بر اساس آخرین تعریف امنیت غذایی که توسط سازمان جهانی بهداشت و FAO ارائه شده است، "دسترسی همه مردم در تمام اوقات و نقاط به غذای کافی و سالم به منظور زندگی سالم و فعال " چنانچه روندهای فعلی از ناامنی غذایی و سوء تغذیه ادامه یابند و مداخله موثر برای تغییر و اصلاح آنها صورت نگیرد پی آمدهای زیانبار و نامطلوب اقتصادی و سلامتی ناشی از آن در سالهای آینده ملموس تر خواهد شد.
کلیه شواهد حاکی از آن است که جامعه ایرانی در یک گذر شتاب زده تغذیه ای به سرعت بطرف یک مشکل مضاعف پیش می رود. به این معنی که از یکطرف سوء تغذیه پروتئین انرژی در کودکان زیر 5 سال کشور و کمبود ریزمغذیها (آهن، ید، روی، کلسیم، ویتامین A و D) در سهم بزرگی از جمعیت کشور مشاهده می شود. بطوری که بررسی ANIS توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه در وزارت بهداشت در سال 1377 نشان داده است که 800 هزار کودک زیر 5 سال (4/15%) دچار کوتاه قدی تغذیه ای متوسط و شدید هستند که حاکی از سوء تغذیه مزمن و طولانی است. بررسی ملی تعیین وضعیت ریزمغذیها در سال 1381 نیز نشان داده است که از 15 تا 40 درصد کودکان، نوجوانان و زنان باردار دچار کمبود آهن هستند و کمبود روی در حدود 30 درصد کودکان و نوجوانان و 44 درصد زنان باردار کشور وجود دارد.
از طرف دیگر نشانه های هشدار دهنده از گسترش بیماریهای متابولیک از جمله بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، چاقی و انواع سرطانها در شهرها و بخصوص شهرهای بزرگ دیده می شود. بر اساس آمار موجود از هر 800 مورد مرگ روزانه 300 مرگ به عـــلت بیــــماریهای قلبی عروقی است و یکی از دلایل عمده آن تغییر الگوی مصرف غذا می باشد.
باید خاطر نشان کرد که خطر ابتلای به بیماریهای متابولیک لزوما" منحصر به طبقات پردرآمد نیست بلکه طبقات کم درآمد نیز آسیب پذیری بالا دارند. از اینجاست که این روزها در حاشیه شهر تهران در میان خانوارهای کم درآمد یک کودک مبتلا به سوء تغذیه در کنار یک مادر فربه و در عین حال دچار کمبود ریزمغذیها فراوان دیده می شود.
تردیدی نیست که گسترش بیشتر دو پدیده مورد بحث در کنار یکدیگر از یک طرف بازده سرمایه گذاری در بخـــش آمــــوزش و کیفیت نیروی انسانی را تهدید می کند و از طرف دیگر هزینه های درمان را در سالهای آینده به شدت بالا خواهد برد. بالاخره بار بیماری و اقتصادی ناشی از مشکل گفته شده در گذر شتاب زده تغذیه ای روند فزاینده خواهد داشت.
گــرچــه مشکـــلات وسیع و پیچیده هستند، در مقابل فرصتها نیز جذاب و امیدوار کننده می باشند. از یک طرف تکنولوژی کم هزینه و موثر برای مقابله با سوء تغذیه در قالب مداخله هدفمند در سطح محله ها در دسترس است و از طرف دیگر قبل از اینکه بیماریهای متابولیک به یک معضل بهداشتی و سلامتی پرهزینه و کم نتیجه تبدیل شوند می توان با یک حرکت ملی در جهت پیشگیری، آن را مهار کرد.
حفظ سلامت تغذیـــه ای و تامین امنیت غذایی در سطح خانوار تابع چهار عامل، 1) درآمد و قیمت ها بعنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در انتخاب و خرید غذا، 2) دسترسی به غذا در بازار و محل زندگی، 3) آگاهی و دانش خانواده در مورد غذا و تغذیه از نظر خرید، نگهدای، پخت غذا و توزیع آن در خانوار، 4) دستـــرسی به خـــــدمات بهداشتی درمانی برای پیشگیری و درمان بموقع بیماریها و سلامت افراد برای بهره گیری مطلوب بیولوژیک سلولی از مواد مغذی مصرفی است.
دفتر بهبود تغذیه جامعه در معاونت سلامت اقدامات متعددی را برای کاهش سوء تغذیه کودکان، کاهش کمبود ریزمغذیها، شناسایی وضعیت موجود و ارتقاء فرهنگ و سواد تغذیه ای جامعه، افزایش دانش و مهارت کارکنان بهداشتی درمانی در زمینه تغذیه صحیح گروههای سنی مختلف به اجرا در آورده است.
خلاصه 5
مقدمه 7
بیان مسئله 10
سوء تغذیه پروتئین انرژی (PEM) 10
کمبود ریزمغذیها
آهن 11
ید 13
ویتامین A 15
روی 16
بیماریهای مزمن مرتبط با تغذیه
چاقی 17
بیماریهای قلب و عروق 18
دیابت 19
سرطان 20
روش کار (طرحها و برنامه های در دست اجرا ) 22
یافته ها و نتایج 26
بحث و نتیجه گیری 29
سیاست ها و ابعاد برنامه های بهبود تغذیه جامعه
الف) در بخش بهداشت 34
در سطح ملی 34
در سطح دانشگاه 36
ب) برنامه های فرابخشی بهبود تغذیه جامعه 37
منابع 39
شامل 41 صفحه فایل word
دانلود مقاله راهکارهای بهبود تغذیه جامعه
