مقدمه :
دگرگونی در نظام آموزش رشته های فنی و مهندسی بسیار با اهمیت بوده و تأثیر شگرفی در ایجاد تحول در نظام صنعتی کشور خواهد داشت، خوشبختانه در عصرکنونی صنعت ساختمان سازی چنان پا به عرصه پیشرفت نهاده است که ساختمان های بسیار مرتفعی با اسکلت های بتونی یا فلزی در طرح ها و متدهای جدید در مدت زمان نه چندان طولانی ساخته و عرضه می شوند.
هرگز نمی توان بر این اصل استوار بود که تنها با قدرت تخیل و تفکر می توان اندیشه ای را تحقق بخشید و همچنین بدون در نظر گرفتن معلومات علمی و تفکر بر پایه علوم و تجربیات گذشتگان اذان داشت که می توان استادکار ماهری شد.
متأسفانه همانگونه که بر همه ما واضح و آشکار است تاکنون مدارس و مراکز فنی و حرفه ای آنقدرها که باید و شاید لازمه یک حرفه خاص است آن را مجهز به فنون عملی و تجربی براساس علوم نوین نکرده و گسترش نداده است تا مانند سایر کشورهای توسعه یافته صنعتی در تمام رشته های فنی دارای کتاب ها و منابع متعددی باشد.
موضوعی که هم اینک در قرن حاضر به درستی مورد حمایت اهل فن واقع می شود استفاده از منابع و مأخذهای ارزنده ای است که با به کارگیری آن در قسمت عملی می توان به تجربیات قابل توجهی نیز دست یافت ما این حرکت شایسته را لازمه آغاز رشد و تعالی در علم و پیوستن علم به عمل نیز می پنداریم.
شک نیست که این امر ما را با کاربردها و واقعیت های یک موضوع علمی خاص بیشتر آشنا کرده و جهت پیشبرد اهداف صنعتی ما را یاری خواهد نمود.
شناخت زمین مورد نظر جهت ساختمان سازی :
اصولا جهت ساختن یک ساختمان باید با زمان بندی مشخص و باتوجه به نقشه های لازم شروع بکار نمود. عموما قبل از هر چیز در ابتدا یک نقشه ساختمانی چه کوچک و چه بزرگ می بایست زمین مورد نظر را دقیقا شناسایی کرد و مقاومت آن را سنجید تا با در نظرگرفتن معیارهای استاندارد بتوان بر مبنای آن محل ستون ها و دیوارها و غیره را مشخص نمود.
در نقطه ای که قرار است ساختمان احداث گردد و نقشه ساختمان به مورد اجرا گذاشته شود زمین از لحاظ مقاومت کمال اهمیت را داراست زیرا یک ساختمان که روی زمین ساخته می شود زمین مورد نظر می بایستی مقاومت فشار مصالح و بارهای وارده را داشته باشد و سطح اتکائی زمین که فنداسیون ساختمان را تشکیل می دهد و فشارهای وارده بر فنداسیون و انتقال نیرو از فنداسیون به زمین تمام اینها از اصول ساختمان سازی می باشد که زمین باید در مقابل این عوامل بتواند تحمل نموده و ساختمان را سرپا نگه دارد و از نشست های احتمالی آن جلوگیری به عمل آورد.
زمین ها درکل دارای انواع مختلفی هستند که در احداث ساختمان بر روی آنها می بایست دقت بیشتری را به خرج داد از جمله زمین هایی که حتما بایستی به آنها دقت کرد تا ساختمان را روی آنها احداث نکرد زمین هایی هستند که توسط خاک ریزی و یا خاک دستی پر شده اند و یا زمین های ماسه ای و یا زمین هایی که مرغوبیت چندانی ندارند مانند زمین های رسی، البته زمین های رسی که خشک و بی آب و فشرده باشند جهت بنا گاهی مورد قبول واقع می شود.
خاک برداری :
نخستین گام جهت احداث ساختمان پیاده کردن نقشة اولیه می باشد به طوری که محل دقیق فنداسیون و ستون ها و دیوارها و عرض فنداسیون ها روی زمین به خوبی مشخص باشند لذا قبل از هر چیز باید زمین مورد نظر را دقیقا بازدید کرده و خاک های اضافی را برداشته و سطح همواری جهت گچ ریزی آماده کنیم ، جهت اجرای فنداسیون وگود برداری بایستی ابتدا کف را نیز تعیین نمود. یعنی اینکه ارتفاع کلیه نقاط مختلف پی را از سطح معلوم کرد که در ساختمان در حال احداث کلیة نقاط پی را باتوجه به سطح خیابان و نقطه BM ( پنج مارک ) تحویلی از طرف کارفرما 0 ,00 * قرار داده و مبنای شروع گود برداری و احداث پی را گذاشته.
همانطورکه در شکل نشان داده شده ، زمین مورد نظر پس از تعیین ابعاد و محل ستون ها و فنداسیون توسط گچ ریزی تعیین شده است و شروع به گود برداری کرده تا به که مورد نظر کف گودبرداری رسیده سپس زمین را رگلاز دستی کرده جهت آماده کردن برای بتن مکر و قالب بندی فنداسیون .
بتن مگر به قطر 10cm ریخته می شودکه دارای سیمان کم می باشد و نکتة مهمی که باید به آن توجه داشت این است که در هنگام گود برداری از طرف 20 الی25 سانتی متر بیشترگودبرداری شود برای اجرای راحتی کار فنداسیون و قالب بندی استفاده می شود.
عکس شماره 1
عکس شماره 2
قالب بندی :
پس از برداشت خاک سطح پی را کاملا یکدست و صاف می کنیم و شروع به قالب بندی کرده البته قالب بندی انواع مختلفی دارد ولی در احداث پی این ساختمان از قالب بندی آجری استفاده شده است. اصولا این نوع قالب بندی در پی های نقطه ای مورد استفاده قرار می گیرد و با دورگیری فنداسیون توسط قالب آجری قالب بندی را شروع می کنیم.
نحوة اجرای قالب بندی در این پروژه به صورت نواری بوده که جهت قالب بندی دیواره های فنداسیون از قالب چینی آجری استفاده شده است و داخل هرکدام از چشمه های قالب ها توسط خاک محلی « دپو » پرشده سپس آرماتوربندی و . . .
عکس شماره 3
عکس شماره 4
اجرای فنداسیون :
اساسا ساختن فنداسیون زمانی آغاز می شودکه کلیه کارهای پی کنی به اتمام رسیده و عمل قالب بندی را نیز بطور کامل انجام داده باشند.
اصولا اجرای فنداسیون برحسب نوع ساختمان و همچنین مصالح محلی و اقلیمی بسیار متفاوت است ولی چون ساختن فنداسیون از نظر مقاومت بستگی به نوع زمین دارد لذا در زمین های مختلف از فنداسیون هایی که ویژگی ها و مصالح شرایط مختص آن زمین را داراست استفاده می نمایند.
به عنوان مثال ، فنداسیون سازی در زمین های خوب و خشک از لحاظ مرغوب بودن نوع زمین بطوری است که می توان به راحتی از مصالحی نظیر آجر- سنگ- شفته و یا بتون مسلح که به سادگی قابل اجراء هستند استفاده نمود.
• موارد مهم در اجرای فنداسیون ها
در اجرای فنداسیون ها معمولا توصیه می شودکه تمام موارد را در نظرگرفته و سپس اقدام به اجرای فنداسیون مورد نظر نمایند که البته این نکات بصورت آئین نامه ای می تواند جهت یادآوری به این مسائل همیشه مدنظر باشد .
1 . نوع و اندازه فنداسیون بستگی به مقدار بار و نوع زمین دارد.
2 . مقاومت واقعی هر زمین می بایست با آزمایش دقیق انجام پذیرد.
3 . خاک رس خاک خوبی است به شرط آنکه مرطوب نبوده و ضخامت آن در حدود 300 سانتیمتر باشد.
4 . زمین های رسی را بایستی از رطوبت زیاد و یخبندان محافظت نمود.
5 . در فنداسیون هایی که با فرم های پله ایی ساخته می شوند می توان مقدار زیادی مصالح را صرفه جویی کرد.
6 . کف فنداسیون ها می بایست در عمقی قرارگیرد که هوای سرد خارج هیچ تأثیری برآن نگذارد و از خطر یخ زدگی محافظت شود.
7. زمانی فنداسیون مقاومی خواهیم داشت که بتون داخل آن کاملا متراکم شده باشد یعنی اینکه فنداسیون های بتونی به خوبی می بایست ویبره گردد.
8 . چنانچه درکنار ساختمان ساخته شده ایی گود برداری شود باید حتما ساختمان موجود را جهت اطمینان بیشتر با شمع بندی صحیح و اصولی نگاه داشت.
شکل شماره 5
شکل شماره 6
اهمیت فنداسیون در ساختمان فلزی :
نقش فنداسیون در ساختمان اصولا منتقل کردن نیروهای وارده قسمت فوقانی به پایین ترین نقطه ساختمان که همان زمین است می باشد.
به عبارت کلی تر به خاطر اینکه بارهای ایجاد شده در یک ساختمان بطور منظم و یکنواخت به زمین انتقال یابد و از فروپاشی یک ساختمان جلوگیری به عمل آید از فنداسیون ها و شالوده های مسلح که با فولاد همراه می باشند استفاده کرد.
مسلح کردن فنداسیون ها :
چون بیشتر نیروها در ساختمان های فلزی توسط ستون های فلزی مستقیما به فنداسیون وارد می شود، لذا نحوه بتون ریزی و قرارگرفتن فولادهای آن بطور صحیح بسیار با اهمیت است.
چرا که بتون ریخته شده در فنداسیون در مقابل نیروهای کشش ضعیف بوده و در محل الیاف کششی ممکن است ترک های متعددی را بوجود آورد به همین جهت برای جلوگیری از ترک برداشتن بتون در محل تارهای کشش از میله گردهای فولادی به شکل مشبک استفاده می کنند.
شناژها :
برای اینکه فنداسیون ها به یکدیگر اتصال کامل داشته باشند و در موقع نشست های احتمالی و یا تکان های ناگهانی هیچ گونه حادثه ای بوجود نیاید فنداسیون ها را به وسیله رابط های بتونی که اصطلاحا شناژ نامیده می شود به یکدیگر متصل می سازنند.
به عبارت دیگر شناژها فنداسیون هایی هستند بصورت نواری که کلیه فنداسیون های تک ستونی به هم مربوط نموده و جنس آن معمولا از بتون مسلح می باشدکه عمدتا جهت ایجاد اطمینان بیشتر و افزایش مقاومت ساختمان در مقابل نیروهای افقی و تکان دهنده از قبیل زلزله و حرکت های ناشی از بادهای تند و غیره می باشد.
1. شناژها در ساختمان عموما برای ارتباط با فنداسیون است تا بتوانند نیروهای وارده را به صورت یکنواخت به زمین منتقل کنند و اجرای شناژ برای جلوگیری از پیچیدگی فنداسیون در اثر بادهای جانبی مثل : زلزله .
2 . شکل گیری مثبت را به صورت مورب شدت خاموت ها و میلگردها با هم به فواصل ( در شناژ 20 تا 25 Cm ) و نزدیک ستون ها فنداسیون ها به اندازة 10 cm انجام می شود.
در عکس های ذیل نمونة بافت شناژها و فنداسیون ها را ملاحظه می کنید :
شکل شماره 7
شکل شماره 8
نکته ای که باید در اجرای میکروها توجه کرد این است که تمامی میلگردها و فنداسیون باید به میکرو دیگر قلاب شوند و انتهای کلیه میلگردهای شناژ یا فنداسیون به صورت قلاب وار بوده است.
طرز قرار گرفتن بولت در فنداسیون و تراز کردن بیس پلت :
ستون های یک ساختمان اسکلت فلزی، نقش انتقال دهنده بارهای وارد شده را به فنداسیون ( به صورت نیروهای فشاری، کششی، برشی یا لنگر خمشی) به عهده دارند. در این میان ، ستون فلزی با صفحه ای فلزی که از یک سو با ستون و از سوی دیگر با بتن درگیر شده است روی فنداسیون قرار می گیرد.
توجه به اینکه ستون فلزی به علت مقاومت بسیار زیاد تنش های بزرگی را تحمل می کند و بتن قابلیت تحمل این تنش ها را ندارد بنابراین صفحه ستون واسطه ای است که ضمن افزایش سطح تماس ستون با پی، سبب می گردد توزیع نیروهای ستون در حد قابل تحمل برای بتن باشد.
کار اتصال صفحه زیر ستونی با بتن به وسیله میله مهار ( بولت Bolt ) صورت می گیرد و برای ایجاد اتصال، انتهای آن را خم می کنیم و مقدار طول بولت را محاسبه تعیین می کند. تعداد بولت ها بسته به نوع کار از دو عدد به بالا تغییر می کند، حداقل قطر این میله های مهاری میلگرد نمره 20 است ، درحالی که صفحه تنها فشار را تحمل می کند، بولت نقش عمده ای ندارد و تنها پایه را در محل خود ثابت نگه می دارد.
نکته مهم هنگام نصب ستون بر روی صفحه تقسیم فشار این است که حتما انتهای ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روی صفحه بیس پلیت بنشیند و عمل انتقال نیرو به خوبی انجام پذیرد از آنجا که علاوه بر فشار، لنگر نیز بر صفحه زیر ستونی وارد می شود، طول بولت باید به اندازه ای باشدکه کشش وارد شده را تحمل نماید که این امر با محاسبه تعیین خواهد شد.
شکل شماره 9
انواع اتصال ستون به شالوده :
جزئیات اتصال ستون فلزی به شالوده بتنی به نیروی موجود در پای ستون بستگی دارد. در ستون با انتهای مفصلی فقط نیروی فشاری و برشی از ستون به شالوده منتقل می شوند. اگر بخواهیم لنگر خمشی را نیز به شالوده منتقل نماییم، درآن صورت نیاز به طرح اتصال مناسب برای این کار خواهیم داشت که اتصال گیردار خوانده می شود.
روش نصب پیچ های مهاری :
به طورکلی، دو روش برای نصب پیچ های مهاری وجود دارد :
الف . نصب پیچ های مهاری در موقع بتن ریزی شالوده ها :
در این روش، پیچ ها را در محل های تعیین شده قرار می دهند و موقعیت آنها را به وسیله مناسبی تثبیت می کنند؛ سپس اطرافشان را با بتن می پوشانند. روش های گوناگونی برای تثبیت پیچ های مهاری در محل خود وجود دارد که صورت زیر توضیح خواهم داد.
روش اول :
ابتدا به وسیله صفحه ای نازک مشابه با ورق کف ستونی که شابلن یا الگو نامیده می شود. قسمت فوقانی بولت و قسمت پایین را به وسیله نبشی به یکدیگر می بندیم تا مجموعه ای بدون تغییرشکل به دست آید، آنگاه محورهای طولی و عرضی صفحه الگو را با مداد رنگی ( گچ و یا رنگ ) مشخص می کنیم؛ سپس به وسیله ریسمان کار یا دوربیت تئودولیت با میخ های کنترل محورکلی فنداسیون را در جهت های طولی و عرضی به دست می آوریم و به کمک شخصی با تجربه در موقعیت مناسب آن قرار می دهیم. ( محور طولی و عرضی صفحه شابلن بر محور طولی و عرضی کلی فنداسیون منطبق می شود و در ارتفاع صحیح و به صورت کاملا تراز نصب می گردد ). سپس به وسیله قطعات آرماتور آن را به میلگردهای شبکه آرماتور فنداسیون یا به قطعات ورقی ( که در بتن قرار داده اند ) جوش ( مونتاژ ) داده می شود ، به گونه ای که هنگام بتن ریزی، صفحه از جای خود حرکتی نداشته باشد. باید دقت داشته باشیم که در موقع بتن ریزی ، هوا در زیر صفحه شابلن، محبوس نشود. برای این منظور ، معمولا سوراخ بزرگی در وسط شابلن تعبیه می کنندکه وقتی بتن از اطراف زیر صفحه را پر می کند، هوا از راه سوراخ خارج گردد و با بیرون زدن بتن از وسط صفحه ، از پر شدن کامل زیر آن اطمینان حاصل شود.
روش دوم :
صفحه تقسیم فشار پیش از بتن ریزی پی به طور دقیق در محل خود قرار می گیرد و به وسیله آن بولت ها در جای خود ثابت می شوند. پس از بتن ریزی، صفحه را از جای خود خارج می کنند و درکارگاه به طور مستقیم به پای ستون متصل می نمایند و پس از نصب ستون به همراه صفحه مغذه ها را محکم می بندند. در این حالت، هرصفحه ای باید کاملا علامت گذاری شود تا هنگام نصب اشتباهی رخ ندهد.
روش سوم :
صفحه را قدری بالاتر از محل اصلی خود نگه می دارند تا محل میله های مهار به طور دقیق تعیین شود، سپس میله مهارها را ثابت می کنند و عمل بتن ریزی را انجام می دهند؛ در حالی که صفحه هنوز در جای خود ثابت است. پس از پایان یافتن بتن ریزی صفحه را در تراز مورد نظر نگه می دارند. این عمل را می توان به وسیله مهره های فلزی در زیر صفحه ای که میله مهارها از درون آنها عبور کرده اند با پیچیدن و تنظیم آنها تا تراز لازم انجام داد. سپس فاصله های بین دو صفحه و روی بتن پی با ملات ماسه شسته و سیمان به نسبت یک حجم سیمان به دو حجم ماسه کاملا پرمی گردد یا از ماسه سیمان نرم (گروت) استفاده می گردد.
ب . نصب پیچ های مهاری پس از بتن ریزی شالوده :
در این روش، در محل پیچ های مهاری به وسیله قالب در داخل بتن فضای خالی ایجاد می کنندکه این قالب جعبه نامیده می شود. میلگردی در بتن قرار می دهیم، پس از گرفتن و سخت شدن بتن شالوده ، جعبه را از محل خود خارج می کنیم ؛ سپس پیچ مهاری را در محل خود درگیر با آرماتور قرار می دهیم و تنظیم می کنیم و اطراف آن را با بتن ریز دانه ( با حفظ اصول بتن ریزی ) پرمی کنیم.
لازم به یاد آوری است جعبه ای که برای ایجاد فضای خالی لازم برای نصب پیچ مهاری به کار می رود ، باید چنان طرح ریزی و ساخته شده باشد که به سادگی و در حد امکان، بدون ضربه زدن، شکستن و خرد کردن از داخل بتن خارج شود. برای این منظور می توان از جعبه هایی که قطعات آنها به صورت کام و زبانه متصل می شوند یا از جعبه های لولایی و سایر اقسام جعبه ها استفاده کرد.
در مواردی که از پیچ های مهاری با قلاب انتهایی و رکاب یا از پیچ های مهاری با انتهای کلنگی استفاده می شود. برای سرعت بخشیدن به کار، از جعبه های ساخته شده یا ورق های فولادی که در درون بتن باقی می مانند، استفاده می شود.
باید توجه داشت که این شیوه کار بیشتر برای فنداسیون ماشین آلات صنعتی درکارخانجات کاربرد دارند. لازم به ذکر است در بعضی مواقع برای اتصال کف ستون به شالوده، به جای پیچ های مهاری از میلگردها یا تسمه هایی استفاده می کنندکه به ورق کف ستون جوش داده می شوند که به این صورت می باشدکه معمولا در موقع بتن ریزی، مجموع ورق کف ستون ها و مهارها را در شالوده کار می گذارند، پس از گرفتن و سخت شدن بتن ، ستون را روی ورق کف ستون قرار می دهند و جوشکاری می کنند.
شکل شماره 10
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 35 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کاراموزی احداث ساختمان فلزی
