لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه :97
بخشی از متن مقاله
مقدمه
تحقیقات یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده توسعة کشاورزی است. فناوریهای جدید در زمینة تولیدات کشاورزی حاصل از تحقیقات دانشمندان و محققان در موسسات تحقیقات دولتی در گوشه وکنار جهان می‌باشد.هدف از تحقیقات کشاورزی دستیابی به راهکارهها و روشهای نوین علمی‌به منظور حل مشکلات و موانع موجود بر سر راه تولید می‌باشد.
فعالیتهای علمی‌اصلاح نباتات در ایران عملاّ از اولین دهة 1300 هجری شمسی شروع به صورت پراکنده در مناطق محدودی از کشور انجام می‌گردید.
با تأسیس مدرسة عالی فلاحت در سال 1306 این کوشش ها سامان یافت و با گذشت زمان تحقیقات در زمینة محصولات زراعی عمده از جمله غلات گسترش چشمگیری پیدا نمود. در سال 1339 موسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر تأسیس و مسولیت اصلاح بذر و نهال محصولات عمده زراعی و باغی از نظر کمی‌و کیفی به عهده آن واگذار گردید. مسیر تحول تحقیقات اصلاح نباتات ایران به طور مختصر به سه دوره تقسیم می‌شد:
دورة اول:
این دوره با تأسیس مدرسه فلاحت و سپس دانشکده کشاورزی کرج زیر نظروزارت کشاورزی آغاز و 20 سال به طول انجامید.این دوره بیشترین موانع را در خود داشته است زیرا برای تغییر روشهای قدیمی‌مالکان و کشاورزان آن زمان نیاز به افراد تحصیل کرده و آشنا به کشاورزی نوین بود.
در همین دوره تأسیسات فنی در مزارع آزمایشی در جنب دانشکده ایجاد شد. از حدود سال 1310 تهیه بذر مرغوب آزمایشی باغ فردوس مدرسة عالی فلاحت آغاز و در زمینه غلات،حبوبات، سبزیجات، و انواع بذر و پنبه نمونه هائی از کل کشور جمع آوری و در مزارع کاشته و مطالعه گردید.
از اواخر سال 1311 آزمایشات مقدماتی چغندر قند، غلات، پنبه و ازدیاد بذر در مزارع باغ فردوس مدرسة فلاحت شروع و اولین بنگاه اصلاح نباتات در ایران در سال 1314 در کرج تأسیس گردید؛ که وظیفة اصلی آن اصلاح و تهیة بذر چغندر قند بود. در همان تاریخ مقدمات اصلاح نباتات و تهیة بذر غلات در کرج فراهم شد. در اواخر سال 1315 بنگاه اصلاح نباتات ورامین تأسیس و نسبت به تهیة بذر الیت پنبه و همچنین انواع گندم اقدام نمود.
دورة دوم:
این دوره با خاتمة جنگ جهانی دوم آغاز تأسیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیة نهال بذر در سال 1339 ادامه یافت که در واقع این دوره با آغاز پیشرفت و گسترش سریع روشها و ابزارهای کشاورزی نوین در کشورهای پیشرفته شروع گردیدکه در این دوره می‌توان دوران آمادگی و تلاش کادر متخصصین تحصیل کرده در جهت رفع وضع نابسامان بذر و نهال در کشور اقدام به انجام یک رشته مطالعات و آزمایشات مقدماتی نمودند و این امر در مراکز اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج و ورامین که امکانات بهتری داشته آغاز شد.از سال 1325 تحقیقات باغبانی و نیز با جمع آوری گونه های مختلفی از میوه جات سردسیری داخلی و خارجی و احداث باغ کلکسیون در کرج آغاز شد و این امر در مورد مرکبات در شمال و خرما در جنوب انجام گردید.از سال 1327 با جدا شدن دانشکده کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی امکانات مربوطه به جمع آوری و آزمایش توده های بومی‌گندم موجود در بنگاه اصلاح نباتات کرج متمرکز گردید.
از سال 1330 تحقیقات پنبه نیز شکل جدی تر گرفته و به طور وسیع تر در مراکز ورامین آغاز گردید.
از سال 1335 فکر تأسیس ادارة تهیة بذر گواهی شده در وزارت کشاورزی شکل گرفته و این اداره تأسیس گردید تا نسبت به کنترل مزارع غلات و پنبه در کرج، ورامین اقدام نموده و بعد از کنترل و صدور گواهی بذر مادری بین کشاورزان توزیع گردید.
از سال 1336 تحقیقات برنج در بنگاه کشاورزی لاهیجان آغاز و با ایجاد ایستگاه برنج رشت در سال 1338 توسعه می‌یابد.
دورة سوم:
با توجه به پراکندگی تحقیقات در دستگاههای مختلف کشاورزی از یک طرف و با توجه به اینکه اداره کل زراعت وقت با تشکیلات محدود و امکانات ناچیز مستقیما قادر به هدایت این امر ضرورت تأسیس موسسه ای مستقل با اختیارات وسیع قانونی احساس گردید.
بنابراین تشکیل مؤسسه اصلاح و تهیه نهال بذر بر اساس لایحه قانونی مصوب مجلس شورای ملی که در تاریخ 3/8/1338 به تصویب مجلس سنای وقت رسید مشتمل بر 6 ماده و تبصره موردموافقت قرارگرفت.
ـ وظایفی که موجب قانون به عهده مؤسسه قرار گرفت به شرح زیر بوده است:
1ـ بررسیهای نژادی و به زراعی برای اکثر محصولات مهم زراعی مثل گندم، جو، پنبه، برنج، دانه‌های روغنی، ذرت، حبوبات، نباتات علوفه ای و کنف.
2ـ تولید بذور مادری و تهیه بذور گواهی شده به منظور تکثیر وتهیه بذر مورد نیاز کشور و نیز ازدیاد وتوزیع نهالهای پیوندی از ارقام انتخابی متناسب با شرایط آب و هوایی مختلف کشور.
3ـ کنترل و گواهی بذرهائی که تولید کنندگان بذر بر اساس ضوابط تعیین شده در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی وقت تولید می‌کنند .
ـ مؤسسه در راستای ایفای وظایف موله اقدام به تشکیل 4 اداره کل به شرح زیر نمود:
1ـ اداره کل بررسیهای باغبانی به منظور ازدیاد اولیه ارقام میوه، سبزی و صیفی و سیب زمینی.
2ـ اداره کل بررسیهای زراعی به منظور بررسی وازدیاد اولیه بذور پنبه، گندم، جو، ذرت، برنج و علوفه و حبوبات و سایر نباتات زراعی.
3ـ اداره کل کثیر و گواهی بذر به منظور کنترل بذور تولیدی و صدور گواهی بذر.
4ـ اداره کل تکثیر و توزیع بذر جهت تهیه و توزیع بذور اصلاح شده.
در مرحله بعدی به منظور تجهیز و تکمیل امکانات ایستگاهها از نظر ماشین آلات تأسیسات و تجهیزات، اداره کل امور ایستگاهها نیز در مؤسسه تشکیل گردید.
در همین راستا مؤسسه اقدام به تشکیل لابراتور اصلاح غلات کرج، لابراتور اصلاح بذر چغندر قند در کرج، لابراتور اصلاح میوه در کرج، لابراتور اصلاح بذر در ورامین، لابراتور اصلاح برنج در رشت، لابراتور اصلاح خرما در اهواز و گلخانه‌های مخصوص بذر در کرج و ورامین نمود.
با اقزایش حجم فعالیت‌ها و ضرورت تمرکز روی محصولات خاص و افزایش کارایی و بازده تحقیقات به تدریج تشکیلات مؤسسه تغییر یافت بطوریکه در سال 1348 بخش تحقیقات دانه‌های روغنی و در سال 1349 بخش تحقیقات ذرت (ذرت و یونجه) و در سال 1350 اداره کل بررسیهای باغبانی به بخش تحقیقات باغبانی تغییر یافت و از سال 1357 واحد سبزی وصیفی از آن جدا شد و بصورت بخشی جداگانه به فعالیت خود ادامه داد. در سال 1359 بخش تحقیقات حبوبات و در سال 1362 بخش تحقیقات فیزیولوژیکی و بیوشیمی‌و تکنولوژی تاسیس شد و در نیمه دوم همین سال بخش ژنتیک و آمار نیز در مؤسسه تأسیس گردید. در سال 1337 بخش تحقیقات سیب زمینی، پیاز، حبوبات آبی از این بخش تفکیک و بخش سبزی وصیفی به ورامین منتقل گردید.
با افزایش روند توسعه فعالیتهای تحقیقاتی مؤسسات تحقیقات مستقل تأسیس و از مؤسسه تحقیقات خرما در اهواز و در سال 1357 مؤسسه تحقیقات مرکبات در رامسر تأسیس و این محصولات از موسسه تحقیقات نهال و بذر جدا گردیدند. از سال 1371 موسسه تحقیقات دیم در مراغه تأسیس و کلیة فعالیتهای تحقیقاتی فیزیزلوژی و بیوشیمی‌و تکنولوژی به موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی در سال 1378 از دیگر مواد منفک شده از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر می‌باشد.
لازم به ذکر است که در تشکیلات این موسسات به جزء بیوتکنولوژی در سال 1379، در سال 1376 به تصویب رسیده است.
ـ در حال حاضر موسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال بذر شامل بخشهای تحقیقاتی زیر است :
1 – بخش تحقیقات غلات.
2- بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای.
3- بخش تحقیقات دانه های روغنی.
4- بخش تحقیقات باغبانی.
5- بخش تحقیقات سبزی وصیفی (در ورامین)
6– بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز.
7 – بخش تحقیقات ژنتیک و ذخائر تواژی (بانک ژن گیاهی ایران).
8 – بخش تحقیقات کنترل و گواهی بذر.
ـ بخش تحقیقات غلات :
سرزمین ایران از نظر مناسبت اقلیمی‌برای زراعت غلات می‌توان به چهار اقلیم (zone) مشخص تقسیم نموده:
- اقلیم گرم و مرطوب سواحل دریای خزر(zoneI) که شامل استانهای مازندران، گیلان، گلستان و قسمتهایی از استانهای اردبیل ( مغان) و خراسان (شمال غربی بجنورد) می‌شود. این ناحیه نوار باریکی از خاکهای حاصلخیز بین دریای مازندران و رشته کوههای البرز را در بر می‌گیرد و مقدار بارندگی آن بین 500 تا 2000 میلیمتر در سال است. دارای آب و هوای نیمه گرمسیری با زمستانهای ملایم وتابستان های گرم می‌باشد.
- اقلیم گرم و خشک جنوب (zoneII) که در جنوب رشته کوههای زاگرس و شمال خلیج فارس واقع شده است و شامل استانهای خوزستان، هرمزگان و قسمتهای جنوبی استانهای فارس، کهکیلویه و بویر احمد، لرستان، سیستان و بلوچستان و بخشی از استان خراسان (طبس) می‌باشد. میزان بارندگی آن بین 40 تا 200 میلیمتر در سال است. دارای آب و هوای گرمسیری با زمستانهای ملایم بهار کوتاه و تابستانهای بسیار گرم و طولانی می‌باشد.
- اقلیم معتدل فلات مرکزی (zoneIII ) که از شمال به رشته کوههای البرز ،از مغرب و جنوب به رشته کوههای زاگرس و از طرف شرق به افغانستان و پاکستان محدود می‌شودو شامل استانهای تهران، یزد و قسمتهایی از استانهای فارس، لرستان، کرمانشاه، کرمان، خراسان و سیستان و بلوچستان می‌شود. در این ناحیه شرایط آب و هوایی با توجه به دوری و نزدیکی از کویر بسیار متفاوت است و میزان بارندگی سالیانه از صفر میلیمتر تا 300 ـ 200 میلیمتر به طرف ارتفاعات می‌باشد.
- اقلیم سرد کوهستانی (zoneIII ) که در غرب و شمال غربی در امتداد شمال رشته کوههای زاگرس و در شمال شرق در امتداد رشته کوههای بینالود و آلاداغ واقع شده است و شامل استانهای آذربایجان شرقی و غربی کردستان، همدان، چهارمحال بختیاری و قسمتهایی از شمال استانهای خراسان و اصفهان و کهکیلویه و بویر احمد می‌باشد. در این ناحیه تفاوتهای فاحشی ازنظر آب و هوا و خاک در مناطق مختلف وجود دارد که بستگی به ارتفاع از سطح دریای آزاد، وضع قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب، جهت بادها وسایر عوامل جفرافیایی ـ اقلیمی‌دارد. تابستانها از گرم تا خیلی خشک و زمستانها از سرد تا خیلی سرد می‌باشند. میزان بارندگی در این ناحیه با توجه به ارتفاع منطقه از 200 تا 1800 میلیمتر در سال تغییر می‌نماید.
گندم وجود محصول عمده زراعی ایران می‌باشند که در شرایط آبی ودیم کشت می‌شوند. از مجموع اراضی زیر کشت کشور حدود 43% یعنی هشت میلیون هکتار به کشت گندم وجود اختصاص می‌یابد که 37% آن در شرایط آبی و 63% در شرایط دیم است.
تحقیقات غلات در ایران از سال 1309 هجری شمسی با عملیات سلکسیون و اصلاح بذر در توده های بومی‌گندم به وسیله وزارت فوائدعامه در مدرسه فلاحت کرج، با هدایت و نظارت مرحوم مهندس عدل آغاز گردید و تا سال 1315 منجر به انتخاب ومعرفی حداقل 4 رقم گندم از جمله کوسه حنائی، شاه پسند، عطائی شد. این فعالیت ها توسط مرحوم مهندس عطائی ادامه یافت. از سال 1327 پس از جدا شدن دانشکدة کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی و پیوستن آن به دانشگاه تهران اصلاح بذر غلات زیر نظر وزارت کشاورزی ادامه یافت و با مطالعه روی توده های بومی‌گندم وجود بنگاه اصلاح نباتات کرج که ریاست آن بر عهدة مرحوم مهندس قره باغی بود متمرکز گردید. ایشان اولین دو رگ گیری در ایران را بین دو رقم گندمی‌عطائی و شاه پسند انجام داد. از سال 1332 که همکاری های وزارت کشاورزی با سازمان خوار و بار کشاورزی جهانی FAO شروع شد فعالیتهای تحقیقاتی وسیعی روی گندمهای بومی‌انجام و ارقام زیادی از گندم خارجی وارد مورد مطالعه قرارگرفت.
اقدامات دکتر کوک اولین کارشناس FAO و دکتر مودا در پایه گذاری تحقیقات علمی‌غلات بسیار ارزشمند است. در سال 1337 واحد آزمایشگاهی با وسائل مدرن آن روز ایجادگردید.
در سال 1372 واحد بیماری های غلات در کنار بخش تحقیقات غلات تشکیل گردید و در مرداد1376 کتابخانة وسیعی به همراه سالنهای گرد همائی تحقیقات در کرج تأسیس شد.
متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.
دانلود فایل
دانلود مقاله کامل درباره فعالیتهای علمی‌اصلاح نباتات تحقیقات در زمینة محصولات زراعی عمده از جمله غلات