عنوان
صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 مقدمه..........................................................................................................................................
3
1-2 بیان مسئله...................................................................................................................................
5
1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش...............................................................................................
7
1-4 اهداف پژوهش...........................................................................................................................
8
1-4-1 هدف اصلی ..........................................................................................................................
8
1-4-2 اهداف ویژه .........................................................................................................................
8
1-5 فرضیه های پژوهش .................................................................................................................
9
1-6 تعریف متغیرهای مورد مطالعه ...................................................................................................
9
1-6-1 تعاریف نظری .......................................................................................................................
9
1-6-2 تعاریف عملیاتی ...................................................................................................................
11
1-7 مدل مفهومی تحقیق ..................................................................................................................
12
فصل دوم: ادبیات پژوهش
2-1 مقدمه .........................................................................................................................................
14
2-2 مبانی نظری ...............................................................................................................................
14
2-2-1 تدریس (الگوها و روش ها) .................................................................................................
14
2-2-2 تقسیم بندی الگوهای تدریس ...............................................................................................
15
2-2-3 رویکرد انعکاسی (تفکر انعکاسی) ........................................................................................
16
2-2-4 مفاهیم گوناگون انعکاسی بودن .............................................................................................
17
2-2-5 اثرات مثبت آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی ....................................................................
20
2-2-6 اصول آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی ..............................................................................
21
2-2-7 عناصر اصلی روش تدریس انعکاسی ....................................................................................
23
2-2-8 گام های نه گانه آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی .............................................................
25
2-2-9 پژوهش در زمینه آموزش علوم تجربی ................................................................................
27
2-2-10 علوم تجربی و اهمیت توجه به روشهای نوین آموزشی .....................................................
28
2-2-11 آموزش علوم در برنامه ی درسی ملی ................................................................................
29
2-2-12 مهارت حل مسأله ...............................................................................................................
31
2-2-13 مؤلفه های حل مسأله .........................................................................................................
32
2-2-14 اهمیت توجه به مهارت حل مسأله در آموزش ...................................................................
33
2-2-15 نقش مدارس در آموزش حل مسأله ...................................................................................
35
2-3 نتیجه گیری از مبانی نظری ........................................................................................................
36
2-4 مبانی تجربی پژوهش ................................................................................................................
37
2-4-1 مطالعات انجام شده در داخل ایران .......................................................................................
37
2-4-2 مطالعات انجام شده در خارج ایران ......................................................................................
37
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-1 مقدمه .........................................................................................................................................
42
3-2 نوع و روش پژوهش .................................................................................................................
42
3-3 جامعه ی آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری ...................................................................
43
3-4 متغیرهای پژوهش ......................................................................................................................
43
3-5 ابزار سنجش و شیوه اندازه گیری متغیرها .................................................................................
44
3-6 روایی و پایایی ابزار مورد استفاده ..............................................................................................
46
3-7 روش اجرای آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی در گروه آزمایش ............................................
47
3-8 روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها ....................................................................................
51
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1مقدمه ..........................................................................................................................................
53
4-2 تحلیل توصیفی داده ها ..............................................................................................................
53
4-2-1 پیشرفت درسی .....................................................................................................................
53
4-2-2 مهارت حل مسأله .................................................................................................................
55
4-2-3 شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله ...................................................................................
57
4-2-4 شاخص استقبال یا اجتناب از حل مسأله ..............................................................................
59
4-2-5 شاخص کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله .................................................................
61
4-3 تحلیل استنباطی داده ها .............................................................................................................
63
4-3-1 فرضیه شماره یک .................................................................................................................
64
4-3-2 فرضیه شماره دو ...................................................................................................................
66
4-3-3 فرضیه شماره سه ..................................................................................................................
66
4-3-4 فرضیه شماره چهار...............................................................................................................
68
4-3-5 فرضیه شماره پنج ..................................................................................................................
68
فصل پنجم: تفسیر یافته‌ها
5-1 مقدمه .........................................................................................................................................
71
5-2 خلاصه ی نتایج پژوهش ...........................................................................................................
71
5-3 بحث و تفسیر یافته ها ..............................................................................................................
72
5-4 محدودیت های پژوهش ............................................................................................................
74
5-4-1 محدودیت های در اختیار پژوهشگر .....................................................................................
74
5-4-2 محدودیت های خارج از اختیار پژوهشگر ...........................................................................
74
5-5 پیشنهادهای پژوهش ..................................................................................................................
75
5-5-1 پیشنهادهای کاربردی ............................................................................................................
75
5-5-2 پیشنهادهایی پژوهشی ...........................................................................................................
75
منابع
منابع فارسی........................................................................................................................................
77
منابع انگلیسی......................................................................................................................................
79
پیوست‌ها
پرسشنامه حل مسأله هپنر ..................................................................................................................
82
نمونه طرح درس ...............................................................................................................................
85
خروجی تحلیل داده ها در نرم افزار spss ........................................................................................
88
فهرست جداول
جدول 2-1: مقایسه اصول آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی و آموزش مرسوم ...............................
22
جدول 2-2: الگوی تأمل گرایی و انعکاسی بودن معلمان ...................................................................
24
جدول 2-3: خلاصه نتایج مطالعات موجود در زمینه ی موضوع ........................................................
39
جدول 3-1: طرح شبه آزمایشی پژوهش ............................................................................................
43
جدول 4-1: داده های توصیفی پیش آزمون و پس آزمون پیشرفت درسی .........................................
53
جدول 4-2: داده های توصیفی پیش آزمون و پس آزمون مهارت حل مسأله .....................................
55
جدول 4-3: داده های توصیفی پیش آزمون و پس آزمون شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله ......
57
جدول 4-4: داده های توصیفی پیش آزمون و پس آزمون شاخص اجتناب یا استقبال از حل مسأله ..
59
جدول 4-5: داده های توصیفی پیش آزمون و پس آزمون کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله ...
61
جدول 4-6: تحلیل کوواریانس بررسی فرض همگنی شیب های رگرسیونی و برابری واریانس ها ...
63
جدول 4-7: تحلیل کوواریانس پس آزمون پیشرفت درسی ................................................................
64
جدول 4-8: میانگین و میانگین تعدیل شده پس آزمون پیشرفت درسی .............................................
65
جدول 4-9: آزمون یو من ویتنی مهارت حل مسأله ............................................................................
66
جدول 4-10: تحلیل کوواریانس پس آزمون شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله ...........................
66
جدول 4-11: میانگین و میانگین تعدیل شده شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله ..........................
67
جدول 4-12: آزمون یو من ویتنی شاخص استقبال یا اجتناب از حل مسأله ......................................
68
جدول 4-13: تحلیل کوواریانس پس آزمون شاخص کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله .........
68
جدول 4-14: میانگین و میانگین تعدیل شده شاخص کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله ........
69
فهرست نمودارها:
نمودار 4-1: نمرات پیشرفت درسی پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش ....................................
54
نمودار 4-2: نمرات پیشرفت درسی پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل ........................................
55
نمودار 4-3: میانگین نمرات حل مسأله گروه ها قبل و بعد از مداخله ...............................................
56
نمودار 4-4: میانگین نمرات شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله قبل و بعد از مداخله ...................
58
نمودار 4-5: میانگین نمرات شاخص استقبال یا اجتناب از حل مسأله قبل و بعد از مداخله ..............
60
نمودار 4-6: میانگین نمرات شاخص کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله قبل و بعد از مداخله .
62
فهرست شکل ها
شکل 1-2. مدل مفهومی تحقیق ..........................................................................................................
12
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی و تعیین نقش آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی در پیشرفت درسی و مهارت حل مسأله دانش آموزان مقطع متوسطه صورت گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی است و در روش و شیوه ی اجرا از جمله ی مطالعات شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری این مطالعه دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه (دوره اول) شهرستان جوانرود در سال تحصیلی 95-94 است. از این جامعه ی آماری دو کلاس به تعداد 40 نفر به شیوه ی نمونه های در دسترس انتخاب گردید و بر اساس اصل انتساب تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری متغیرها در بخش پیشرفت درسی، محقق ساخته و در بخش مهارت حل مسأله از پرسشنامه هپنر (1988) استفاده گردید. روایی آزمون محقق ساخته به شیوه ی صوری و محتوایی بر اساس نظرات متخصصین و پایایی آن به شیوه ی بازآزمایی در یک فاصله ی 10 روزه و محاسبه ی ضریب همبستگی بین داده های دو آزمون تعیین گردید. توصیف داده ها با استفاده از آماره های توصیفی (کمترین نمره، بیشترین نمره، میانگین، انحراف معیار و نمودار) و تحلیل داده ها در بخش آمار استنباطی با استفاده از آزمون تجزیه و تحلیل کوواریانس صورت گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی در مقایسه با روش مرسوم به شکل معناداری میزان پیشرفت درسی، مهارت حل مسأله، و دو شاخص اعتماد به نفس در حل مسأله و کنترل رفتار و هیجانات حین حل مسأله را ارتقاء داده است، اما بین میانگین شاخص استقبال یا اجتناب از حل مسأله دو گروه تفاوت معنادار آماری یافت نگردید.
کلیدواژه ها: رویکرد انعکاسی، حل مسأله، پیشرفت درسی، دانش آموزان مقطع متوسطه.
نقش آموزش مبتنی بر رویکرد انعکاسی در پیشرفت درسی و مهارت حل مسأله دانش آموزان متوسطه
