عنوان :
بررسی ملاک های انتخاب دوست در بین دانش آموزان پایه اول پسر در مقطع متوسطه
با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات: 99 صفحه
تکه های از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالبعنوان صفحه
فصل اولبیان مسئله .............................................................................................................. 9
بیان هدف............................................................................................................... 10
ضرورت اجرای طرح ........................................................................................... 11
سوالات تحقیق........................................................................................................ 12
بیان فرضیه .......................................................................................................... 13
تعاریف عملیاتی...................................................................................................... 13
فصل دوم تاریخچه تحقیق و مطالعة منابع مربوط به موضوع
نوجوانی................................................................................................................. 16
تاثیر معاشران........................................................................................................ 20
دوست یابی............................................................................................................ 25
طرد شدن و پذیرفته شدن از سوی همسالان....................................................... 29
تحقیقات انجام شده ............................................................................................... 36
فصل سوم روش اجرای تحقیق
جامعه ................................................................................................................... 43
نمونه و روش نمونه گیری.................................................................................... 43
روش جمع آوری اطلاعات..................................................................................... 44
ابزار تحقیق............................................................................................................ 44
روش آماری بکار رفته ......................................................................................... 44
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
تجزیه و تحلیل داده ها ( اطلاعات) ........................................................................ 47
توصیف اطلاعات رابطه با فرضیه ها .................................................................. 47
فصل پنجم
سوالات و دادهها .................................................................................................. 47
تفسیرنتایج ( بحث و خلاصه) ................................................................................ 89
بیان مسئله ............................................................................................................ 92
نتیجه گیری کلی..................................................................................................... 92
نمودار.................................................................................................................... 93
کاربرد و منابع ...................................................................................................... 95
فهرست منابع......................................................................................................... 95
پرسشنامه ............................................................................................................. 97
مقدمه :
یکی از سخنان حکیمانه و جامعه شناسانه این است که « انسان با الطبع اجتماعی است.» و این بدان معنی است که انسان بر نهاد پیوستن به همنوعان خود آفریده شده است. و این غریزه ای است که انسان در بطن خود دارد.
زیرا انسان به تنهایی قادر به گذشتن از مراحل زندگی در دنیایی که آکنده از ناروائیها و مالامال از دشواریها و مقرون به خطاهاست، نیست. و از این رو انسانها ناگریزند به یاری جستن و همکاری کردن برای رسیدن به ا جتماعی که در آن بتوان آنچه را فرد از انجام آن ناتوان است انجام داد. هر قدر صفوف بشر به هم پیوسته شود و اختلاط و تعاون بینشان افزوده گردد، در میدان زندگی و مدارج ترقی پیشرفت خواهند کرد. از این رو، اسلام که دینی پیشرو و جاودانه است، اجتماع بشری را دعوت می کند که با زو به بازوی هم کار کنند به هم مهرورزند پس صدایی آسمانی فریاد می زند:
« ای مردم» ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم، و آنگاه شعبه های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید و به دین خدا چنگ زنید و پرا کنده نشوید. این است دعوت اسلام از تمامی مردم. و چون افراد انسانی همه در معرض سختیهای هلاکت آور و بدبختیهای دردناک و مشکلات طاقت فرسا قرار دارند. که به تنهایی بر مقابلة با آنها توانا نیستند، ناگزیرند که برای خود مرزی یا افرادی از نوع خود ذخیره کنند که بین خود و آنها رابطه ای مطمئن و یک پیوستگی پایدار و دوستی و محبتی خاص برقرار گردد. تا بین این افراد احساس برادری صادقانه و درک دوستی خالصانه حاصل شود. که هر کدام در سختیها یاری گر دیگری باشند در کمک رسانی و همکاری و بر آوردن نیازها و نجات دادن از سختیها و بیرون آوردن از گرداب، و این رابطة مقدس است که هر یک را به دیگری می پیوندد. و دلها و خواستها را به هم نزدیک می کند که « دوستی» نامیده می شود.
و برای زندگی انسان این امری ضروری است ، هر چند که فرد در تحمل سختیها و شکیبایی در مکروهات نیرومند باشد و از فکر ثابت و رای تدبیر برخوردار باشد. از این روست که دانشمندان جامعه شناسی و مربیان جامعه کوشش کرده اند که برای تامین بعد مهم زندگی بهترین راهها را فرا راه مردم قرار دهند و نیکوترین وسیله ها را برای استحکام و استواری روابط برادری و کسب محبت و صداقت که رکن اصلی دوستی است بین مردم معرفی کنند.
زیرا اگر دوستی مستند بر حب قلبی صحیحی که عاری از ریا و کدورت و انحرافی پست نباشد. این چنین دوستی میان تهی است. و خیری در آن نیست.
پس مشخص می شود که موضوع دوستی و برادری از مهمترین مقتضیات زندگی و بزرگترین ضروریات انسانی است. می بینیم که موضوع دوستی به حد فراوان از توجهات و ساعی معصومین بهره مند می شود و از راهنمائی های پی در پی آنان در بنای اساسی این دوستی و آنچه در خور صفات و شرط دوستی آمده است. و تمام مردم را پند و اندرز داده اند. که در ذخیره کردن و بدست آوردن دوستان سستی نورزند. تا آنجا که پیامبر خدا می فرماید: بهترین شما کسانی هستند که اخلاقشان بهتر است و با مردم سازگارند و بین افراد با یکدیگر صلح و سازگاری دهند ( نهج البلاغه) و نیز فرموده است مهربانی مومن بر مومن برای خاطر خداوند است.
از بزرگترین شاخه های ایمان است. بدانکه کسی دوستیش در راه خدا باشد و بخشش در راه خدا باشد . و منع و پرهیزش در راه خدا باشد.
چنین کسی از برگزیدگان خداوند تعالی است ( اصول کافی ، جد3)
پس می بینیم که پیامبر (ص) مردم را تشویق می کند به مهربانی و دوستی و برادری بین یکدیگر و مهربانیها و دوستیها را در دل مردمان شیرین می کند، با یادآوری نعمتهای جاودانی و پاداش بزرگی که پروردگار برای این دوستی و مهربانی برشمرده است، ولی به شرح آنکه این دوستی صرفاً برای خاطر خداوند بوده و از انحرافی پست و مصلحتهای مادی به دورباشد. پس دوستی و مهربانی صادقانه و خالصانه همان چیزهایی هستند که اسلام مردم را بدانها دعوت کرده و برای کسانیکه دارای این رفتارها هستند خداوند تعالی پاداش فراوان و مرتبه پسندیده مهیا کرده است.
دوست شریک زندگی است که در وجود انسان مانند روح در بدن جاری است . مانند ائینه است دوست خوب و رفیق مهربان یکی از نعمتهای بزرگ الهی و پناهگاه انسان و ارام بخش دل و روان است . وجود دوست حقیقی در این جهان پرتلاطم یکی ازاحتیاجات هرانسانی است. کسی که از نعمت دوست مهربان محروم می باشد، احساس غربت و تنهائی می کند و یار و غمخواری ندارد، تا در مشکلات زندگی به او پناه ببرد. و از مددش برخوردار گردد.
یکی از بهترین خوشیهای زندگی رفت و آمد و گفتگوهای دوستانه است. که غمها را می زداید و به انسان نیرو و نشاط می بخشد. دوستی در د ورة نوجوانی بر اساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابط سالم و سازنده است.
« شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن و بر این اساس رفاقتها و دوستیها نقش عمده ای را در اجتماعی شدن آنان ایفا می کند. جذب گروهی و پذیرش در جمع دوستان برای نوجوانان اهمیت فراوان دارد و لذا باید هر گونه انزوا و کناره گیری را به دقت مورد بررسی قرار داد، و علت آنرا جویا شد.[1]
مطالعه بی شاپ[2] نشان داد که تصمیم به ادامه تحصیل و رفتن به دانشگاه در نوجوانان تحت تاثیر تصمیمات رفقا و دوستان آنان بوده است. هلن کر می گوید3
« من تا وقتی که شیوة برخورد با دیگران را نیاموختم به مفهوم واقعی خود پی نبردم»
تحقیق راجرز و دیاموند[3]نشان داد که قبول خویشتن و تصویب دیگران همبستگی مثبت دارند. یعنی هر چه تصویب دیگران حاصل شود، فرد بهتر خود را می پذیرد و به خویشتن اعتماد می کند. گروه هم سن قدرت زیادی دارد و دارای عملکرد متنوعی است . هامچک[4] عملکرد گروه هم سن را بصورت زیر می داند.
- جانشین شدن برای خانواده .
- منبع احترام شخصی
- منبع ثبات و استواری
- حفاظی در مقابل فشار بزرگسالان
- منبع قدرتی که فرد طرز رفتار خود را از آنان می گیرد.
- وسیله ای برای انجام امور اعضاء
- سرمشقی برای رشد اخلاقی و عقلانی
گروه هم سن به دو صورت به نوجوان در برابر خانواده کمک می کند:
اول، جای پدر و مادر را می گیرد. دوم، در مقابل پدر و مادر از جوان حمایت می کند یعنی در مقام پدر و مادر عمل می کند. تاثیر گروه هم سن تا حدی است که گاهی طرز رفتار نحوة تکلم و حتی شیوه های لباس پوشیدن اعضاء را تعیین می کند.
اگر انتخاب دوستان درست صورت پذیرد، به رشد شخصیت و حتی احساس نوع دوستی نوجوان کمک می کند. به عقیده بس، «دوستی های دوران بلوغ و نوجوانی باعث تجاربی می شوند که در توسعه شخصیت نوجوان نقش مهمی دارد.
این تجارب باعث دوستیهای عاقلانه ای در دوران کمال و بزرگسالی می گردد.[5]
دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد و متقابل استوار است. این دوستی ها اولین احساس نوع دوستی را در نوجوان ایجاد می کند.
جذبه و کشش و دوستی های گروه هم سن تا آن اندازه است که فرهنگ خاصی را بوجود می آورد. که جوانان از این فرهنگ خاص تبعیت می کنند. این فرهنگ خاص را گاهی فرهنگ جوانان نیز می نامند. از جمله خصوصیات این فرهنگ است که اولاً، به ارزشهای سنتی چندان پای بند نیست. ثانیاً راز داری در بین افراد آن متداول است. ثالثاً از طبقه اجتماعی خود تبعیت می کند. رابعاً معیار خاصی را برای معاشرت اعضاء یکدیگر دارد. خامساً ، زبان ویژه ای دارد. سادساً، اجباری در اعضاء برای تبعیت از یکدیگر احساس می شود. « با توجه به اینکه گروه هم سن برای نوجوان ایجاد امنیت می کند و سپری در برابر حملات بزرگسالان است. و فرهنگ خاص خود را عرضه می کند، هرگونه اقدام نابجای والدین، نوجوان را بیشتر به طرف همسالان می کشد. شناخت مرحلة رشد و آگاهی از نیازهای این دوره همراه با ارتباطی صحیح و با فضائی توام با احترام و اعتماد می تواند به والدین اعتبار ببخشد و آنان را در برابر گروه هم سن قرار ندهد.[6]
موضوع اصلی رابطة نوجوان با دیگران سیر تدریجی او از حالت وابستگی دوران کودکی و غرق بودن در خانواده آمیزش و ارتباط با دنیای خارج از خانواده است. زندگی در جمع و گروه برای نوجوان فوایدی را به همراه دارد. از جمله نجات از تنهائی ها که مانع خطراتی چون انزواطلبی، افسردگی و حیای افراطی می شود. حیا اجتماعی و زندگی با همسالان و معاشران به او فرصت می دهد که رشد روانی مناسبی داشته باشد و دیگر اینکه نقش جنسی خود را در سایه حیات جمعی بپذیرد. سنین نوجوانی به گفته گزل 14 سالگی اوج ارتباطات است. مطالعه ها، خنده ها بی حساب گوئیها، سخن چینیها، تمام انواع رفتارهای ظاهری که بی اهمیت است. برای آنها معنی دار است. از دیدی دیگر آنها با همة علاقمندی به دوستی و انس، خود را در این جنبه محدود نگه می دارد. از دیدی دیگر آنها با همة علاقمندی به معاشرت و میل به گروه خود را در دامنه ای محدود قرار می دهند.
طبق برخی بررسیها نوجوانان راز خود را به دوستان و پدر مادر خویش نمی گویند. و آنها با خود می اندیشند که آنها از شنیدن این رازها خنده شان خواهد گرفت. و حق هم با آنهاست. در این مرحله، از نظر سن، و تحولات اجتماعی و مراقبتهای والدین می توان از آنها در امان ماند خطری که در این مرحله با آن مواجهند حس ستایش نسبت به دیگران و میل به مورد ستایش قرار گرفتن است که خود می تواند سرمنشا بسیاری از مفاسد، تسلیم شدنها و پذیرش آلودگیها باشد. دیگر اینکه در سنین بلوغ مخصوصاً 16-12 سالگی تعصب نشان دادن به مصونیت و معصومیت دوستان است. که در مواردی ممکن است او را به بیراهه بکشاند.[7]
بنابراین دوستی ساده نیست و به زمان نیاز دارد دوستی شرایطی دارد که منشاً آن را بایستی در تربیت خانوادگی افراد و کار و شغلشان جستجو کرد. دوستی به مثابة درختی است که با گذشت زمان رشد می کند. هر چه بهتر دوست خود را بشناسید و به نقاط مشترک اخلاقی خود با او واقف شوید، دوستی شما پایدارتر خواهد شد. گذشت زمان و تبادل نظر، تجارب زندگی و استفاده از نقاط مشترک اخلاقی به دوستی شما قوام و دوام خواهد داد.[8]
پس بنابراین این هر چه دوستی ها با گذشت زمان و گزینش صحیح همراه باشد. استمرار آن در آینده بیشتر است و هرگز نوجوان در سن بزرگسالی آن دوست را از دست نمی دهد. دوستی های آینده، بستگی به نحوة انتخاب در زمان حال را دارد.
« بیان مسئله »
زندگی اجتماعی، احساس محبت، و تعلق به دیگران وجود کنش های متقابل از نیازهای اساسی نوجوانان است. جهت تامین نیازهای آنان و حل مشکلات چاره ای جز ارتباط با دیگران خصوصاً همسالان وجود ندارد.
در این راستا دوست یابی و یا داشتن دوستان خوب از عوامل بسیار مهمی است. که باعث استحکام روابط اجتماعی می شود دوستی نوجوانان در نتیجه عدم اگاهی به ملاکهای واقعی در دوستی و ناتوانی در انتخاب دوست، نداشتن روحیة انتقادی و مخالفت با نصایح پدر و مادر و علاقه به استقلال یافتن و بزرگ شدن نوجوانان را به اشتباه می اندازد و گاهی هم اصلاح ناپذیر می گرداند. نوجوانان برای اینکه اعتماد افراد دیگر را به خود جلب کند باید نخست نشان دهند که در خور اعتماد و اطمینان او هستند و باری این منظور شواهدی چند لازم است. طرف مقابل باید فرد را بشناسد و به نظرات و اندیشه های او واقف شود. سپس گذشت زمان بر این دوستی صحه بگذارد. و آنرا پایدار سازد. در آغاز دوستی طرفین نمی دانند که در دوستی خود تا چه اندازه پیش بروند. بنابراین ضرورت ، به نظر می رسد. ملاکهائی که موجب بقای دوستی و دوست یابی می شوند. مورد مطالعه قرار گیرند. به همین دلیل در مورد سوالات زیر دست به کار تحقیق زده می شود.
بیان هدف«اهداف تحقیق»
هدف از انجام تحقیق دست یابی به ملاکهای دوست یابی در حال حاضر بین نوجوانان پسر است. همچنین پیشگیری از لغزشها و مشکلات اخلاقی و اجتماعی و تحصیلی بخاطر دوستان ناشایست، معرفی دوستان خوب، تاکید بر نظارت و کنترل منطقی از طرف والدین و اولیاء و مربیان، توجه کافی به این قشر و گروه سنی ( نوجوان ) بخاطر خصوصیات ، خاص فکری، روانی و اجتماعی و در نهایت بکارگیری روشهای مناسب در فرایندهای آموزشی و تربیتی به نحوی که متناسب با ساختار روانی انها باشد. از اهداف اساسی این تحقیق است.
و.........
پایان نامه رشته علوم تربیتی - بررسی ملاک های انتخاب دوست در بین دانش آموزان پایه اول