تاریخچه
اشعه دهی مواد غذایی بر خلاف آنچه که رسانه ها آن را توصیف می کنند یک فناوری جدید نیست. در واقع اشعه دهی مواد غذایی پدیده ای است که پژوهشهای بسیاری درباره آن صورت گرفته است و بسیار قویتر از برخی فرآیندهای جدید و نوآوری ها در زمینه نگهداری مواد غذایی است که تحت عنوان صنعت غذای در سالهای اخیر مطرح شده اند.
کشف اشعه X توسط رونتگن در سال 1895 و کشف مواد پرتوزا توسط بکورل یک سال بعد از آن، جامعه دانشمندان را به سوی پژوهشهای وسیع و جدی در خصوص اثرات بیولوژیکی اشعه های یونیزه هدایت نمود.
اشعه دهی مواد غذایی ابتدا در سال 1921 در ایالات متحده برای غیر فعال کردن انگل انسانی تریشینلا اسپیرالیس در گوشت خوک استفاده شد(7). در دهۀ 1930-1920 میلادی مقالات متعددی پیرامون اثرات اشعه بر مواد غذایی و اجزای تشکیل دهندۀ آن به چشم می خورند.
امروزه حدود 40 کشور جهان (جدول 7-1) بیش از 100 نوع غذای اشعه دیده را به صورت مشروط و یا غیر مشروط برای مصرف (12، 13 و 14) و 25 کشور از این کشورها تولید تجاری این غذاها را نیز پذیرفته اند. اغلب این کشورها ادویه را به منظور غیر فعال کردن کپکها و یا باکتری ها به کمک اشعه سالم سازی می کنند. از جمله محصولات متداول اشعه دیده می توان سیب زمینی و پیاز (برای ممانعت از جوانه زنی)(15) ، غلات و آرد، میوه تازه و گوشت ماکیان را نام برد.
اسکن جدول
جدول 7-1- اسامی کشورهایی که فرآیند اشعه دهی مواد غذایی را پذیرفته اند
برخی از جنبه های فناوری اشعه دهی مواد غذایی
منابع اشعه
مواد غذایی معمولاً با اشعه گاما و از طریق یک منبع رادیوایزوتوپ، الکترونها و یا اشعه X تولید شده از طریق یک شتاب دهنده الکترونی اشعه دهی می شوند.
دوز جذب شده
اصطلاحات ویژه ای که به طور معمول در فرآیند اشعه دهی جهت فرآوری مواد غذایی به کار می روند در ذیل توضیح داده شده اند.
دانلود مقاله اشعه دهی مواد غذایی