لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه30
فهرست مطالب
وجه تسمیه کلمه تهران
جمعیت استان
* وضعیت اقتصادی استان تهران*
* تهران در عصر قاجاریه*
*وضعیت جغرافیایی استان*
نوع لباس زنان
*نوع لباس مردان*
*سرگرمی پایتخت نشینان*
*بندبازی*
شغل مردمان تهران قدیم
املای کلمه تهران 1
(طهران یا تهران)
در خصوص املای کلمه‌ی تهران نیز میان مورخان و محققان اختلاف نظر وجود دارد و حتی، در سال‌های گذشته، در این موضوع مباحثی بین محققان و دانشمندان به میان آمد که تا مدت‌ها ادامه داشت.
خطیب بغدادی در تاریخ بغداد، ابن بلخی در فارس‌نامه، محمدبن محمود بن احمد طوسی در عجایب نامه، سمعانی در الانساب، ظهیرالدین نیشابوری در سلجوق نامه، عبدالرحمن جوزی در المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، راوندی در راحه الصدور و آیه السرور، اسفندیار کاتب در تاریخ طبرستان، یاقوت در المشترک، رافعی در التدوین، ذهبی در تذکره الحفاظ، میزان الاعتدال و العبر و قاضی عماد‌الدین در عجایب البلدان، خواجه رشید الدین فضل اله در جامع التواریخ، حمداله مستوفی در نزهه القلوب، شرف‌الدین علی یزدی در ظفرنامه تیموری، ابن حجر در لسان المیزان و عبدالحی بن عماد در شذرات الذهب، تهران را با طای مؤلف و به صورت طهران ثبت کرده‌اند. یاقوت در معجم‌البلدان با آن که آن را باطا ضبط کرده است، می‌نویسد: «... این کلمه عجمی است و ایشان تهران گویند.» و پس از آن قزوینی در آثار العباد آن را به تای منقوط آورده است.
محمدحسن خان صنیع الدوله در کتاب مرآت البلدان درباره‌ی املای درست کلمه‌ی تهران چنین نوشته است:
« در نگارش احوال طهران دو چیز نگارنده را موجب تردید بود که آیا این لفظ را به طای مؤلف و در ضمن آن حرف نگارد یا به تای منقوطه و در این موضع ثبت نماید. یکی نگارش علمای جغرافی قدیم عرب و عجم و ارباب لغت که اغلب صریح به تای منقوط نوشته و آن‌هایی که به طای مؤلف نگاشته باز اشعار کرده‌اند که به تای منقوط صحیح و وجه رجحانی هم برای تای منقوط ایراد کرده‌اند. دیگر فارسی بودن لفظ و کثرت تداول تای منقوط در لغت عجم و دیری در این تردید بود تا وجود استدراک مرجع را از نواب والا وزیر علوم، اعتضاد السلطنه العلیه، العلیه، که اقوال حقیقت مآل ایشان سندی صحیح و معتمد علیه جمیع فضلای عصر است، تحریراً مشورت نمودم، جوابی مرقوم فرمودند که همان موجب رجحان تای منقوط گردیده آن را اختیار کرد.»
صنیع‌الدوله در کتاب مرآت البلدان عین پاسخ وزیر علوم دوران ناصری را به شرح زیر ثبت کرده است:
«در باب طهران با تای منقوط نوشته‌اند و صحیح است. در آثار البلاد بعد از بیهق که در ردیف با است، تبریز را نوشته و بعد از تبریز، طهران را با تای منقوط نگاشته. در معجم البلدان نیز به تای منقوط متوجه شده. چون کتابی از معجم البلدان و آثار البلاد معتبرتر نمی‌باشد دیگر لازم نیست به خود زحمت بدهید و به سایر کتب رجوع کنید به خصوص که کتاب شما فارسی است و تای منقوطه در فارسی استعمال شده است. زحمت شما را دوستدار کم کرد.
علامه میرزا محمدخان قزوینی ضمن مقاله مفصلی که با عنوان طهران در روزنامه کاوه، چاپ برلن، منتشر نمود املای این شهر را با طای مؤلف ذکر کرده است.
استاد سعید نفیسی املای درست تهران را با تای منقوطه دانسته و نوشته است:
«در کتاب‌های قدیم تهران را به فتح تا یعنی تَهران ضبط کرده‌اند و تُرک‌ها هم هنوز این کلمه را تَهران تلفظ می‌کنند. می‌دانید که تهران در دامنه کوه توچال ساخته شده و ته به زبان فارسی به معنی انتهای گودال و چیزگوداست و ران در بسیاری از جاهای ایران به معنی دامنه‌ی کوه و تپه استعمال می‌شود. چنان که ناحیه‌ای از گیلان هم که در دامنه‌ی کوه قرار گرفته را نکوه نام دارد. به نظر من اصل این کلمه، همان طوری که در کتاب‌های قدیم نوشته‌اند، تهران یعنی ته و انتهای دامنه کوه معنی می‌دهد و در زبان مردم کم کم ته ران ، تهران شده است»
مرحوم سیدابوالقاسم انجوی شیرازی نیز در زمره طرفداران نگارش املای تهران به تای منقوط بوده و معتقدند:
«تهران را از قدیم تهران می‌گفته و می‌نوشته‌اند نه طهران. چنان که یا قوت در معجم البلدان نویسد: «تهران به کسر و سکون را ونون در آخر، این کلمه پارسی است و ایشان (یعنی مردم آن‌جا) تهران گویند زیرا که در زبان ایشان طا وجود ندارد»
مرحوم استاد عباس اقبال آشتیانی در مورد املای تهران مقاله‌ای نوشته و طرفداران املای تهران را با تای فارسی دارای حس وطن پرستی جغرافیایی معرفی کرده است و یادآوری نموده که بایستی حروف اعلام نقطه‌دار را با حروف بی‌نقطه و من‌جمله تهران را به صورت طهران نوشت»
آقای ابراهیم صفایی( محقق) معتقدند که تبدیل کلمه طهران با طای مؤلف به تهران با تای منقوطه صحیح نیست و تلفظ حرف اول این نام در زبان پهلوی با تلفظ حرف ط نزدیک بوده و به همین سبب پس از تغییر الفبای پهلوی به الفبای فارسی نام طهران با ط ثبت شده و تا سال‌های قبل از سال1320 ه .ش، هم این املا تقریباً در همه جا رعایت شده است و معتقدند اگر روزی قرار باشد این تغییر ثبت شود باید مراجع صلاحیت‌دار و فرهنگستان صحیح مرکب از اشخاص فاضل و عمیق و علاقه‌مند به زبان و فرهنگ و ادب تشکیل شود و مشکلاتی که در راه خط و زبان داریم خردمندانه از پیش بردارند. 2
مرحوم عبدالعزیز جواهر کلام تلفظ درست طهران را با طای مؤلف دانسته و برای اثبات عقیده خود دلایل زیر را ذکر کرده‌اند:
1. ضبط کلمه با طا یا ثا یا ذال و مانند آن‌ها به زبان عربی که در زبان فارسی آن را با ت یا س یا ز خوانده می‌شود و از مخرج اصلی عربی ادا نمی‌شود، بنا بر قواعدی که لغت شناسان عرب برای ضبط لغات می‌نگارند، دلیل بر درستی آن در زبان ادبی فارسی نخواهد شد زیرا که قواعد معنوی ضبط کلمات، ولو این که اعجمی باشد، اجازه در تصرف به ضبط اصلی آن‌ها در نگارشات فارسی و لغت بیگانه نمی‌دهد و تنها در تلفظ روا می‌داند که موافق مخرج حروف آن لغت تلفظ شود.
بنابراین کلمه‌ی طهران که ضبط قدیمی آن در عربی با طای مؤلف است باید در نگارش‌های علمی و ادبی زبان فارسی و غیره همان‌طور با طای مؤلف و صحیح ضبط شود، اگر چه در تلفظ ناگزیر با تای منقوط تأدیه می‌گردد، با این وصف پاسخ مزبور مرحوم فرهاد میرزا معتمد الدوله به صنیع‌الدوله در خصوص نگاشتن کلمه طهران با تای منقوط یا طهران با طای مؤلف (دیگر لازم نیست به خود زحمت بدهید الخ) کاملاً بی‌مورد خواهد بود و دلیل علمی بر مقصود نمی‌توان شمرد.
2. ضبط
تحقیق در مورد طهران یا تهران
