تحقیق درباره موازنه واکنش شیمیایی به روش وارسی

اختصاصی از ژیکو تحقیق درباره موازنه واکنش شیمیایی به روش وارسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

موازنه واکنش شیمیایی به روش وارسی

موازنه معادله های شیمیایی توسط وارسی اغلب به صورت ازمون و خطاست و فقط برای معادله های شیمیایی ساده کاربرد دارد . در سال 1986 ،harjadi روشی بسیار ساده برای موازنه معادله های شیمیایی پیچیده تر ارائه نمود که این روش موازنه تا به حال به طور وسیعی بکار برده شد است برخی کتاب های شیمی عمومی نیز روش های ساده ای به کار برده اند اما به صورت اشاره . این مقاله نشان می دهد که موازنه معادله های شیمیایی توسط وارسی ، فرایند ازمون و خطا نمی باشد و یک روش پیشنهادی سیستماتیک بر اساس harjadi است . این روش که chain method یاروش زنجیری نام دارد ( harjadi آن را روش پینگ پونگ نامید ) برای موازنه ی معادله های شیمیایی ساده مناسب است و همچنین برای بیش تر واکنش های پیچیده تر بدون بار ظاهری ( روش عدد اکسایش ) یا ( معادله های چند مجهولی ( روش جبری )

برای شروع موازنه با وارسی . اتم هایی انتخاب می شوند که در معادله ی شیمیایی در یکی از واکنش دهنده ها و در یکی از مواد حاصل ظاهر شده باشند . موازنه را با این اتم ها شروع می کنیم .

برای مثال در واکنش 1 ، تنها هیدروژن در یکی از محصولات ( H2O ) و در یکی از واکنش دهنده هاNaOH ) ) ظاهر شده است .

(1) S+NaOH → Na2S+Na2S2O3+H2O

ابتدا اتم H موازنه می شود :

S+2NaOH → Na2S+Na2SO3+1H2O (1a)

موازنه اتم های دیگر که فقط در موارد موازنه نشده می باشند ، ادامه می یابد . اتم مناسب دیگر برای موازنه اتم 0 می باشد چون اکسیژن جزئی از ترکیب موازنه نشده Na2SO3 می باشد :

S+ 2 NaOH→ Na2S+Na2SO3+1H2O (1b)

سپس اتم های Na با قرار دادن ضریب برای Na2S می باشد :

S+2NaOH → Na2S+Na2S2O3+1H2O (1c)

سرانجام اتم های S موازنه می شوند :

S+2NaOH→Na2S+Na2S2O3+1H2O (1d)

سپس معادله ی (1d) را در 3 ضرب می کنیم. بنابراین معادله موازنه شده به صورت زیر است :

4S+6NaOH → 2Na2S+1Na2S2O3+3H2O (1e)

در واکنش دو ، 3 نوع نوع اتم (C, N , O ) وجود دارد که تنها در یک ترکیب در هر طرف معادله ظاهر شده اند . اگر چه اکسیژن در سمت چپ به صورت عنصر است و پس از موازنه ی O2و H2O زنجیر می شکند .

اتم های مناسب برای شروع موازنه باید فقط به صورت ترکیب باشند . بر اساس این قاعده موازنه واکنش 2 با اتم های N یا C شروع می گردد :

(2) CH4+NH3+O2 → HCN+H2O

بعد از موازنه اتم های C معادله 2 به صورت زیر نوشته می شود :

((2a 1CH4+NH3+O2 →1HCN+H2O

موازنه ، اتم های N ادامه می یابد :

1CH4+1NH3+O2→1HCN+H2O (2b)

وسپس اتم های H موازنه می شوند .

1CH4+NH3+O2→ 1HCN+3H2O (2c)

وسرانجام اتم های O موازنه شده و معادله ی موازنه شده به دست می آید : O2→1HCN+3H2O1CH4+1NH3+

سپس معادله(2d) در2 ضرب می شود و به دست می آید :

(2e) 2CH4+2NH3+3O2→2HCN+6H2O

اگر بیشتر از یک نوع اتم ظاهر شده در یک ترکیب در هر طرف معادله وجود داشته باشد ، بهتر است اتمی انتخاب شود که در ترکیب با بیشترین تعداد اتم می باشد . برای مثال در معادله ی 3 :

(3) P2I4+P4+H2O →PH4I+H3PO4

دو نوع اتم (I,O ) در هر طرف معادله فقط در یک ماده ظاهر شده اند وهر دو به صورت ترکیب هستند اما اکسیژن در ترکیبی با بیشترین تعداد اتم است ( H3PO4 ) . بنابراین موازنه ، با اتم های Oآغاز می شود :

P2I4+P4+H2O →PH4I+1H3PO4 (3a)

با موازنه اتم های H می نویسیم :

P2I4+P4+H2O →PH4I+1H3PO4 (3b)

بعد از موازنه اتم های I داریم :

P2I4+P4+H2O →PH4I+1H3PO4

سرانجام معادله را برای اتم های P موازنه می کنیم :

P2I4+P4+4H2O →PH4I+1H3PO4

سپس معادله ( d3 ) را در 32 ضرب می کنیم و معادله موازنه شده را بدست می اوریم :

دانلود پاورپوینت علوم تجربی اول دبستان مبحث : سلام به من نگاه کن ..

اختصاصی از ژیکو دانلود پاورپوینت علوم تجربی اول دبستان مبحث : سلام به من نگاه کن .. دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پاورپوینت علوم تجربی اول دبستان مبحث : سلام به من نگاه کن

فرمت فایل: پاورپوینت

تعداد اسلاید: 8

بخشی از متن

این فصل ، آشنایی با حواس پنج گانه و مباحث پیرامون آن می پردازد .

حواس پنج گانه به هر انسان کمک می کند که پیرامون خود را بشناسدو از محیط اطراف خود تجربه های ملموس و یادگیری هایی ماندگار داشته باشد .

تحقیق درباره مبدلهای آنالوگ به دیجیتال

اختصاصی از ژیکو تحقیق درباره مبدلهای آنالوگ به دیجیتال دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

بسمه تعالی

مبدلهای آنالوگ به دیجیتال

مقدمه :

ازسال 1960 با توجه به توسعه نیمه هادی ها ، پردازش اطلاعات به صورت دیجیتال اهمیت بیشتری پیدا کرد و ساخت و استفاده از مدارهای آنالوگ روبه افول گذاشت . با پیدایش میکروپروسسورها انقلابی در زمینه پردازش دیجیتال به وقوع پیوست که تا ده سال پیش از آن حتی قابل تصور نبود .

تقریباََ تمام اطلاعات مورد پردازش پارامترهای فیزیکی ای هستند که در اصل ماهیت آنالوگ دارند ، مانند : فشار، دما ، سرعت ، شتاب ، شدت نور ، ... بنابراین درهرمورد این اطلاعات آنالوگ با استفاده از مبدلهایADC به معادل دیجیتالشان تبدیل شوند .

تبدیل آنالوگ به دیجیتال در سیستم های پردازش سیگنال :

بطور کلی فرایند تبدیلA/D یک سیگنال آنالوگ نمونه برداری شده و نگهداشته شده را به یک کلمه دیجیتال که نماینده سیگنال آنالوگ است تبدیل می کند . تاکنون چندین مبدل آنالوگ به دیجیتال ساخته شده که هریک مشخصات مربوط به خود را دارند .

مهمترین این مشخصات عبارتند از : سرعت ، صحت ، هزینه .

قبل از هر چیز باید متذکر شویم که عمل تبدیل آنالوگ به دیجیتال احتیاج به صرف زمان بیشتری از تاخیر مبدلهای D/A دارد ؛ تا وقتی که تمامی بیتهای مقدار دیجیتال به دست نیامده اند ، مقدار آنالوگ (ورودی ) نباید تغییر کند . ولی ، می دانیم که تغییرمی کند ؛ چاره این است که در فواصل زمانی معین نمونه هایی از دامنه سیگنال آنالوگ بگیریم و بدون تغییر ذخیره نماییم و پس از ارزیابی کامل نمونه را حذف و نمونه جدیدی را تهیه و ذخیره کنیم . این عمل توسط مداری به نام مدار نمونه گیر و نگهدارنده 1(S/H) انجام می گیرد . این مقدار باید قبل از مبدلهای A/D در مدار قرارگیرد . شکل یک صورت نمایشی از یک مدار S/H را نشان می دهد .

عمل نمونه گیری و نگهداری (S/H) معمولاً به وسیله یک سوئیچ برای نمونه برداری و یک خازن برای نگهداری و یک ‚‚ میانگیر،، برای جلوگیری از تخلیه خازن انجام می شود . به این ترتیب که سوئیچ S1 در لحظه خاصی بسته می شود و خازن C را در زمان کوتاهی به وسیله سیگنال آنالوگ شارژ می کند . این زمان به قدری کوتاه است که در طول آن دامنه سیگنال آنالوگ تغییر چندانی نمی کند . وقتی سوئیچ 1S باز می شود . خازن به موازات خود امپدانس بزرگی می بیند و لذا نمی تواند تخلیه شود . ضمناً ، در طرف دیگر خازن نیز میانگیر به کار گرفته شده است که با امپدانس ورودی زیاد خود مانع تخلیه خازن از آن طرف می شود . در صورتی که خازن به وسیله سیگنال نمونه ورودی شارژ کامل شود (ولتاژ آن به اندازه دامنه نمونه باشد ) ، سیگنال نمونه جدید (کمتر یا بیشتر از قبلی) دو باره آن را به اندازه جدید تغییر می دهد . ولی ، اگر عرض بالس آنقدر کم باشد و یا خاذن جمع آنقدر بزرگ باشد که فرصت شارژ کامل بدست نیاید (عرض پالس کمتر از T ) ، ولتاژ جدید روی ولتاژ قبلی در خازن جمع و ذخیره می شود ، که در نهایت این ولتاژ بستگی به ولتاژ قبلی خواهد داشت . در چنین حالتی ، باید سوئیچ 2S را به خازن اضافه کنیم تا پس از خاتمه تبدیل و قبل از نمونه برداری بعدی ، با اتصال کوتاه کردن خازن باعث تخلیه آن شود . این مدار را می توان به صورت جزء به جزء ساخت ، ولی ، ضمناً مدارهای مجتمعی به نام S/H وجود دارند که دقیقاً همین اعمال را انجام می دهند .

عمل تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال شامل چهار مرحله متوالی نمونه برداری ، نگهداری و سپس ، ارقامی کردن و رمزکردن است ، که این اعمال لزوماً به صورت جداگانه انجام نمی شود . بلکه به طور معمول عمل نمونه برداری و نگهداری به طور همزمان به وسیله یک مدار S/H و عمل تبدیل به رقم و رمز نیز به وسیله قسمت اصلی مدار A/D انجام می شود . حال چند نمونه معمول این مبدل شرح داده می شود .

. مدار نمونه گیر و نگهدارنده S/H .

1 – مبدل موازی :

سریعترین مبدل A/D می باشد و از تعدادی مقایسه کننده تشکیل شده که هر یک ولتاژ آنالوگ ورودی را با کسری از ولتاژ مرجع مقایسه می کند ، بنابراین برای ساخت یک مبدل 8 بیتی به این روش نیاز به 255 مقایسه کننده می باشد .

ولتاژ مرجع در بالای مقسم مقاومتی باید برابر حداکثر ولتاژ آنالوگ ورودی (Vm) باشد . سیگنال آنالوگ که باید مقدار آن ارقامی شود به همه مقایسه کننده ها به طور موازی و همزمان اعمال می شود . خروجی هرکدام از مقایسه کننده ها هنگامی در ‌‌‚‚1،، منطقی قرار می گیرد که ولتاژ ورودی مثبت آن بزرگ تر از ولتاژ مرجع در ورودی منفی اش شود .

همینطور که ملاحظه می شود ، دراین نوع مبدل برای n بیت احتیاج به 1- 2 عدد مقایسه کننده داریم . در نتیجه ، صرف نظر از اشکالاتی که در تنظیم هر مقایسه کننده داریم . تعداد مقایسه کننده ها آنقدر زیاد می شود که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست . (البته مدارهای مجتمعی به بازار آمده است که از این روش استفاده می کند و تعداد زیادی هم مقایسه کننده در آنها به کار رفته است . ولی بسیار گران هستند )ونیز برای n بیت تعداد 2 حالت وجود دارد که مستلزم تهیه 1-2 (به تعداد مقایسه کننده ها ) ولتاژ مرجع مختلف است . این ولتاژها باید بسیار دقیق باشند و در حین مقایسه ، دراثر تغییر جریان ورودی مقایسه کننده کم و زیاد نشوند (یعنی امپدانس منبع آنها کم باشد ) .

. مبدل موازی ( مدار FLASH ) .

2 – مبدل موازی متوالی :

این مبدل در واقع ازبستن متوالی دو یا چند مبدل موازی ساخته می شود . علت اصلی چنین کاری را می توان به این صورت روشن کرد : هر مبدل موازی احتیاج به 1- 2 عدد مقایسه کننده دارد . حال اگر نیمی از بیتهای تبدیل را در یک مرحله تعیین کنیم و نصف دیگر را در مرحله دیگر . اگر چه زمان تبدیل حدوداً دو برابر می شود ولی تعداد مقایسه کننده ها به مقدار قابل توجهی کم خواهد شد . البته . برای اینکه مبدل دوم همان بیتهای مبدل اول را به دست نیاورد ، باید بیتهای خروجی مبدل اول را به وسیله یک D/A به آنالوگ تبدیل کنیم و آن را از ولتاژ آنالوگ ورودی کم کنیم .

نکته دیگری که باید گفت اینستکه اگر حساسیت مقایسه کننده ها بیش از حد لازم باشد ، نویز در زمانی که سطوح ولتاژ ورودی به یکدیگر نزدیک هستند باعث نوسان و خروجی مدار می شود . از طرف دیگر ، وجود تعداد زیادی مقایسه کننده در مبدل نیز اشکالات را به همان نسبت زیاد می کند .

. مدار مبدل موازی متوالی ( نیمه موازی ) .

3 _ مبدل VTF :

الف) مبدل غیر همزمان و بدون پالس ساعت .

نوعی مبدل موازی با ولتاژهای آستانه متغییر است که برای تعیین هر بیت در خروجی فقط به یک مقایسه کننده نیاز دارد و احتیاج به مدار منطقی اضافی برای ارقامی کردن خروجی مقایسه کننده ها هم ندارد . مزیت سیستم VTF نسبت به سایر انواع A/D ، قدرت تبدیل با سرعت زیاد در کنار سادگی طرح و ارزانی آن است . اساساً ، سیستم VTF ، یک نوع مبدل نیمه موازی است که در آن از فیدبک استفاده شده است . افزودن فیدبک ، شمار مقایسه کننده ها را برای سیستم n بیتی از 1- 2 به n کاهش می دهد . دراین روش نیز ، همانند روش موازی ، ولتاژهای آستانه مقایسه کننده ها ابتدا در وزنهای دودویی ولتاژهای مرجع تنظیم شده است ، به طوری که ولتاژ آستانه MSB برابر 2/Vref ، برای بیت بعدی (دومین MSB) برابر 4/Vref و برای بیت سوم برابر 8/Vref ، و به همین ترتیب برای بقیه است .

شکل رسم شده ، VTF را برای یک مبدل سه بیتی نشان می دهد . طرزکارسیستم ، اگرهرکدام از مدارهای تعیین کننده ولتاژ آستانه را به عنوان یک D/A در نظر بگیریم ، به آسانی مشخص می شود . در این صورت ، برای اولین بیت (MSB) تنها یک D/A یک بیتی ، برای دومین بیت یک D/A دوبیتی ، برای سومین بیت یک D/A سه بیتی و به همین ترتیب...، لازم است .

چون در سیستم VTF ، اول مهمترین بیت (MSB) تعیین می شود و بعد دومین و سومین و غیره ، اگر خروجیA/D را قبل از آنکه جواب به طور کامل تبدیل شده باشد به کار ببریم ، خطا فقط در بیتهایLSB خواهد بود و در نتیجه حتی اگر سیستم به طور کامل عمل تبدیل را انجام نداده باشد ، بازهم اطلاع مفید ولی نا کامل در باره سیگنال آنالوگ به ما خواهد داد ، درصورتی که سایر مبدلهایA/D با داشتن چنین سرعتی (سرعت زیاد ) ، اگر قبل از کامل شدن عمل تبدیل خروجیشان مورد استفاده قرارگیرد ، دارای خروجی غیرقابل پیش بینی خواهند بود .

سیستم فوق به طور غیرهمزمان و بدون پالس ساعت همگام کننده عمل می کند ، دراین سیستم ، خروجی مبدل ، ورودی را دنبال می کند و ممکن است در حین تبدیل ، چنانچه سرعت تغییرات ورودی بسیار بالا باشد ، به حالتهای غلط هم برود .

ب) مبدلVTF همگام .

درصورت نیاز به سرعتهای بالاتر ، می توانیم به وسیله افزودن مدارهای تاخیر دیجیتالی به اضافه یک زمان تاخیر آنالوگ ، سیستم همگامVTF رابسازیم . مزیت آن این است که بعد از زمان تاخیر انتشار یک تبدیل در ابتدای کار سیستم ، از آن پس خروجیA/D با هر پالس ساعت یک تبدیل کامل را انجام می دهد .

در سیستم VTF غیر همگام سیگنال ورودی تا پایان عمل تبدیل باید ثابت بماند ، در صورتی که در سیستم VTF همزمان ، هر خروجی در یک فلیپ فالاپ ذخیره می شود و خروجی فلیپ فلاپ برای تعیین بیتهای بعدی انتقال می یابد . به این ترتیب ، بیتهای قبلی می توانند بدون اینکه منتظر کامل شدن عمل تبدیل شوند ، خروجی جدید داشته باشند . بنابراین ، مبدل می تواند بعد از یک نأخیر اولیه که مدت n پریود ساعت طول می کشد ، در هر پریود ساعت یک تبدیل کامل از موج ورودی را انجام دهد .

باتوجه به مطالب فوق ، سیستمVTF ، با حداقل اجزا ، ساده ترین ، ارزانترین و در عین حال از سریعترین مبدلهایA/D است که با توجه به تکنولوژی امروز قابل ساخت است .

تحقیق درباره کنتاکتور1

اختصاصی از ژیکو تحقیق درباره کنتاکتور1 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

مدارهای کنترل وراه اندازی به دو قسمت تقسم میشوند:

الف :مدارهای قدرت:که مانند یک کلید سه فاز جریان سه فاز را به مصرف کننده میرسانند.

ب)مدارهای فرمان:این مدار هیچ رابطه ای با مدار قدرت ندارد و به وسیله آن بوبین کنتاکتور را تحریک میکنند تا کنتاکتور به حالت وصل یا قطع در آید

 یه جدول توپ برای پیدا کردن سایز کابلها برای متراژهای مختلف موجود است اگه میخواهید تو انجمنهای سایت  عضو شوید و در قسمت دانلود اعضا استفاده نمایید.

وسایل کنترل و راه اندازی:

کنتاکتور

شستی استوپ و استارت    

لامپ سیگنال

رله حرارتی

رله مغناطیسی

تایمر (رله زمانی)

رله فلوتر

کلیدهای تابع فشار

لیمیت سوئیچ یا میکروسوئیچ(کلید های محدود کننده)

وسایل حفاظتی

کلیدهای شناور

کلیدهای تابع حرارت(ترموستات)

کلیدهای تابع دور

چشمهای الکتریکی(سنسورها)

رله کنترل فاز

کنتاکتورها:

کنتاکتورها کلیدهای الکترو مغناطیسی هستند که مهمترین جزءمدارات میباشند.در صنعت نمی توان از این کلیدها صرف نظر کرد.مهمترین مزیت کنتاکتورها نسبت به کایدهای معمولی به شرح زیر میباشد:

کنترل و فرمان راه اندازی دستگاها از راه دور

کنترل وراه اندازی ماشین از دو یا چند نقطه

خطر راه افتادن مجدد ماشین ناشی از اثر قطع ناگهانی برق(بنظر من یکی از مهمترین عوامل حفاظتی میباشد.بند چند مورد حادثه بعلت عدم استفاده از کنتاکتور و در لحظه راه افتادن ماشین که در اثر قطع برق مجددا راه افتاده سراغ دارم)

عمر مکانیکی کنتاکتور نسبت به کلیدهای دیگر بیشتر است.

امکان طراحی مدار اتوماتیک.

حفاظت دستگاه توسط کنتاکتور خیلی بیشتر است.

تصویر چند کنتاکتور   

معمولا بوبین کنتاکتورها د رچند ولتاژمختلف جهت مصارف گوناگون ساخته میشود.

مشخصات پلاک کنتاکتور:

جریانی است که میتواند در شرایط عادی از کنتاکتهای قدرت کنتاکتورو

 در زمان نامحدود بدون قطع  عبور نماید.( Ith2)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هفته از کنتاکتهای کنتاکتور بدون

تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید.(Ith1)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هشت ساعت از

 کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید. (Ith1)

جریان قابل تحمل برای کنتاکتهای اصلی. (Ie)

مقدار جریانی است که کنتاکتها متوانند در زمان اتصال کوتاه تحمل نمایند. (Is)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که کنتاکتهای  کنتاکتوردر شرایط کار

 عادی میتوانند تحمل نمایند.(Ue)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که به بوبین کنتاکتور میتوان اعمال کرد. Uc(

طول عمر مکانیکی کنتاکتورها 10به توان هشت بار قطع و وصل میباشد

(بدون عبور جریان از کنتاکتها)در حالی که این مقدار برای کلیدهای

 معمولی 1000 بار قطع و وصل میباشد.

جدول استفاده از کنتاکتور بر اساس نوع کاربرد

مثال برای استفاده

علامت طبقه بندی

نوع جریان

بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی

Ac1

متناوب

(Ac)

بدون ترمز جریان مخالف

راه انذازی موتور

آسنکرون روتور

سیم پیچی شده

Ac2

Ac2

قطع موتور در حین کار

راه اندازی موتور آسنکرون

روتور قفسی

Ac3

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار

Ac4

کوپل مغناطیسی

کنتاکتور کمکی

Ac11

بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی

Dc1

مستقیم

(Dc)

قطع موتور در حین کار

راه اندازی موتور شنت

Dc2

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار

Dc3

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار

راه اندازی موتور سری

Dc4

Dc5

کوپل مغناطیسی

کنتاکتور کمکی

Dc11

استاندارد کنتاکتورها:

استاندارد المان  VDE_DIN

استاندارد فرانسه UTE_NF

استانداردانگلیسی B.S

استانداردکانادائیG.S.B

علامت اختصاری کنتاکتور:

ورددی سه فاز اصلی با اعداد1و3و5ویا ال 1 ال3 ال5

عددهای34و33 و23و24در حالت عادی میباشد. N.O 4و3 کنتاکت بسته وعلامت

عددهای31و32 و21و22در حالت عادی میباشد. N.C 1و2 کنتاکت بسته وعلامت

بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران 63 ص

اختصاصی از ژیکو بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران 63 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 91

مقدمه:

تحقیق حاضر سعی دارد که در 2 بعد جداگانه برخی از علل مهاجرت نیروی کار در ایران را مورد بررسی قرار دهد. اگر بخواهیم عوامل اصلی مهاجرت را بطور کلی مورد تقسیم‌بندی قرار دهیم می‌توانیم دو دسته از عوامل را مؤثر بدانیم. گروه اول را عوامل فشار(Push Factors) می‌نامند که شامل غیراقتصادی شدن فعالیتهای کشاورزی، توزیع ناعادلانه زمین، رشد جمعیت و ثابت ماندن بازده تولید در بخش کشاورزی است.

گروه دوم به عوامل کششی یا جذب(Pull Factors) موسومند که شامل دوگانگی منطقه‌ای و نخصیص بیشتر منابع در بخشهای شهری(خدمات و صنعت) و بهتر بودن سطح زندگی در مناطق شهری است. به منظور تجزیه وتحلیل تأثیر این 2 دسته از عوامل از شاخصهای درآمدهای انتظاری در شهر از مدل هریس- تودارو استفاده می‌شود.

در بحث‌های تئوریک و نظری به این نتیجه می‌رسیم که نمی‌توان دیوار بلندی بین عوامل کشش و جذب ترسیم کرد. چون نوعی ارتباط متقابل بین این 2 دسته از عوامل وجود دارد. به عقیدة آنها آنچه که واقعاَ‌ مهاجرت نیروی کار را تسریع می‌کند همان دوگانگی منطقه‌ای است. این 2 معتقدند که مهاجرت در هر منطقه‌ای امری طبیعی است چون نوعی توالی در رشد بخشها وجود دارد و خودبه‌خود و به مرور زمان با جایگزین شدن عوامل تولیدی بجای یکدیگر سهم نیروی کار در بخش کشاورزی در اشتغال کل کاهش می‌یابد و سهم بخش صنعت و خدمات افزایش می‌یابد.

اما آنچه که کشورهای در حال توسعه را از کشورهای پیشرفته متمایز می‌سازد ناهمگونی در مهاجرت نیروی کار است. بطوری که در این کشورها محدود بودن امکانات تولید از یک طرف و محدود بودن ارتباطهای بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصاد از طرف دیگر موجب می‌شود تا این کشورها تلاش بیشتری در جهت گسترش بخش صنعت شهری از خود نشان بدهند.

این 2 گروه از عوامل اقتصادی همراه با عوامل غیراقتصادی مانند روابط و شیوه تولید، سازمان اجتماعی تولید و غیره موجب‌ می‌شوند تا از اهمیت بخش کشاورزی در جریان توسعه کاسته شود و نقش پیشتاز به بخشهای شهری واگذار شود به ویژه آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات در بخش کشاورزی را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهند که هر چند دارای ارتباطهای پسین گسترده‌ای هستند لیکن ارتباطهای پیشین آنها بسیار محدود و مشخص است.

در این حالت بخش پیشتاز اقتصاد بخش صنعت خواهد بود تا از یک طرف به عنوان ستون اصلی و رشد عمل کند و از طرف دیگر از طریق تولید محصولات صنعتی مورد استفاده در بخش کشاورزی مانند تراکتور- پمپ آب- کمباین- کود- سم و غیره بخش کشاورزی را به جلو بکشد.

بدین ترتیب بخش کشاورزی در مراحل اولیه توسعه اقتصادی قربانی جریان توسعه است و برای بهبود باید انتظاری طولانی بکشد که این خود یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار از روستاها به مناطق و مراکز شهری می‌باشد.

در تحقیق حاضر ابتدا بطور مجزا دوگانگی منطقه‌ای به عنوان عامل جذب و فشار مورد بررسی قرار گرفته است که مشخص شود تا چه حد تفاوت در نرخهای رشد منطقه‌ای و نابرابری در رابطة مبادلة بین محصولات کشاورزی و صنعتی بر مهاجرت