چکیده
کودکان ارزشمندترین سرمایه‌های انسانی هر کشور به شمار می‌روند، زیرا در ساختن جامعه ی آینده نقش مؤثری دارند. به همین علت توجه به کودکان و پاسخگویی به حقوق و نیازهای اساسی آنان از جمله ملاک های رشد و پیشرفت هر کشور به شمار می‌رود. بر اساس معیارهای بین‌المللی، جامعه ای توسعه یافته محسوب میشود که در راه تحقق حقوق و نیازهای کودکان تلاش کند، زیرا عاملی که سبب رشد و پیشرفت جامعه می‌گردد، نه سرمایه های مادی، بلکه سرمایه های انسانی است که میتواند منابع مادی را به نحو مطلوب مورد بهرهوری قرار دهد و کودکان، مؤثرترین سرمایه گزاران آینده اند.
در تحقیق پیش رو با عنوان طراحی خانه کودک، با تاکید بر حس مکان سعی بر آن شده است خانه ای برای کودکان کشورمان طراحی کنیم که بتواند ، "بودن" در یک مکان را به معنای واقعی به چالش بکشد چرا که حس مکان ینی پراکنده شدن ماهیت وجودی یک اثر در جای جای وجود افراد . و کودکان همان آنانی هستن که دنیا را آن گونه که حس میکنند میبینند ،نه آنگونه که هست و شاید صادق ترین گروهی از بشر باشند که دنیا را با چشم دل میبینند پس چه بهتر این خانه را به حس مکان و حس تعلق به مکان برایشان درآمیخته کنیم . در این خانه کودک نه تنها از نام و نمادهای مکان آگاه است، بلکه با مکان احساس بودن و تقدیر مشترک داشتن نیز دارد، در این حالت نمادهای مکان محترم و آن چه برای مکان رخ می دهد، برای کودک هم مهم است.
مقدمه
سرنوشت انسان از دوران کودکی با محیط و فضای اطراف ما عجین گشته است .عقیده بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت بر این است که شخصیت هر انسان در 6 سال اول زندگی او شکل می گیرد بنابراین توجه به نیازهای کودکان در این مقطع سنی و ایجاد زمینه ای برای بروز رشد نیازهای آنها از یک سو و اشتغال مادران و نیاز به فضاهایی جهت مراقبت و نگهداری کودکان از سوی دیگر و ضرورت ایجاد فضاهایی در جهت فراهم آوردن شرایط مطلوب برای رشد جسمی ذهنی و عاطفی و اجتماعی کودکان و شکوفایی استعداد ها و علایق آنها ونیز فضایی برای آماده سازی کودک برای ورود به دبستان را مشخص می نماید.
در پیش از دبستان قصد داریم کودکان را به سمتی سوق دهیم که نسبت به محیط اطراف خود کاملا کنجکاوی نشان دهند و یاد بگیرند که چگونه یاد بگیرند . باید توجه کرد که شرایط فیزیکی تاثیر انکار ناپذیری بر رفتار و افکار دارد . امروزه ساختمانهایی که به بعنوان کودکستان از آنها استفاده میشود عموما با کاربری مسکونی و کاربری های دیگر بوده اند که از لحاظ کالبد معماری متناسب با نیازهای کودکان نمی باشند .
بر اساس نظریات روانشناسان فضای کودکستان باید قادر باشد نیروهای ذهنی و احساسی و خلاقه کودک را تحت تاثیرقرار داده و از این طریق هم در آموزش او شرکت کنند و هم محیطی با طراوت برای وی بوجود آورد.
هر کودکی بر روی کره زمین زمانی آرزوی دنیای پاکتر را در دل پرورانده است دنیایی مبرا از این رازهای زندگی و در عوض داشتن یک باغ جادویی، امن که مکانی برای تفریح و تماشای بی پایان انسانها ومحیط پیرامونشان در تاثیر پذیری متقابلند. کودکان به سبب محدودیت های جسمی و روانی خود در قیاس با بزرگسالان تاثیر پذیری بیشتر و عمیق تری داشته باشد و در عوض تاثیر گذاری کمتری بر محیط دارند و به این ترتیب بیش از بزرگسالان اجباراً تابع شرایط محیطی اند.
کودکان حساس ترین گروه سنی جامعه را تشکیل می دهند و در حساس ترین و مهمترین سالهای زندگی شان که پایه های رشد شخصیتی و ذهنی و اجتماعی و جسمی آنها شکل می گیرد تا زمانیکه وارد شهر می شوند نیازمند این هستند تا زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه کنند و این مستلزم فراهم بودن فضایی کودکانه و صمیمانه است. فضایی به دور از هیاهوی بزرگترها. دنیایی پر از شادی با رنگهای زیبا که در آن کودک فرصت بیابد افکار تازه و پرورش و رشد استعدادهایش را داشته باشد فضایی که زمینه مناسب برای خلاقیت کودکان فراهم آورد.
در طراحی ساختمان مهدکودک، کودک محوری اولویت دار. به این معنی که ساختمان باید برای نگهدرای موقت کودکان طراحی شود. نادیده گرفتن عادتمان شده است، حتی اگر پای کودکان در میان باشد. این را بیشتر کارشناسان شهری می گویند: شهر بزرگ شده، رشد پیدا کرده اما توسعه هنوز غایب است.
زنان راهی محیط های کاری شده اند اما از ملزومات حضور اجتماعی آنان در شهر خبری نیست. کودک خبری از جامعه انسانی شهر نشین است و توجه به او از اصول شهرنشینی با این حال گویا این بخش از جامعه شهری ما چندان جدی گرفته نمی شود، مگر به مناسبت روز جهانی کودک آن هم با پخش چند کارتون.
از آموزش اصول شهروندی گرفته تا رعایت ضوابط استاندارد محیط های ویژه آنها. چند مدرسه یا مهدکودک را سراغ داریم که با شرایط جسمی و روانی کاربر آن یعنی کودک همخوانی داشته باشد؟
در تحقیق پیش رو سعی شده است با رویکرد حس مکان در معماری ایرانی و تلفیق آن با دنیای شگرف کودکان خانه کودکی را برای کودکان ایرانی در شهر محلات طراحی کنیم که فرزندانمان حس زیبای کودکی خود را از محیطی که در آن قرار میگیرند دریافت کنند به گونه ای زیبا تر میتوان گفت این خانه با رویکرد حس مکان در اصل آیینه ای تمام نما از احساسات ناب کودکانه خواهد بود جایی که کودکان خود را در آن جا در سرزمین رویا هایشان حس خواند کرد و رشد خواهند یافت .
فهرست مطالب
عنوان
فصل اول- کلیات تحقیق 1
1-1 مقدمه 2
1-2 مساله تحقیق 4
1-3 بیان مسئله 4
تعریف بزرگان علوم مختلف از حس مکان 4
1-4 اهمیت تحقیق 6
1-5 اهداف تحقیق 7
1-5-1 اهداف علمی 7
1-5-2 اهداف کاربردی 7
1-6 سوال های تحقیق 8
1-7 فرضیه های تحقیق 8
1-8 تعریف مفاهیم و اصطلاحات تحقیق 8
1-8-1 تعاریف نظری 8
1-8-2 حس مکان 8
1-8-2-2 تعریف بزرگان علوم مختلف، از حس مکان 9
1-8-3 حس تعلق 9
1-8-4 تعاریف مکان 10
معنای حضور در مکان ( رابطه ای میان فضائیت و مکان ) 10
روح مکان 11
پدیدار مکان 11
معماری هنر مکان 12
1-8-2- تعاریف عملیاتی 13
1-8-2-1- تعریف واژه و اصطلاحات 13
1-8-2-2- رشد 15
1-8-2-3- رشد و نیازهای آن 16
1-8-2-4- رشد و پرورش در دوران کودکی 17
1-8-3- مفهوم کودکی 22
1-8-4- اجتماعی کردن کودک 24
1-8-5- نظریه رشد 25
1-8-6- کودکی و رویکرد های اجتماعی 27
1-8-7- شناخت کودک 28
1-8-8- پیمان نامه جهانی حقوق کودک 29
1-8-9- نیاز اساسی کودکان 31
فصل دوم- ادبیات تحقیق و پیشینه پژوهشی 33
2-1 مقدمه 34
2-2 پیشینه تحقیق 35
2-3 مکان و رویکرد های مبتنی بر مکان 36
2-3-1 ساختار مکان 36
2-3-2 مکان انسان- ساخت 37
2-3-3 ساختار مکان انسان- ساخت 38
2-4 نمونه های مشابه داخلی 39
2-4-1 خانه کودک مونته سوری 39
2-4-1-1 نکات و موارد مورد توجه در شیوه آموزشی مونته سوری 40
2-4-1-2 فعالیت های گروهی 41
2-4-2 اصول دوره پیش دبستانی 41
2-4-3 برنامه و آموزش پیش دبستانی 43
2-4-4 پرورش حواس 44
2-4-5 خانه کودک مهر 44
2-4-6 خانه کودک بهار 45
2-4-7 خانه کودک شهید شهریاری 46
2-5 نمونه های مشابه خارجی 47
2-5-1 مهد کودک درخت رویاها 47
2-6 مطالعات تاریخی - موضوعی 49
2-6-1 آغاز سن آموزش در ایران و جهان 49
2-6-2 ضرورت و سابقه مراکز پیش دبستانی در ایران و جهان 49
2-6-2-1 تاریخچه آموزش پیش از دبستان در ایران و جهان 49
2-6-2-2 تاریخچه آموزش پیش از دبستان در خارج از ایران 51
3-6-2-3 نگاهی به آموزش پیش از دبستان در جهان امروز 52
فصل سوم: روش تحقیق 55
3-1 مقدمه 56
3-2 نوع روش تحقیق 56
3- 3 روش گردآوری اطالاعات 57
3-4 ابزارهای گردآوری اطلاعات 57
3-5 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 57
3-6 ساختار و روش تحقیق 57
3-7 تحلیل داده ها متناسب با سوالهای تحقیق 58
3- 8 داده های تحقیق 61
3-8-1نسبت فضا و مکان در یک اثر معماری 61
3-8-2 مکان 62
3-8-3 مقایسه ی فضا و مکان در یک معماری 63
سطوح مختلف آشنایی با مکان 64
3-8-4 حس مکان 65
3-8-5حس مکان از دیدگاه پدیدار شناسی 65
3-8-6 حس مکان از دیدگاه روان شناسی محیط66
3-8-7عوامل شکل دهنده حس مکان 67
3-8-7-1 عوامل ادراکی و شناختی 67
3-8-7-2 عوامل کالبدی 68
3-8-7-3 سطوح مختلف حس مکان 68
3-8-7-4 حس مکان از نگاهی دیگر 70
3-8-8 خاطره مکانی و هویت انسانی 70
3-8-9 سطوح مختلف حس مکان 71
3-8 -10فضا، حرکت، حادثه 72
3-8-11 مکان، روح مکان، حس مکان 73
3-8-12 کودک شناسی 71
3-8-12-1 عواطف در کودکان 75
3-8-12-2 عوامل موثر در عواطف 76
3-8-13 رشد اجتماعی 78
3-8-13-1 تاثیر اجتماع در رشد اجتماعی 79
3-8-13-2 مشخصات رشد اجتماعی 80
3-8-13-2 مشخصات رفتار اجتماعی 80
3-8-13-4 رفتار کودک پیش از مرحله اجتماعی شدن 80
3-8-13-5 اغاز رفتار اجتماعی 81
3-8-13-6 واکنش های کودک در برابر کودک های دیگر 81
3-8-13-7 رفتار اجتماعی در سنین پیش از مدرسه 82
3-8-13-8 روابط کودک با کودکان دیگر 82
3-9 بازی و تعاریف آن 82
3-9-1 بازی و اهمیت آن در رشد عاطفی کودک 82
3-9-2 ارزش های بازی 84
3-9-3 طبقه بندی و نحوه بازی 85
3-9-4 بازی های آزاد 85
3-9-5 مرحله تخیلی 86
3-9-6 بازی های با قاعده 87
3-9-7 بررسی وسایل بازی 88
3-9-7-1 روانشناسی و رابطه آن با وسایل بازی 88
3-9-7-2 نکات ضروری در طراحی وسایل بازی 88
3-9-7-3 عوامل محیطی موثر بر وسایل بازی 89
3-9-7-4 استانداردها 91
3-9-8 دریافت رنگها 92
3-9-9 تاثیر رنگ در شخصیت پردازی کودک 92
3-9-10 معانی رنگ ها 93
3-2-11 دلایل توجه به رنگ 94
3-9-11-1 خواص رنگ ها 94
3-9-11-2 پژوهش های انجام شده 94
3-9-11-3 کاربرد رنگ نامناسب در فضاهای کالبدی 94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 95
4-1 مقدمه 96
4-2 استانداردهای خانه کودک 97
4-2-1 بخش های اصلی پروژه و لیست فضاهای آن 97
4-2-2 ورودی و سر در نگهبانی 97
4-2-3 لابی و زیر مجموعه های آن 97
4-2-4 سالن فعالیت های گروهی 98
4-2-5 طراحی داخلی در سالن های گروهی 98
4-3 فضاهای مورد نیاز در یک خانه کودک 99
4-3-1 فضاهای داخلی خانه کودک 99
4-3-2 فضاهای واقع در سایت یک خانه کودک 100
4-3-3 مبلمان مورد نیاز خانه کودک 101
4-3 -3-1 مبلمان داخلی 101
4-3-3-2 مبلمان خارجی 101
4-3-4 فرم و حجم خارجی خانه کودک 102
4-3-5 استاندارد فضاهای در مهدهای کودک 102
4-4 خصوصیات ساختمان مهد کودک 104
4-5 فضا و تعریف آن 106
4-5-1 تعریف فضا مبتنی بر پایه روانشناسی 106
4-5- 2 تفاوت تعریف فضا در از دید کودک و بزرگ سال 107
4-6 ادراک 108
4-6 -1 تاثیر فیزیک حسی کودک در ادراک وی 110
4-6-2 اشیا و ادراک کودک 113
4-6- 3 نحوه و میزان درک کودک 113
4-6-4 چگونگی تغییر تقسیم ادراکی در کودک 113
4-6-5 کودک و معماری 114
4-6-6 بررسی تحقیقات و نظریات پیاژه 115
4-7 بررسی چند مفهوم اساسی 115
4-7 -1 فضا و زمان 115
4-7-2 علیت 115
4-7-3 بررسی فعالیت های ادراکی کودک 116
4-7-4 عدم درک ابقا 116
4-7-5 طبقه بندی بر اساس مشخصه های حسی 117
4-7-6 جز و کل 117
4-8 تصور کودک ازهندسه 117
4-8-1 کشف کودک از روابط فضایی 117
4-8-2 هندسه توپولوژیک 118
4-8-3 هندسه خراباتی 118
4-8-4 هندسه اقلیدسی 118
4-9 مفاهیم و ادراک کودک 119
4-9-1 مفهوم ترکیب 119
4-9-2 مفهوم از روی هم گذشتن 119
4-9-3 خود مرکز گرایی 119
4-9-4 درک مفهوم طول 120
4-9-5 زمان، فاصله ، سرعت 120
4-9-6 دوره تفکر شهودی 120
4-9-7 زمان و مکان 120
4-9-8 زمان و عمل 120
4-9-9 زمان ، توالی ، تداوم 121
4-10 فضای خاص کودکان 121
4-10-1 بررسی فضای خاص کودک 121
4-10-2 افرادی که با خانه های کودک در ارتباطند 122
4-10-3 بستر مناسب جهت خانه کودک 123
4-11 نتیجه گیری 123
فصل پنجم: معماری ایرانی و اقلیم 124
5-1 مقدمه 125
5-2 معماری و احساس از دیدگاه لیبسکند 127
5-3 معماری ایرانی 131
5-3-1 اصول معماری ایرانی 132
5-3-2 بناهای تاریخی ایران بر اساس سبک معماری 133
5-4 تاریخچه معماری ایرانی 136
5-4-1 معماری ایران از دوران صفویان تا دوره معاصر 136
5-5 شناسایی اقلیم و بستر سایت 139
5-5-1 اقلیم 139
5-5- 2 شهرستان محلات 139
5-5-3 موقعیت بر روی نقشه 140
5-5-4 اقلیم و نواحی ییلاقی 141
5-5-5 تاریخچه 142
5-5-6 جغرافیای شهر 142
5-5-7 جاذبه های طبیعی 142
5-5-8 چشمه های آب گرم 143
5-5-9 جاذبه های گردشگری و مذهبی 144
5-5-9-1 جاذبه های طبیعی 147
5-5-9-2 جاذبه های سنتی 151
5-5-10 جغرافیای سیاسی 152
5-5- 11 جغرافیای اقلیمی 152
5-5-12 شرایط اجتماعی 152
5-5-13 شرایط قومی 153
5-5-14 موقعیت اقتصادی 153
5-5-15 گل و گل کاری در محلات 154
5-5-15-1 انواع گل در محلات 154
5-5-15-2انواع درختچه های زینتی 154
5-5-16 موقعیت معیشتی 154
5-6 تحلیل سایت 155
5-7 منابع 164
فهرست جداول
جدول (1-1) چگونگی وقوع تکرار رفتارهای عاطفی 21
جدول ( 3-1) شرایط متغیر برای خانوار ها 59
جدول ( 3-2) حس مکان و مکان پونتر و مونتمگری 71
جدول (4-1) استانداردهای فضاهای عمومی در مهد کودک 102
جدول ( 4-2 ) استاندارد فضای شیرخواران 102
جدول ( 4-3) استاندارد فضای نوپایان 103
جدول (4-4) استاندارد فضای نوباوگان 103
جدول (4-5) استاندارد فضای ( 5-6 سال ) 103
فهرست تصاویر
شکل ( 2-1 ) پلان مهد کودک درخت رویاها48
شکل ( 2-2) مقطع مهد کودک درخت رویاها48
شکل (3-1) فضای بی تفاوتی73
شکل (3-2) روح مکان 74
شکل ( 5-1) موزه گوگنهایم بیلبائو127
شکل (5-2) گنبد ساختمان پارلمان آلمان – نورمن فاستر128
شکل (5-3) مسجد نصیر الملک شیراز129
شکل ( 5-4 ) شهر نیویورک130
شکل ( 5-5) مسجد گوهر شاد 137
شکل ( 5-6 ) نقشه شهرستان محلات 140
شکل (5-7 ) نقشه ایران و استان مرکزی141
شکل ( 5- 8 ) بنای باستانی خورهه144
شکل ( 5-9 ) امامزاده فضل و یحیی146
شکل ( 5-10) امامزاده عبدالله146
شکل ( 5-11) گلکاری در محلات150
شکل ( 5-12) پرورش گل در محلات150
شکل ( 5-13) الی ( 5-30 ) آنالیز سایت 155تا 164
این فایل به صورت word در 180 صفحه همراه با تعدادی عکس ارائه شده است.
دانلود پروژه طراحی خانه کودک با تاکید بر حس مکان در معماری ایرانی
