دانلود مقاله کامل درباره بافت شناسی

اختصاصی از ژیکو دانلود مقاله کامل درباره بافت شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

بافت شناسی از جمله علوم امروزی است که با تکنولوژی پیشرفته اخیر بویژه تولید انواع مختلف میکروسکوپ نوری ، الکترونی و اسکنینگ دسترسی دانشمندان را به این علم امکان پذیر می سازد . فراگیری این علم جهت درک پاره ای از علوم دیگر نظیر فیزیولوژی و آسیب شناسی و . . . از ضروریات است . در این واحد درسی تلاش می گردد در حد مقدورات مباحث سلول شناسی ، بافت شناسی عمومی و بافت شناسی اختصاصی یا اعضاء مورد بحث قرار گیرد.

( سلول " Cell " )

کوچکترین واحد ساختمانی و زنده یک موجود زنده را که قادر به حفظ شکل فرآیندهای حیاتی مختلف باشد، سلول گویند . مطالعه این واحد ساختمانی را یاخته شناسی یا ( Cytology ) گویند . اولین بار رابرت هوک در سال 1665 در برش چوب پنبه حجرات ریزی را مشاهده کرد که اساس سلول را نشان می دهد. سپس آنتونی ون لیون هوک میکروسکوپ اولیه را اختراع و تک سلولی های آب راکد را مشاهده کرد . متعاقب آن و در طی سالیان بعدی دانشمندان مختلف و از ملیت های گوناگون بموازات پیشرفت تکنولوژی و دستیابی به ابزار و وسایل پیشرفته تر اعضای سلول را شناسایی نمودند .

بطور کلی بافت های بدن پستانداران از سه قسمت سلول ، ماده بین سلولی که در تغذیه و تبادلات گازی و نگهداری سلولها بکار گرفته می شود و خود شامل قسمت رشته ای و یکنواخت بوده و مایع بدن ( خون و لنف) متشکیل شده است. سلولها در طی دوره های گذشته در ساختمان بدن جانوران تدریجاً تکامل یافته و در نتیجه قادر به کار و عمل خاص شده اند . مثلاً سلولهای ماهیچه ای در طی مراحل فیزیولوژی طویل گشته و پروتئین های آنها بصورت رشته درآمده که در نتیجه سلول کاملاً دوکی شکل و بصورت رشته های ماهیچه درآمده است .

سلولها معمولاً بر حسب وظیفه و کارشان به اشکال متفاوت دوکی ، منشوری ، ستاره ای شکل ، مکعبی ، کروی ، هرمی شکل یا چند وجهی مشاهده می شوند . اندازه سلولها نیز بسیار متفاوت و کوچکترین آنها مثل مایکوپلاسما 1/0 میکرون و اندازه سلولهای حیوانی نیز اغلب بین 5 تا 250 میکرون متغیر می باشد .

بایستی توجه داشت بعضی سلولها مانند سلولهای عضلانی مخطط تا 12 سانتی متر و سلولهای عصبی با زوائد سیتوپلاسمی تا حدود متر نیز می رسند . شکل سلولها و وضعیت هسته و سیتوپلاسم همیشه با هم بستگی دارد بطوریکه اگر سلول شکل طویلی داشته باشد هسته آن کشیده و چنانچه مکعبی یا کروی باشد هسته آن نیز کروی شکل و در وسط آن قرار دارد .

چشم انسان می تواند دو نقطه را که از یکدیگر حدود 100 میکرون یا 1/0 میلی متر فاصله دارند، تشخیص دهد.

چنانچه این فاصله کمتر از این حد باشد چشم آن را بصورت یک نقطه خواهد دید و قابل مشاهده نیست .

اندازه سلولها را با واحد نانومتر با علامت اختصاری (nm) که برابر یک هزارم میکرون (میلی میکرون) و یا ده آنگستروم است محاسبه می کنند . قدرت تمیز میکروسکوپ های نوری (Resolution power) در حدود 2/0 میکرون می باشد یعنی چنانچه فاصله دو نقطه از یکدیگر بدین میزان باشد ،توسط میکروسکوپ نوری قابل تشخیص است و این حداکثر توان تفکیک در میکروسکوپ های نوری است .هر سلول زنده از ماده زنده و اساسی بنام پروتوپلاسم (Protoplasm) تشکیل یافته که خود شامل دو قسمت سیتوپلاسم (Cytoplasm) در اطراف و قسمت مرکزی تر بنام هسته (Nucleus)میباشد.سیتوپلاسم توسط پرده ای بنام غشای سلولی(Plasma membrane) پوشیده شده است .

ساختمان های سیتوپلاسمیک (Cytoplasm structure):

سیتوپلاسم سلول ماده ای است که از چهار گروه ساختمان تشکیل شده است .

الف) اورگانل های غشاء دار : مانند غشاء سلول ، توری اندوپلاسمیک ، میتوکندری ها ، دستگاه گلژی ، لایزوزوم ها ، هسته سلول و...

ب) اورگانل های بدون غشاء : مانند ریبوزوم ها،مژه ها و تاژک ها ، میکروفیلامنت ها و ...

پ) اینکلوژن ها : مانند مواد آلی ، رنگدانه ها و کریستال ها

ت) سایتوسول ها : مانند پروتئین های معلق ، کربوهیدارت ، املاح و . . .

اورگانل های غشاء دار :

غشاء سلولی (Plasma membrane) :

غشاء بخشی از سلول است که ماده درونی آن را از محیط خارج جدا می سازد . غشاء سلول بسیار نازک است و سیتوپلاسم را از خارج می پوشاند.ضخامت آن در حدود 5/7 الی 10 نانومتر است که از قدرت تمیز میکروسکوپ های نوری خارج می باشد . در تصاویر میکروسکوپ الکترونی غشاء هر سلول بصورت سه لایه دیده می شود که دو لایه خارجی و داخلی تیره و لایه وسط روشن است . این الگو در غشاء سلولهای مختلف بر حسب موقعیت آنها متغیر است . غشاء سلول شامل 55% پروتئین ، 25% فسفولیپید ، 13% کلسترول ، 4% سایر چربی ها و 3% کربوهیدارت می باشد . زنجیرهای اسید چرب موجود در غشاء سلول پستانداران از دو نوع مستقیم یا اشباع شده و غیر اشباع می باشد . نرمی و قابلیت انعطاف غشاء سلول با ازدیاد اسیدهای چرب غیر اشباع افزایش می یابد . کلسترول نیز خاصیت سیالی را کاهش و مقاومت آن را افزایش می دهد .

توری داخل سیتوپلاسمی (Endoplasmic reticulum) :

توری داخل سیتوپلاسمی محل اصلی ساخت پروتئین ، چربی و کربوهیدارت است که با نیاز متابولیکی سلول بستگی دارد و در سلول هایی که از این نظر غیر فعالند ، مقدار آن کم اما در سلول هایی که در سنتز و ترشح مولکول های پروتئین نقش دارند، فراوانتر می باشد . این اورگانل مواد سمی را به غیر سمی و برای خروج از سلول آماده می کند .

میتوکندری ها (Mitochondria) :

میتوکندری ها به اشکال متفاوت از دانه های کروی تا بیضی و یا رشته ای شکل بطول تقریبی 10 و عرض 1/0 تا 5/0 میلی میکرون در داخل سلول مشاهده می شوند . این اورگانل در متابولیسم انرژی دخالت داشته و منشاء اصلی آدنوزین تری فسفات (ATP) در سلول می باشد . تعداد آنها بستگی به نوع فعالیت متابولیک سلول ها دارد و در سلولهای با متابولیسم بالا فراوانتر می باشند. مثلاً تعداد آنها دریک سلول کبدی بالغ بر2000 عدد است

دستگاه گلژی (Golgi apparatus) :

این اورگانل در تمام سلول ها وجود دارد و در اکثر سلول های ترشحی در کنار هسته قرار دارد و با میکروسکوپ نوری بسختی قابل تشخیص می باشد . دستگاه گلژی در دریافت ، ذخیره مواد ترشحی و . . . دخالت دارد .

لایزوزوم ها (Lysosomes) :

لایزوزوم ها در تمام سلول ها بویژه آنهائیکه دارای هضم داخلی می باشند، بسیار فراوان یافت می شود و در اکثر سلولها از جمله ماکروفاژها ، نوتروفیل ها ، لنفوسیت ها مشاهده می شوند . لایزوزوم ها معمولاً کروی شکل هستند .

اورگانل های بدون غشاء :

ریبوزوم ها (Ribosomes) :

مقداری از مواد موجود در ریبوزوم ها در هستک سلول ساخته شده و سلولهایی که فاقد هستک هستند، در سیتوپلاسم آنها ریبوزوم مشاهده نمی شود . این اورگانل ها ذرات کوچکی در حدود 15 نانومتر می باشند . وجود ریبوزوم ها باعث بازوفیلی شدن سیتوپلاسم می شوند و در تمام سلولها به استثنای گلبول قرمز بالغ ( اریتروسیت ها ) وجود دارند .

مژه و تاژک (Cilia and Flagella) :

این اورگانل ها از اطراف توسط غشاء سلول پوشیده شده اند . در برش عرضی و با دید میکروسکوپ الکترونی دارای یک زوج میکروتیوبول مرکزی و 9 زوج میکروتیوبول اطرافی ( 2+9 ) است که بنام آکسونم (Axoneme) خوانده می شود .

گنجیدگیهای داخل سلول (Inclusions) :

سلول ها در دوران زندگی خود موادی را از خارج گرفته و یا در سیتوپلاسم خود ساخته و در داخل سلول به شکل حفراتی ذخیره و نگهداری می کنند . موادی را که از خارج گرفته و در خود ذخیره می کنند بنام اینکلاو (Enclave) و موادی که در سلول ساخته شده و ذخیره می کنند بنام واکوئل (Vacuole) نامیده می شود .

مواد آلی در سلول بصورت پروتئین ، کربوهیدرات و چربی ذخیره می شوند که بعضی از جمله پروتئین ها و گلیکوژن توسط میکروسکوپ نوری در سلول قابل مشاهده است و موادی نظیر چربی نیز با آزمایش های شیمیایی قابل تشخیص می باشند . چون در ضمن برش های معمولی بافت شناسی چربی حل می شود، جای خالی آن ها بصورت حفره مشاهده میگردد .

رنگدانه ها (Pigment granules) به دو گروه آندوژن و اگزوژن تقسیم می شوند . ملانین ایجاد شده در سلولهای ملانوسیت ، هموگلوبین ، هموسیدرین که در بافت های طحال ، کبد و مغز استخوان مشاهده می شود و لیپوفوشین که در اثر فعالیت لایزوزوم ها و مواد غیر قابل هضم ،فاگوسیت شده و در سلول های پیرتر مشاهده می شود از جمله رنگدانه های آندوژن و کاروتن و ذرات کربن که از خارج وارد سلول شده اگزوژن می باشند.

کریستال ها نیز که از پروتئین تشکیل شده اند، فقط در تعدادی از سلولها از جمله سلولهای سرتولی و لیدیگ در بیضه ها مشاهده می شوند .

سیتوسول یا هیالوپلاسم (Cytosol or Hyaloplasm) :

علاوه بر اورگانل ها و گنجیدگیهای داخل سلولی موادی از جنس پروتئین معلق ، کربوهیدارت ها ، املاح و غیره در ماده زمینه ای سلول بصورت محلول در آب وجود دارد که بنام ماده بنیادی سلول (Cytosol) خوانده می شود . 15% آن را آب و بقیه مواد آن شامل پروتئین ها و صدها آنزیم قوی می باشد .

هسته سلول (Nucleus) :

هسته مرکز کنترل سلول و شامل RNA و DNA می باشد.تمام سلولهای بدن دارای هسته می باشند به استثنای سلولهای عدسی چشم ، گلبولهای قرمز و پلاکت های خون که بنام Non nuclear خوانده می شوند . سلولها معمولاً دارای یک هسته (Mononuclear) هستند لیکن بعضی مانند سلولهای کبدی و عضله قلب