روانکنندههای صنایع فلزی (MWF) بهطور گسترده جهت خنک سازی و روان کردن قطعات فلزی حین انجام عملیات روی آنها استفاده میشود. میزان مصرف سالیانه جهانی این روغنها حدود (۹)۱۰٭۲ L بوده و میزان فاضلاب آن بیش از ۱۰ برابر این مقدار میباشد، چراکه این روغنها جهت استفاده باید رقیق شوند.
روانکنندههای صنایع فلزی (MWF) بهطور گسترده جهت خنک سازی و روان کردن قطعات فلزی حین انجام عملیات روی آنها استفاده میشود. میزان مصرف سالیانه جهانی این روغنها حدود (۹)۱۰٭۲ L بوده و میزان فاضلاب آن بیش از ۱۰ برابر این مقدار میباشد، چراکه این روغنها جهت استفاده باید رقیق شوند. روانکنندههای مصرف شده به علت دارا بودن مواد شیمیائی مختلف، حضور بیو سایدها و غیره، سبب آلودگیهای شدید زیستمحیطی و انتشار بودی فساد شده شده که لزوم تصفیه و دفع نهائی مناسب و کامل را توجیه مینماید. آلایندههای اصلی فاضلاب صنایع فلزکاری شاملCOD (۸۰۰۰mg/L -۵۰۰۰)، فلزات سنگین (برحسب نوع صنعت)، TSS (برادههای فلزات)، مواد محلول (آهن، سرب، آلومینیوم، نیتروژن، فسفر و ...) و مواد آلی روغنی با زنجیرههای بلند و حلقوی بوده که نیاز به روشهای خاصی برای تصفیه دارد. برای تصفیه این فاضلابها روشهای مختلف فیزیکی، شیمیائی و بیولوژیکی موجود است. تصفیههای فیزیکی و شیمیائی معمول، میتوانند این فاضلابها را تصفیه کرده، اما استانداردهای دفع را تأمین نمیکنند. در این بررسی به مقایسه روشهای مختلف فیزیکی و شیمیائی تصفیه این فاضلابها با تکیه بر روش فیلتراسیون پرداخته و روشهای مناسب با توجه به استانداردهای دفع ارائه شده است.
۱) مقدمه:
استفاده از آب در تمامی صنایع امری اجتنابناپذیر است که در نهایت آب مصرفی و یا مقداری از آن بسته به نوع صنعت بهصورت فاضلاب وارد محیط زیست میشوند. با توجه به معضلاتی که تخلیه این پسابها در محیط زیست ایجاد میکنند، کاهش حجم فاضلاب و یا تصفیه آنها لازم به نظر میرسد. فاضلاب روغنهای فلزکاری که هدف اصلی آن روان کردن، کم کردن اصطکاک و خنک کردن میباشد، از زمره فاضلابهائی است که دارای آلودگی بسیار بالا بوده و بهعنوان یک فاضلابسمی (بهدلیل وجود مواد افزودنی مانند مواد بازدارنده خوردگی و مواد بازدارنده رشد باکتری) برای محیطهای پذیرنده مطرح میباشد (۱).
روغنهای فلزکاری (Metalworking fluid) از زمانهای یونان باستان تا کنون استفاده میشده است اما فرمولاسیون و مطالعه در مورد مکانیزم آنها در هنگام استفاده در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است (۲). روغنهای فلزکاری را میتوان به دو گروه عمده با پایه آب و با پایه روغن تقسیم کرد. روغنهای فلزکاری بر پایه آب را میتوان در دو طبقه سنتتیک و نمیه سنتتیک قرار داد (۳و۴). گروه دوم روغنهای فلزکاری بهطور گسترده در صنایع فلزکاری استفاده شده و در نتیجه حجم زیادی از مواد شیمیائی آلی در فاضلاب این فاضلاب حضور خواهند داشت. در حقیقت به علت گوناگونی این ترکیبات در فاضلاب صنایع فلزکاری، تصفیهخانههای متداول با مشکلات زیادی در زمینه تصفیه این مواد روبهرو هستند (۵و۶و۷).
اتحادیه اروپا از صنایع فلزکاری خود خواسته است که محصولاتی بیخطر و قابل پذیرش توسط محیط زیست حین عملآوری و مصرف این محصولات تولید نمایند (۸). قوانین موجود نه تنها به بیخطر بودن فرآیند برای کارگران اشاره دارد، بلکه بیخطری برای محیط زیست نیز مدنظر میباشد. طبق قانون (۶۰/۲۰۰۰/EC) اتحادیه اروپا، توجه زیادی به کاهش اثرات سوء زیست محیطی صنایع فلزکاری و فاضلاب آنها و کاهش حجم این قبیل فاضلابها دارد.
کاربرد انواع فیلتر در تصفیه فاضلاب صنایع فلزی