشکاری با قطب مستقیم گویند. در این حالت الکتروننها از الکترود به قطعه کار میباشد و تقسیم حرارت
3/1 در الکترود و 3/2 در قطعه کار است.
قطب معکوس (DCRP/DCEP): چنانچه الکترود به قطب مثبت و قطعه کار به قطب منفی وصل نماییم به آن جوشکاری با قطب معکوس گویند. در این حالت حرکت الکترونها از قطعه کار به الکترود میباشد. تقسیم
حرارت 3/1 در قطعه کار و 3/2 در الکترود میباشد.
یکسوسازی در جوشکاری:
یک سو کننده ها (دیودها): یک سو کننده یا رکتیفایروسیله ای است که جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل میکند مانند شیر یک طرفه در سیستم لوله کشی عمل میکند.
دستگاه های جوشکاری به دو دسته تقسیم میشوند:
مولدها: در جاهایی که معمولا برق در دسترس نباشد از مولد استفاده میشود و در نوع زنراتور و ترافو میباشد.
مبدل ها: این دستگاه ها برق شهری را به جریان مورد نیاز جوشکار تبدیل میکند و در دو نوع:
الف) ترانس: که جریان AC تولید میکند.
ب) ترانس رکتیفایر دار: که تولید جریان DC میکند.
سیکل کاری دستگاه: مدت زمانی که با یک آمپر مشخص میتوان با دستگاه جوشکاری نمود بدون آنکه به دستگاه آسیبی رسد. این مدت زمان ده دقیقه است. برای مثال سیکل کاری دستگاهی 80% است یعنی اینکه ما باید
8 دقیقه با این دستگاه کار کنیم و دو دقیقه در حالی که هنوز روشن است به آن استراحت دهیم.
جوشکاری با قوس الکتریکی دستی (SMAW): این فرایند جزء فرایند های ذوبی است که حرارت مورد نیاز را برای ذوب از طریق تشکیل قوس الکتریکی بین الکترود مصرفی و سطح کار تولید میشود.
مزایا:
تجهیزات آن ارزان است
برای جوشکاری انواع فلزات به کار میرود.
در تمامی حالات قابل جوشکاری است.
جاهایی که دسترسی به آن مشکل است میتوان به راحتی جوشکاری نمود.
معایب:
دود و بخارات زیادی تولید میکند.
احتمال ایجاد عیوب ناشی از گل جوش بوجود می آید
سرعت جوشکاری و نرخ رسوب کم است.
متغیرهای جوشکاری:
آمپر (شدت جریان) . طول قوس (ولتاز)
انتخاب آمپر صحیح بستگی به: 1- نوع مغزی الکترود 2- نوع روپوش الکترود 3- ضخامت الکترود 4- ضخامت قطعه کار 5- حالت جوشکاری 6- نوع اتصال.
تاثیرات میزان آمپر کم:
کاهش نفوذ 2- چسبیدن الکترود 3- ذوب دیرتر 4- بروز اشکالات و عیوب نظیر حبس سرباره و حباب های هوا
تاثیرات آمپر مناسب:
افزایش نفوذ 2-ذوب سریع تر الکترود 3- تشکیل قوس سریعتر
تاثیرات میزان آمپر خیلی زیاد:
پاشش زیاد 2- سوراخ شدن و از بین رفتن روکش الکترود 3- گود شدن سطح جوش
طول قوس مناسب:
طول قوس مناسب معمولا کمتر از میزان قطر مغزی الکترود و نیز هم اندازه آن میباشد.
الکترود شناسی:
الکترودهای روپوش دار از دو قسمت تشکیل شده اند:
روپوش الکترود 2- مغزی الکترود
تقسیم بندی الکترودهای روپوش دار از لحاظ جنس مغزی:
فولاد کربنی ساده 2- فولاد کم آلیاز 3- فولاد آلیازی (ضذ زنگ) 4- آلیاز مسی 5- آلیازهای آلومینیوم 6- آلیازهای نیکل
تقسیم بندی الکترودهای روپوش دار از لحاظ روپوش:
1- رتیلی (E6013) 2- قلیایی (کم هیدروزن) (E7018) 3- سلولزی (E6010) 4- اکسیدی (اسیدی) (E6027)
وظیفه روپوش الکترود:
محافظت از قوس و حوضچه مذاب از ورود عناصر مضر
جلوگیری از زود سرد شدن حوضچه.
برقراری راحت قوس و پایداری آن.
افزودن عناصر جوش.
تصفیه جوش.
اطلاعاتی در رابطه با الکترودها:
الف) الکترود با روکش رتیلی:
این ماده یک ماده ی سرباره ساز میباشد و باعث پایداری قوس میشود و به راحتی از خط جوش جدا میشود و دارای مصارفی از قبیل در و پنجره سازی. اسکلت سازی و نیز لوله کشی گاز ساختمان میباشد. این الکترود
مقاوم به جذب رطوبت بوده و نیازی به خشک کردن ندارد.
مزایا:
شروع و نگهداری قوس آن راحت است.
حساسیت به جذب رطوبت ندارد.
قابل جوشکاری با هر دو جریان AC و DC میباشد.
کار کردن با آن آسان است.
قابلیت جوشکاری در همه حالات وجود دارد.
گل سطح جوش به راحتی جدا میشود.
معایب:
برای ضخامت های بالای 20mm مناسب نیست.
هیدروزن حاصله بالا بوده و در فولادهای سختی پذیر امکان ایجاد ترک هیدروزنی وجود دارد.
مقاومت به ضربه آن در دماهای پایین کم است.
برای فولادهای با کربن بالاتر از 2% مناسب نمی باشد.
ب) الکترود با روکش سلولزی:
در مورد روپوش این الکترودها حدود 40% سلولز به کار رفته است که در اثر سوختن این ماده تولید یک شعله ی هیدروزنی میکند.
مزایا:
1-نفوذ جوش زیاد
2- سرعت ذوب الکترود بالاتر است
3- با آمپرهای پایین قابلیت جوشکاری وجود دارد
4- گل جوش کمی به جا می گذارد
5- در همه حالات به خصوص سرازیر در خط لوله به کار میرود.
معایب:
1-کار کردن با آن مشکل است
2- دود و پاشش زیادی تولید میکند
3- مقدار هیدروزن حاصله بسیار بالا است
ج) الکترود با روکش قلیایی (کم هیدروزن):
بهترین کیفیت جوش را دارد و از مقاومت به ضربه بالایی برخوردار است و در دماهای پایین کاربرد دار. این الکترود بسیار ترد و شکننده است و با کمترین ضربه امکان ریزش روپوش وجود دارد. این الکترودها باید قبل
از مصرف در اون باز پخت شوند (در دمای 250 الی 300 درجه به مدت 2 الی 3 ساعت باز پخت میشوند)
مزایا:
استحکام مکانیکی بالایی دارد.
تولید کمترین میزان هیدروزن میکند.
مناسب برای هر نوع ضخامت هستند.
مناسب برای اکثر فولادهای کربنی و کم آلیاز میباشد.
معایب:
جوشکاری با آن بسیار سخت میباشد.
بسیار جذاب رطوبت است.
جدا شدن سرباره در صورت تنظیم نبودن آمپر سخت میباشد.
روشن شدن مجدد قوس مشکل است.
شامل 39 اسلاید POWERPOINT
دانلود پاورپوینت جوشکاری و برشکاری
