فورمت فایل:word(قابل ویرایش) تعداد30صحفه
موقعیت جغرافیایی
جمهوری اوکراین با 603700 کیلومتر مربع وسعت و 50 میلیون نفر جمعیت در اروپای شرقی واقع شده و پس از روسیه بزرگترین کشور اروپا به شمار می رود. این کشور پس از استقلال از شوروی سابق در سال 1991، به عضویت جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع درآمد. و به عنوان دومین کشور بزرگ قاره اروپا موقعیت دارای موقعیت راهبردی خاصی است.
جنوی اوکراین دارای آب و هوای معتدل می باشد و فقط در سواحل جنوبی شبه جزیره کریمه آب و هوا نیمه گرمسیری است. میانگین درجه حرارت سالانه در کیف پایتخت اوکراین 2/7 درجه سانتیگراد می باشد.
به علت وجود خاک حاصل خیز در این کشور (معروف به چرنوزیوم) 56 درصد اراضی قابل کشت می باشد. اوکراین در نظام شوروی سابق به انبار غله اروپا شهرت داشت ضمنا این کشور فاقد زمین های جنگلی است.
نظام حکومتی اوکراین جمهوری است. رئیس جمهور اوکراین با رأی مستقیم مردم به مدت 5 سال انتخاب می شود و بیش از دو دوره نمی تواند عهده دار ریاست جمهوری باشد.
از لحاظ تقسیمات کشوری جمهوری اوکراین به 24 استان یا ایالت و جمهوری خود مختار کریمه، شهرهای کیف و سواستوپول (با توجه به موقعیت خاص انها) ، نواحی، شهرها، زیست گاهها و روستاها تقسیم می شود که از طریق حکومت های خودگردان محلی اداره می شوند.
مهمترین شهرهای اوکراین عبارتند از: کیف، خارکف، دونتسک، اودسا، خرسون، سواستوپول، ونیپروپتروفسک، لووف (لویو) ، زاپوریژیا و لوگانسک
جمهوری خودمختار کریمه امروزه بخش جدایی ناپذیر جمهوری اوکراین است که قانون اساسی خاص خود را دارد. این قانون اساسی توسط شورای عالی جمهوری خود مختار کریمه تدوین شده و مورد تصویب مجلس اوکراین قرار گرفته است.
احزاب و سازمانهای سیاسی
حزب کمونیست
تا سال 1990 تنها حزب سیاسی قانونی، حزب کمونیست اوکراین بود.
قویترین حزب سازمان یافته اوکراین است که مخالف کوچما( رئیس جمهور کنونی) و مخالف اصلاحات می باشد.
روخ (RUKH)
این حزب در سال 1989 به عنوان یک حزب ملی گرا و موافق دموکراسی و طرفدار اقتصاد بازار به وجود آمد.
حزب سوسیالیست
اعضای این حزب در رده های مختلف هنوز طرفدار کنترل دولت بر روی صنایع کلیدی و برقراری روابط نزدیک تر با روسیه و جمهوری های مستقل مشترک المنافع می باشند.
حزب سبز
حزب سبز در اوایل دهه 1990 با سیاستهای حمایت گرایانه از محیط زیست از قبیل بر چیده شدن نیروگاه اتمی چرنوبیل و حفظ منابع انرژی طبیعی تشکیل شد. این حزب از بی طرفی سیاست خارجی اوکراین در بسیاری از موضوعات حمایت می کند.
روابط بین المللی اوکراین
سیاست خارجی جمهوری اوکراین متأثر از روابط این کشور با روسیه است. در حال حاضر جمعیت کثیری از نژاد روس در جنوب و شرق اوکراین زندگی می کنند. اوکراین تلاش دارد روابط خود را با همسایگان اروپای مرکزی (لهستان، مجارستان، چک و اسلواکی) توسعه بخشد. در این رابطه اوکراین به عنوان یکی از کشورهای اروپای مرکزی و عضو موافقتنامه تجارت آزاد اروپای مرکزی (CEFTA) مورد پذیرش قرار گرفته است.
با توجه به اینکه جمعیت کثیری از مهاجرین اوکراینی در آمریکا به سر می برند هیئت های متعددی برای توسعه روابط به آمریکا اعزام شده اند. در حال حاضر اوکراین بزرگترین دریافت کننده کمکهای آمریکا در میان کشورهای مستقل مشترک المنافع و سومین دریافت کننده بزرگ کمکهای آمریکا در میان کشورهای جهان به شمار می رود.
جمعیت و مؤلفه های آن
جمهوری اوکراین حدود 50 میلیون نفر جمعیت دارد. شهر کیف پایتخت اوکراین با 6 /2 میلیون نفر پر جمعیت ترین شهر کشور است. مردان با حدود 23 میلیون نفر 46 درصد جمعیت و زنان با 27 میلیون نفر 54 درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند.
طبق آمارهای رسمی دولتی، نرخ بیکاری در سال 1998 به میزان 7/3 درصد و در سال 1999، 5 درصد اعلام شده است اما به نظر می رسد تعداد زیادی نیز وجود داشته باشند که در مراکز رسمی ثبت نام ننموده اند و احتمالا نرخ غیر رسمی بیکاری بیش از میزان اعلام شده می باشد.
بر اساس آمارهای سال 1997نیروی کار 8/22 میلیون نفر می باشند که در بخشهای مختلف اقتصادی بشرح ذیل اشتغال دارند.
صنعت و ساختمان 32 درصد، کشاورزی و جنگلداری 24 درصد، بهداشت، آموزش و فرهتگ 17 درصد، تجارت و توزیع 8 درصد، حمل و نقل و ارتباطات 7 درصد و سایر بخشها 12 درصد
فصل دوم
موقعیت اجتماعی و فرهنگی شهروندان جمهوری اوکراین
زبان رسمی در جمهوری اوکراین زبان اوکراینی است و زبان روسی نیز در سطح وسیعی تکلم می شود. سایر زبان های متداول عبارتند از: رومانیایی، لهستانی و مجارستانی.
دین مردم اوکراین مسیحی و عمدتا پیرو مذهب ارتدکس شرقی هستند.
فرهنگ
موقعیت جغرافیایی اوکراین از لحاظ واقع شدن بین دو قاره اروپا و آسیا موجب گردیده این کشور تحت تأثیر فرهنگ شرق و غرب قرار گیرد.
امروزه یک دوگانگی فرهنگی در اوکراین به چشم می خورد مناطق غربی تحت تأثیر اروپا بخصوص لهستان قرار دارد در حالیکه در مناطق شرقی فرهنگ روسی حاکم است.
بدنبال فروپاشی اتحاد شوروی و بروز آزادی های بیشتر در زمینه فرهنگ و هنر، روش زندگی و سلیقه ها و تغییر ساختارهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی موجب گردیده تا جریان غربی شدن و تحت تأثیر فرهنگ غرب قرار گرفتن شدت بیشتری به خود بگیرد.
نحوه رفتار با خارجیان در مذاکرات تجاری (فرهنگ تجارت در اوکراین)
اوکراینی ها شدیدا معتقد به رعایت سلسله مراتب اداری هستند. در محل کار، اوکراینی ها تفویض مسئولیت یا اختیار را نمی پذیرند.
در اوکراین قبل از انجام تجارت نیازمند یک احساس خوب و دو جانبه می باشید. یک اوکراینی در برخورد اول ممکن است با شما برخوردی رسمی داشته باشد اما موقعی که شناخت بیشتری از شما پیدا کرد ملاحظات رسمی را کنار گذاشته و بطور صریح و بی پرده گفتگو خواهد نمود. اوکراینی ها بیشتر علاقه مند به امضا یادداشت تفاهم هستند.
در یک نشست تجاری، دست دادن رفتار مناسبی محسوب می شود. همانند ایرانی ها، اوکراینی ها نیز به دادن و گرفتن هدایای کوچکی به همدیگر به عنوان یادبود علاقه دارند.
سیستم اقتصادی فعلی
قبل از سال 1991 اوکراین که جزئی از اتحاد شوروی سابق محسوب می شد دارای نظام اقتصادی با برنامه ریزی متمرکز بود.
در اصلاحات اقتصادی اوکراین تنها از سال 1994 با شروع ریاست جمهوری لئونید کوچما شروع گردید.
آمارهای مربوط به نرخ رشد واقعی نشان می دهد اوکراین از زمان استقلال هر سال با رشد منفی در تولید ناخالص داخلی مواجه بوده است که به تدریج از آهنگ رشد منفی کاسته شده و طبق پیش بینی های به عمل آمده در سال 2000 نرخ رشد آن به صفر خواهد رسید.
رکود عمیق در اقتصاد اوکراین موجب کاهش استانداردهای زندگی و رواج فقر در بین مردم گردیده است. در این کشور خط فقر با درامدهای ماهانه 50 دلار (معادل 95 گریونا) مشخص می باشد. مطالعات انجام شده توسط یکی از اتحادیه های بازرگانی حاکی است 74 درصد جمعیت در فقر به سر می برند.
از لحاظ سهم بخشهای اقتصادی در تولید ناخالص داخلی، در سال 1997 بخش صنعت 8/30 درصد و بخش کشاورزی 14 درصد و بخش 56 درصد را در سال مذکور به خود اختصاص داده اند.
واحد پول
بعد از خروج اوکراین از حوزه روبل در سال 1992، کوپن یا کاربووانتس (KRB) به عنوان تنها پول رسمی و قانونی کشور معرفی گردید.
ثبات کاربووانتس موجب گردید بانک ملی اوکراین واحد پول نهایی کشور یعنی ”گریونا“ و یا گرینیا (hrn) را در دوم سپتامبر 1996 معرفی نماید.
میزان جذب سرمایه های خارجی
بر اساس آمارهای دولتی، میزان سرمایه گذاریهای خارجی در اوکراین تا ماه مه 1999 به حدود 8/2 میلیارد دلار رسید که اکثرا به صورت سرمایه گذاری مشترک بوده است.
کشورهای ایالات متحده آمریکا، هلند، آلمان، انگلستان، روسیه، کره جنوبی، قبرس و سوئیس از مهمترین سرمایه گذاران در این کشور می باشند.
بازار
مطالعه و تحقیق در بازار، حضور مستمر، برنامه ریزی، فعالیتهای سازمان یافته و پیوسته، در دسترس بودن ابزار و امکانات اطلاع رسانی در سطح وسیع اعم از مجاری دیپماتیک و سیاسی یا مؤسسات بازار یابی از ویژگی های بارز رقبای تجاری ایران در بازار اوکراین است. در حال حاضر علیرغم اینکه سهم قابل توجهی از مبادلات تجاری اوکراین با کشورهای مستقل مشترک المنافع می باشد سایر کشورها نیز در حال افزایش سهم بازار می باشند بطوری که امروزه بازار کالاهای اوکراین مملو از کالاهای ارزان قیمت و با کیفیت پائین کشورهای ترکیه، چین، خاورمیانه و سایر کشورهای سابق بلوک شرق می باشد. با این حال گرایش رو به رشدی در میان اوکراینی ها برای خرید کالاهای با کیفیت و مرغوب کشورهای غربی علیرغم قیمت بالای این کالاها وجود دارد.
عمده ترین رقبای ایران در منطقه، کشورهای ترکیه و چین می باشند.
در بازار اوکراین بسیاری از رقبا به صورت اتحادیه ها و تشکل های تجاری تخصصی که دارای استراتژی (راهبرد) و سیاستگذاری واحدی در بازار هدف می باشند عمل می کنند بطوری که در میان صادر کنندگان این کشورها رقابت منفی و شکستن قیمت برای افزایش سهم بازار وجود ندارد و این موضوع یکی از نقاط ضعف صادر کنندگان ایرانی است که معمولا به صورت انفرادی فعالیت می کنند، همچنانکه در گذشته شاهد رقابت های نا سالم تعدادی از صادر کنندگان در بازارهای مختلف بوده ایم. ضعف نظام اطلاع رسانی، عدم انسجام تشکل های صادراتی، فقدان اطلاعات و تحقیقات بازاریابی در بازار هدف از جمله ضعف های اساسی صادر کنندگان کشور در مقایسه با رقبا در بازار اوکراین است.
عوامل ریشه ای تأثیر گذار در نقش بازار
از لحاظ ساختار جمعیتی، 68 درصد جمعیت اوکراین را سنین 64-15 سال تشکیل می دهد (شامل 16 میلیون نفر مرد و 5/17 میلیون نفر زن) و از این لحاظ تقاضا برای انواع کالاها و خدمات وجود دارد.
در اوکراین تقاضا برای کالاهای مصرفی در نسل جوان به مراتب بیشتر است به طوری که بیشترین اختلاف برای کالاهای مصرفی در نسل جوان به مراتب بیشتر است به طوری که بیشترین اختلاف سلیقه بین گروههای سنی زیر 45 سال و بالای 45 سال مشاهده می شود. دامنه تفاوت ها در علایق و سلیقه ها بیشتر مربوط به کالاهایی از قبیل وسایل نقلیه، لوازم شخصی، شیرینی جات، جواهرات، لوازم خانگی و لوازم الکترونیکی است.
اندازه جغرافیایی و پراکندگی جمعیت در سرتاسر کشور از دیگر عوامل تأثیر گذار در بازار اوکراین به حساب می آید. به عنوان مثال منطقه غرب اوکراین یکی از مراکز مهم تجاری کشور است با گشایش سه نقطه مرزی با همسایگان، فعالیت تجاری در آن رو به افزایش گذاشته است.
نقش عوامل مثبت در عرضه آسان محصول به مصرف کنندگان
اصولا در فرآیند توزیع کالا، ارائه خدمات و تسهیلات به مصرف کننده و به طور کلی در دسترس بودن کالا از عوامل مثبت بازار ارزیابی می شود. با توجه به گستردگی اوکراین از لحاظ وسعت آن، تقاضا برای کلیه کالاهای مصرفی و همچنین قیمت کالاها در مناطق مختلف کشور متفاوت است. عموما منطقه ” کیف“ از لحاظ میزان دسترسی یه انواع مختلف کالاها وضعیت بهتری دارد. در حالیکه مناطق دور دست از لحاظ کالا رسانی دارای مشکلاتی هستند. شهرهای خارکوف، دنیپروپتروفسک، دونتسک، لووف و زاپوری ژیا برای صادر کنندگانی که قصد توسعه صادرات در اوکراین را دارند از ظرفیت های خوبی برخوردار می باشند.
بطور کلی در اوکراین نیز همانند هر کشوری وجود یک شریک تجاری محلی و یا نماینده فروش می تواند در نحوه رساندن کالا به مصرف کنندگان نهایی و تسهیل جریان توزیع نقش ارزنده ای داشته باشد.
در سالهای اخیر که بازار اوکراین به روی واردات گشوده شده است سلیقه ها و ترجیحات مصرف کنندگان نیز متحول گردیده است. مصرف کنندگان بیشتر کالاهای غربی را ترجیح می دهند و بر این باورند که کالاهای غربی به ویژه کالاهای مصرفی با دوام دارای کیفیت بالایی می باشند.
در مقابل کالاهای غربی، بازار اوکراین انباشته از کالاهای ارزان قیمت و با کیفیت پائین کشورهای ترکیه، چین، خاورمیانه و کشورهای مشترک المنافع است.
صادر کنندگانی که قصد صدور کالا به این کشور را دارند باید به مسئله قیمت، کیفیت و قدرت خرید مصرف کنندگان توجه نمایند. بر اساس آمارهای وزارت اقتصاد اوکراین در ابتدای سال 1999 میزان فروش محصولات مصرفی نسبت به سال قبل 6/8 درصد کاهش یافته است و در فوریه 1999 مصرف سرانه کالا در ماه 4/28 گرینیا (تقریبا 7 دلار) بوده است.
در اوکراین همبستگی بین میزان تحصیلات و تقاضای محصول آنچنانکه در اقتصادهای غربی مشاهده می شود وجود ندارد. متأسفانه بخشی از جمعیت با در آمد پائین را بسیاری از مصرف کنندگان تحصیل کرده تشکیل می دهند.
کانال های توزیع
در دوره شوروی سابق، شبکه های توزیع (به آن مفهوم که در کشورهای دارای نظام اقتصاد بازار موجود است) در اوکراین وجود نداشت. تولید کنندگان، عرضه کنندگان و مصرف کنندگان نهایی با همدیگر مرتبط نبودند و در واقع سیستم اداری- دستوری بر اساس اصول عقاید آن نظام جریان کالاها و خدمات را هدایت می کرد.
در سالهای اخیر سیستم جدید عرضه و توزیع بر اساس نظام بازار شکل گرفته و شبکه فروشگاه های زنجیره ای و فروشگاههای بزرگ تحت نامهای تجاری معروف و سوپر مارکت ها پا به عرصه وجود گذاشته اند. این فروشگاهها اکثرا در مراکز تجاری و نقاط مرکزی شهر تمرکز یافته اند و دارای مالکیت بوده و یا به شرکتهای خصوصی خارجی تعلق دارند. فروشگاههای مذکور گران ترین شبکه خرده فروشی هستند که ابتدا برای ثروتمندان تازه به دوران رسیده طراحی گردیده اند.
فروشگاههای بزرگ، فروشگاههای اختصاصی (خاص یک کالا) و بازارها مراکز اصلی عرضه کالا برای مصرف کنندگانی هستند که از لحاظ درآمدی در سطح متوسط و پائین قرار دارند. فروشگاههای بزرگ هم تولیدات داخلی و هم کالاهای وارداتی را به فروش می رسانند و هم مکان لازم را برای فروش محصولات به خصوص لوازم آزمایشی و بهداشتی با نام های تجاری معروف اجاره می دهند.
اندازه جغرافیایی اوکراین از لحاظ وسعت و پراکندگی نسبی جمعیت در سطح وسیعی (تنها 10 درصد جمعیت اوکراین در شهرهای بزرگ زندگی می کنند) موجب گردیده ایجاد یک شبکه توزیع مطمئن و قابل دوام اهمیت خاصی پیدا کند. شرکتهای مهم آمریکایی نظیر کوکاکولا، کرافت، جاکوبز، سوپارد، مارس، پپسی کولا، پراکتراند گمبل و شرکت سرمایه گذاری جانسون شبکه های فروش و خدمات قدرتمندی را در اوکراین تشکیل و توسعه داده اند که نهایتا موجب تقویت سهم بازار آنها خواهد گردید.
صادرکنندگانی که قصد ورود به بازار اوکراین را دارند باید سیستم توزیع خودشان را با توجه به شرایط محیطی طراحی و نسبت به انتخاب روش مناسب توزیع اقدام نمایند. بعضی از انواع روشهای توزیع موجود در اوکراین عبارتند از:
- شرکت محصولات خود را از طریق خرده فروشان به فروش می رساند و سپس با ایشان تسویه حساب می نمایند. (مانند کوکاکولا در اوکراین)، این روش پر هزینه ای است اما بسیار مؤثر است و شرکت نسبت به تصویر ذهنی مشتریان از کالا تسلط و کنترل دارد.
- شرکت کالاهای خود را می فروشد اما تحویل و تسویه حساب با خرده فروشان بر عهده توزیع کننده است.
توزیع کنندگان کالا را می فروشند و خود نسبت به تحویل کالا و تسویه حساب با خرده فروشان اقدام می نمایند (مانند شرکت پپسی کولا). این روش ممکن است روش کم هزینه ای برای توزیع باشد اما نیاز به صرف وقت و آموزش و توجیه توزیع کنندگان و یا نمایندگان فروش خواهد داشت توصیه می شود قبل از طراحی سیستم توزیع ابتدا با نظام مالیاتی آشنایی کامل داشته باشید. به خاطر داشته باشید که از لحاظ سیستم مالیاتی اوکراین در حال حاضر شرکتهایی که خودشان کالاها را توزیع می نمایند مطلوب و مورد توجه هستند. برای شروع کار، ابتدا با یک توزیع کننده محلی کار کنید و برای یک دوره ثابت قرارداد امضاء نمائید زیرا یک توزیع کننده محلی موقعیت بازار را بهتر می شناسد.
اوکراین از توانمندی بالقوه در بخش کشاورزی برخوردار است. تقریبا 40 درصد نیروی کار، شاغل در بخش کشاورزی است.
در اوکراین تعداد زیادی تولید کننده شکر، روغن آفتاب گردان و روغن نباتی، همچنین بخشهای فرآوری گوشت و تولید لبنیات وجود دارد که می تواند زمینه لازم را برای همکاری مشترک قرار گیرد.
در بخش نوشابه های غیر الکلی، رهبری بازار در اختیار شرکت های کوکاکولا و پپسی قرار دارد که با تولید کنندگان محلی و منطقه ای رقابت می کنند. همچنین رقابت های فشرده ای در زمینه بهداشت مواد غذایی وارداتی بین کشورهای لهستان، ترکیه، آلمان و سایر کشورهای اروپایی وجود دارد.
مقررات و قوانین اوکراین مبهم بوده و بعلت باز بودن راه تفسیر و تعبیر قوانین و مقررات فرصتهای بیش از حدی برای سوء استفاده در سطوح مختلف بروکراسی اداری به وجود آورده است.
صادرکنندگان به این نکته نیز توجه داشته باشند که کیف تنها مرکز فعالیت تجاری در اوکراین نیست از این رو می توان در شهرهای مهم تجاری همچون لووف، اودسا، زاپوری یا(زاپوروژه)، دنیپروپتروفسک، دونتسک و خارکوف به عوامل توزیع دسترسی پیدا کرد. این مناطق از لحاظ مراکز مهم صنعتی قابل توجه هستند و از مناطق پر جمعیت اوکراین محسوب می شوند.
نحوه دسترسی به بازار اوکراین
هر صادر کننده برای دسترسی به بازار نیاز به برقراری ارتباط با نمایندگان محلی، عوامل توزیع و فروش کالا، نمایندگی های تجاری، بهره گیری ار منابع اطلاعاتی و مراکز اطلاع رسانی تجاری در داخل و خارج از کشور مورد نظر، مراجعه به نشریات تخصصی در زمینه های کاری صادر کننده، شناخت سازمانها و مراکز دولتی که نقش فعالی در خصوص مسائل بازرگانی و اقتصادی کشور مذکور بر عهده دارند، نقش نمایشگاههای بازرگانی، آگاهی از برنامه های نمایشگاهی و نحوه حضور در آن و سایر عواملی که به نحوی موجبات دسترسی به بازار هدف را فراهم می آورند دارد.
نظام پولی و بانکی و ارزی
سیستم بانکی اوکراین تشکیل شده است از بانک مرکزی (بانک ملی اوکراین- NBU) و تعدادی بانکهای تجاری با تقسیم بندیهای مختلف.
مسائل مشترک کلیه بانکهای تجاری عدم ثبات در وضعیت کلان اقتصادی است و در نتیجه نرخهای سود بالا نیز منعکس کننده ریسک اساسی در اقتصاد کشور است.
سیستم پرداختها در اوکراین بسیار مطمئن و قابل اتکا می باشد و بعد از پنج سال تجربه، سیستم الکترونیکی پرداختها نشان می دهد که این سیستم پاسخگوی تمام الزامات برای یک سیستم پرداخت بین بانکی در سطح ملی است.
بانکداری نخستین بخش در اوکراین است که به استانداردهای بین المللی دست یافته است.
دولت اوکراین محدودیتهای قبلی برای ایجاد بانکهای خارجی را رفع نموده و هم اکنون در منطقه یکی از آزاد ترین سیاستها را در این زمینه دارا می باشد. در نتیجه اخیرا چندین بانک خارجی در اوکراین تأسیس گردیده اند. بانک اروپایی ترمیم و توسعه (EBRD) چندین مورد سرمایه گذاری در صنعت بانکداری اوکراین انجام داده است. برای ورود به بازار در بخش بانکداری تعداد کمی موانع و محدودیت وجود دارد.
در اوکراین تعدادی از وسایل پرداخت بین المللی که در تجارت بین المللی متداول است مورد استفاده قرار می گیرد. روش های رایج پرداخت عبارتند از : چک، بروات ارزی، اعتبارات اسنادی و مجموعه ای از قراردادها و ترتیبات بین المللی مطمئن ترین دریافت برای کالاهای صادرات استفاده از اعتبارات اسنادی غیر قابل برگشت است.
نحوه تبلیغات و پیشبرد فروش
امروزه بیش از 500 نمایندگی (آژانس) تبلیغاتی در اوکراین وجود دارد که بسیاری از آنها خدمات دامنه داری به سبک کشورهای اروپای غربی ارائه می نمایند. آگهی های تبلیغاتی در رادیو و تلویزیون اوکراین در حال افزایش است. در مجموع بیش از 58 درصد کل تبلیغات توسط رادیو و تلویزیون انجام می گیرد. 23 درصد آگهی های تبلیغاتی از طریق روزنامه ها و 19 درصد باقیمانده از طریق ژورنال ها و سایر انتشارات انجام می گیرد. برای انجام تبلیغات اخذ مجوز از مقامات محلی که برای یک دوره 6 ماهه تا پنج ساله صادر می شود ضرورت دارد.
طبق قانون، تبلیغ محصولات الکلی و دخانیات در تلویزیون و صفحات اول و آخر روزنامه ها و مجلات ممنوع است. همچنین هیچگونه تبلیغاتی مجاز به نشان دادن استعمال محصولات الکلی و دخانیات نمی باشد.
با توجه به فضای تبلیغاتی و اینکه بر خلاف تعدادی از سایر کشورهای مستقل مشترک المنافع که بازار مصرفی آنها شدیداد تحت تأثیر تبلیغات توسط رقبای کشورهای غربی است در اوکراین این چنین وضعیتی وجود ندارد لذا کالاهای ایرانی با رعایت کیفیت و سلیقه مصرف کنندگان و با قیمتهای مناسب و انجام تبلیغات در حد متداول می توانند جایگاه خود را در بازار اوکراین پیدا نمایند.
صدور خدمات
در حال حاضر بازار اوکراین برای خدمات بین المللی یک بازار توسعه نیافته به شمار می رود. در این کشور کسب مجوزهای قانونی برای اجرای پروژه های خدماتی دارای مشکلات جدی است. فشاد اداری یکی از موانع رایج سر راه فرایند اخذ مجوز است. سیستم پرداخت ها برای انواع تولیدات از جمله تولید خدمات دارای مشکلاتی است علاوه بر آن اغلب شهروندان اوکراینی دارای حساب بانکی با کارت اعتباری نمی باشند.
با این حال بخش های کوچک اما رو به رشدی در صنعت خدمات اوکراین وجود دارد، این بخش ها عبارتند از: مخابرات، بانکداری، تبلیغات و روابط عمومی، خدمات حقوقی، خدمات حسابداری و ممیزی و جهانگردی (توریسم)
نظام مالیاتی اوکراین از زمان استقلال این کشور آغاز گردیده و بطور مداوم رشد نموده است اما هنوز این نظام از ارتباطات منطقی که باید در درون یک نظام مالیاتی وجود داشته باشد به دور است.
شرکتها و مؤسسات اوکراینی و خارجی باید بطور فصلی مالیات بپردازند. در حال حاضر بیش از 36 نوع مالیات مختلف در اوکراین وجود دارد.
بسیاری از شرکتهایی که در اوکراین فعالیت دارند در خصوص ماهیت گیج کننده و متناقض نظام مالیاتی اوکراین شکایت می نمایند. دستور العمل ها، مصوبات و قوانین مالیاتی از طریق سازمانهاو ادارات مختلف دولتی با اندکی هماهنگی اتخاذ می شود. در واقع از سال 1990، سالی نبوده است که مالیاتهای جدیدی معرفی و یا تعدادی از مالیات های قبلی حذف نشده باشد.
محدودیت های تجاری:
در حال حاضر، فهرستی از موانع تجاری شامل مالیات بر ارزش افزوده به میزان 20 درصد، مالیات بر واردات از 5 تا 200درصد و مالیاتهای غیر مستقیم از 10 تا 300 درصد به عنوان موانع اصلی در تجارت با اوکراین وجود دارد.
از آنجائیکه فهرست کالاهای معاف از مالیات ارزش افزوده بطور متناوب تغییر پیدا می کند لذا بازرگانان باید برای آگاهی از آخرین تغییرات و به روز کردن این فهرست با گمرک کیف در تماس باشند.
سرمایه گذاری خارجی
یکسان بودن نحوه عمل و رفتار با سرمایه گذاران خارجی همانند شرکتهای داخلی، تضمین ملی نشدن سرمایه های خارجی تحت هیچ شرایطی، آزاد بودن انتقال وجوه درآمد بعد از مالیات به خارج از کشور از جمله مشوق های جذب سرمایه گذاری می باشد.
در اوکراین الزامات خاصی برای سرمایه گذاران خارجی وجود ندارد. قانون سرمایه گذاری خارجی اوکراین در سال 1996 مورد تجدید نظر قرار گرفته و قانون فعالیت های سرمایه گذاری سال 1992 نیز چندین بار اصلاح گردیده است.
در حال حاضر نرخهای مالیاتی اوکراین از بالاترین نرخهای مالیاتی جهان محسوب می شود. بالا بودن میزان مالیاتها توأم با تعدد انواع مالیات همانند سدی مانع از توسعه فعالیت شرکتهای بازرگانی می شود. بیشترین مشکلات سرمایه گذاران خارجی مربوط به مقرراتی است که تحت عنوان kartotek II شناخته می شود.
این قانون به مقامات مالیاتی اجازه می دهد تا حساب بانکی هر شرکتی را که معتقدند باید مالیات پرداخت کند بدون اینکه قبلا موضوع در محاکم دادگستری مطرح شود مسدود نمایند.
علیرغم پیشرفتهایی که حاصل شده، سرمایه گذاران خارجی هنوز به ” سیستم گواهی تولید“ در اوکراین به عنوان یکی از جدی ترین موانع پیش روی تجارت و سرمایه گذاری نگاه می کنند. بنا به اظهار نظر بازرگانان، کار کردن در این سیستم حتی از بازار روسیه نیز مشکل تر است. استانداردهای داخلی تولید و گواهی های مورد درخواست در اوکراین عینا در مورد کالاهای ساخت داخل و کالاهای وارداتی بطور یکسان اعمال می شود.
در هر حال کالاهایی که به اوکراین وارد می شود باید دارای گواهی استاندارد کشور مبداء باشد و در مواردی که استانداردهای اوکراین برای کالایی وجود نداشته باشد ممکن است استاندارد کشور مبداء مورد پذیرش قرار گیرد.
قوانین، مقررات و سیستمهای حسابداری در اوکراین به حد کافی شفاف نیستند و از این لحاظ به دور از هماهنگی کامل با استانداردهای بین المللی می باشند.
و بسیاری از سرمایه گذاران خارجی ناچارا نیاز به نگهداری دوگانه دفاتر ثبت عملیات مالی دارند. یکی طبق استانداردهای اوکراین و دیگری مطابق استانداردهای بین المللی که مورد استفاده شرکت مادر (شرکت اصلی) قرار می گیرد.
مالیات ها و عوارض گمرکی
مالیاتهای متعدد و قوانین گمرکی یکی از صحنه های پر جدال و پایان ناپذیر برای سرمایه گذاران خارجی است، این وضعیت ناشی از تعارض قوانین و متناقض بودن تفسیرهای قانونی و تغییرات پی در پی در آنها است. شرکتهای خارجی در اوکراین ملزم به پرداخت مالیات بر در آمد هستند و هرگونه در آمدی که منشاء آن اوکراین باشد مشمول پرداخت مالیات است. نرخ پایه مالیات بر سود شرکتها 30 درصد است.
در حال حاضر اوکراین با تعدادی از کشورها موافقتنامه هایی در زمینه های مالیاتی امضا نموده است. این کشورها عبارتند از : کانادا، انگلستان، لهستان، بلاروس، آمریکا، ازبکستان، روسیه، فنلاند، مجارستان و آلمان. در این میان دو کشور قبرس و اتریش به موجب پیمانی که با اوکراین دارند با صفر درصد مالیات (معاف) بیشترین نفع را از موافقتنامه های دو جانبه می برند.
در اوکراین معاملاتی که به نحوی مربوط به فروش یا ایجاد هر نوع کالا، کار یا خدمت می گردد مشمول مالیات بر ارزش افزوده (VAT) به نرخ 20 درصد می باشد.
در اوکراین کالاهایی از قبیل محصولات دخانی و الکلی، شکلات، خاویار، اتومبیل، جواهرات و سایر کالاهای لوکس مشمول مالیات غیر مستقیم یا مالیات بر مصرف (Excise tax) می باشند.
فهرست انواع مالیات های عمومی و محلی
1)مالیات عمومی و سایر پرداخت های اجباری
- مالیات بر ارزش افزوده
- مالیات غیر مستقیم (مالیات بر مصرف)
- مالیات بر شرکتها و مؤسسات اقتصادی و سایر سازمانها
- مالیات بر درآمد شخصی
- عوارض صادارت و واردات
- هزینه های دولتی (شامل هزینه معاملات اوراق بهادار)
- مالیات بر دارایی ثابت شرکت ها و مؤسسات (اجرا نمی شود)
- مالیات بر اموال غیر منقول افراد (اجرا نمی شود)
- پرداخت برای زمین
- مالیات بابت مالکیت وسایل حمل و نقل
- مالیات بر فعالیتهای تجاری اشخاص حقیقی
- مالیات بر کاوش های زمین شناسی
- پرداخت برای استفاده های خاص از ممابع معدنی
- پرداخت برای حق بیرون ریختن آلاینده ها
- پرداخت بابت احداث و نگهداری جاده ها
- پرداخت به صندوق چرنوبیل
- پرداخت به صندوق اشتغال
- پرداخت به صندوق تأمین اجتماعی
- پرداخت به صندوق بازنشستگی
- مالیات بر ارزش افزوده واردات
- مالیات های محلی
- عوارض هتل
- عوارش بازار مصرف کننده
- هزینه صدور حق سکونت در آپارتمان
- هزینه پناهگاهها
- مالیات بر آگهی
- پرداخت بابت شرکت در مسابقات اسب دوانی
- عوارض برندگان در مسابقات اسب دوانی
- پرداخت برای شرط بندی در مسابقات اسب دوانی
- پرداخت برای استفاده از نشانه ها و سمبل های شهرداری
- مالیات شهرداری
سرمایه گذاران عمده خارجی
تا ژوئن 1999 سرمایه گذاری های خارجی در اوکراین بیشتر به سمت فعالیتهای زیر معطوف است:
الف) مخابرات
ب) دخانیات
ج)نوشابه های غیر الکلی
کوکاکولا و پپسی کولا (آمریکا)
د)محصولات غذایی فرآوری شده
ه) کالاهای مصرفی
شرکت پترا گمبل (procter and Gamble)
و)شوینده ها شرکت sc johnson
ز) نیروگاه برق
ح)نفت و گاز
ط)کشاورزی
ی)غذای آماده
شرکت مک دونالدز mc donalds
تجارت خارجی اوکراین و ایران
روند صادرات و واردات بر حسب گروههای عمده کالایی
الف)واردات
تراز تجارت خارجی اوکراین شدیدا تحت تأثیر واردات انرژی (عمدتا نفت و گاز طبیعی) از سایر جمهوری های مستقل مشترک المنافع به ویژه روسیه و ترکمنستان قرار دارد.
صادرات
وضعیت صادرات اوکراین نیز متأثر از پیامدهای فروپاشی و گسیختگی روابط تجاری سنتی با جمهوریهای شوروی سابق می باشد. در میان کالاهای وارداتی، علاوه بر نفت و گاز، مواد شیمیایی و ماشین آلات روند افزایشی داشته است. مواد غذایی، آشامیدنی ها و سیگار، تولیدات صنایع سبک (شامل پوشاک و منسوجات) و تجهیزات حمل و نقل (شامل وسایل نقلیه و تراکتور) سایر اقلام عمده واردات را تشکیل می دهد. کالاهای عمده صادراتی اوکراین نیز عبارتند از : فلزات آهنی، مواد شیمیایی، ماشین آلات، محصولات پتروشیمی، تولیدات صنایع سبک، شکر، روغن خام و زغال سنگ.
سهم قابل ملاحظه ای از صادرات اوکراین به کشورهای مستقل مشترک المنافع انجام می گیرد.که در این میان روسیه در بین کشورهای C IS بزرگترین وارد کننده کالاهای اوکراین بوده است.
بعد از اروپا کشورهای آسیایی و در رأس آنها چین، ترکیه و سوریه مهمترین بازارهای صادراتی اوکراین می باشند.
رابطه مبادله ایران با اوکراین در سه سال اخیر (79-1376) منفی بوده است. منفی بودن تراز بازرگانی ایران در سال های مذکور ناشی از کاهش صادرات و افزایش واردات در سال های کذشته بوده است بطوریکه صادرات ایران به اوکراین از 96 میلیون دلار در سال 1357 که دارای تراز از مثبت بازرگانی نیز می باشد به 6/83 میلیون دلار در سال 1376 کاهش یافته و با افت شدید صادرات به کشور مذکور، ارزش صادرات به حداقل خود در سال های گذشته یعنی به رقم 5/16 میلیون دلار می رسد که با کمی افزایش در سال 1378 به حدود 22 میلیون دلار بالغ می گردد.
ایران صادر کننده کالاهای خاصی به اوکراین می باشد که عمدتا شامل خشکبار، پوست و چرم، مس و مصنوعات مسی، سنگهای معدنی، بعضی مواد غذایی و مواد پلاستیکی است.
ایران در مقابل کالاهای صادراتی وارد کننده کالاهایی از قبیل میله های آهنی و فولادی، آهن و فولاد، پروفیل، واگن های باری، توربین های گازی و اجزاء و قطعات توربین های بخار، پیگمان ها، توربین ها و چرخهای هیدرولیک، ماشین آلات و ابزارهای صنعتی می باشد.
مشکلات صادر کنندگان ایرانی
1-در حال حاضر در اوکراین فشارهایی از طرف وزارتخانه های مختلف برای تعقیب استراتژی (راهبرد) جایگزینی واردات برای حمایت از صنایع داخلی و صادر کنندگان انجام می گیرد که دسترسی به بازار این کشور را برای کلیه صادر کنندگاه با مشکل مواجه ساخته است.
2-موانع تعرفه ای
سیاستهای تعرفه ای که در اوکراین به اجرا در می آید از ثبات لازم برخوردار نبوده و بطور مداوم صادر کنندگان با تغییرات تعرفه ای در مورد کالاهای وارداتی به کشور مواجه می گردند.
3-موانع غیر تعرفه ای
الف-امور گمرکی
ب-حقوق و عوارض (علاوه بر حقوق و عوارض واردات)
ج)سهمیه های وارداتی
تحقیق در مورد شناخت بازار اوکراین و راههای دستیابی به آن