این مرد بزرگ و دانشمند در روز سوم ذیحجه سال 362 (ه.ق) مطابق 18 دی ماه351 خورشیدی در بیرون خارزم به دنیا آمد.پدرش، ابوجعفر احمد بن علی اندیجانی
، اخترشناس دربار خوارزم‌شاه در رصدخانه‌ی گرگانج بود و مادرش، مهرانه، پیشینه‌ی مامایی داشت. چنان که خود گفته است، پدرش را در پی بدگویی حسودان از دربار راندند و به ناچار در یکی از روستاهای پیرامون خوارزم ساکن شدند و چون برای مردم روستا بیگانه بودند، به بیرونی شهرت پیدا کردند.
آشنایی بیرونی با امیر نصر منصور بن عراقی باعث راه‌یابی او به دربار خوارزم‌شاه و مدرسه‌ی سلطانی خوارزم شد که امیر نصر آن را بنیان‌گذاری کرده بود. اما پس از چند سال در پی فروپاشی حکومت خاندان آل عراق بر خوارزم، به ری و سپس گرگان رفت و کتاب آثارالباقیه را در آن‌جا به نام شمس المعالی قابوس وشمگیر نوشت.
بیرونی بین 400 و 407 هجری قمری به خوارزم بازگشت و مدتی را در دربار ابوالعباس مأمون ابن خوارزم بزیست. در زمان شورش خوارزم و لشکرکشی سلطان محمود غزنوی به خوارزم در آن‌جا بود و سلطان محمود او را در بهار 408 به غزنه برد. بیرونی در لشکرکشی‌ها محمود به هندوستان همراه او بود و در این سفرها با دانشمندان هندی آشنا شد و با آنان به گفت و گو نشست ودر انجا بود که زبان سانسکریت آموخت وپژوهشای بسیاری در باری با تاریخ هندوستان کرد . بیرونی در 77 سالگی در رجب 440 هجری قمری در غزنه درگذشت .
پژوهش ها
اوبی شک یکی ازچهره های شگفت و -- به تعبیر قدیم -- اُعجوبه در تاریخ فرهنگ ایران است. او در بیش از یک هزاره پیش از این، فرهیخته مرد و خردورز ِ آزاده و بلندپروازی بود در حدّ یک دانشمند جهانی ی روزگار ما. به دیگر سخن، او بسیار از زمان خویش پیشتر بود و بخش بزرگی از دستاوردهای اندیشه و دانش و پژوهش او، هنوز هم روزآمد و ارزشمند و رهنمون است. کافی است یادآوری شود که این بزرگ مرد ِ شگفت، یسی پیش از کوپرنیک و گالیله و دیگر کاشفان و دانشمندان باختری، نه تنها به گوی سان (کُروی) بودن ِ زمین و گردش آن به گرد خورشید پی بُرد؛ بلکه در یک کوشش درخشان علمی، شعاع ِ کره ی زمین را اندازه گرفت و رقم به دست آورده اش با آنچه دانشمندان امروز پس از هزارسال و به یاری ی این همه آزمون و افزار - های گوناگون علمی و فنّی به دست آورده اند، تنها 15 کیلومتر اختلاف دارد.
از جمله پژوهش های بیرونی میتوان به این ها اشاره کرد
1. شرح‌شمار هندی
2. مجموع گندم‌هایی که به تصاعد هندسی در خانه‌های شطرنج گذاشته شود
3. تثلیث زاویه و دیگر مسأله‌هایی که با پرگار و ستاره حل نمی‌شود
4. پایه‌ریزی روشی برای رسم کردن نقشه‌های جغرافیایی به نام قاعده‌ی تسطیح کره بر سطح مستوی
5. پژوهش در جرم مخصوص(چگالی) و تعیین دقیق جرم مخصوص 18 سنگ گرانبها و فلز
6. بیان علمی چاه‌های آرتزین بر اساس قانون ظرف‌های مرتبط
7. پژوهش‌هایی در حساب سال و ماه قوم‌های گوناگون
8. رصد ماه‌گرفت، خورگرفت، سیاره‌ها و ستارگان
9. اندازه‌گیری دقیق طول و عرض جغرافیایی چند شهر
10 ساختن ابزارهای اخترشناسی و چند ابزار علمی دیگر
11. اندازه‌گیری دقیق شعاع، قطر، محیط و مساحت زمین
. تعیین فاصله‌ی بسیاری از شهرهای آباد زمان خود .12
شامل 8 صفحه word
دانلود تحقیق ابوریحان بیرونی
