دانلودتحقیق درمورد عربستان سعودی 19 ص

اختصاصی از ژیکو دانلودتحقیق درمورد عربستان سعودی 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

1-4-2- گردشگری

عربستان سعودی مهد اسلام و قبله مسلمانان جهان است و به دلیل تاریخ،شعائر و سنن و پیشینه مذهبی غنی کانون توجه جهانیان است و در این راستا، دولت با تشکیل کمیسیون عالی گردشگری سعی در تدوین سیاست های منظم گردشگری دارد تا نقش گردشگری به عنوان مهمترین عامل تعیین کننده آینده عربستان در زمینه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی،هرچه بیشتر نمایان سازد.

شهر مکه به عنوان قبله مسلمانان و شهر مدینه به خاطر آرامگاه پیغمبر اسلام (ص) از نظر تاریخی - مذهبی اعتبار و جذابیت خاصی دارند، به همین دلیل دولت سعودی در نظر دارد زائران مسلمان را به اقامت بیشتر در عربستان ترغیب کند، اقتصاد کشور پادشاهی عربستان با استفاده از در آمد فراوان حاصل از فروش نفت،بهبود یافته و دولت این کشور با توسعه زیر ساخت های بنیادین سعی در بهبود فعالیت های اقتصادی دارد. همچنین با تشویق بخش های دولتی و خصوصی در مشارکت فعالانه، درصدد ایجاد فرصت های شغلی و بالابردن سطح اشتغال ملی می باشد.

عربستان سعودی به طور رسمی در قرن هجدهم تشکیل شد. در کشور عربستان،دولت نقش مهمی در صنایع این کشور ایفا می کند، ولی در سال های اخیر بیشتر فعالیت های اقتصادی به بخش خصوصی واگذار شده است. کعبه، در شهر مکه کانون گردهمایی مسلمانان سراسر جهان و از مراکز عمده جذب گردشگران مسلمان خارجی به شمار می رود. در سال های اخیر به رغم افزایش انوا ع تسهیلات سفر در عربستان سعودی، سعودی ها هنوز برای دریافت اطلاعات سفر به اقوام مراجعه می کنند،از پول نقد به جای کارت اعتباری استفاده می کنند و به استفاده از تورهای پکیج چندان رغبتی نشان نمی دهند .طبق یک بررسی انجام شده اغلب گردشگران عرب برای مسافرتشان برنامه ریزی نمی کنند، آنها با خانواده شان مسافرت می کنندو ترجیح می دهندپول نقد خرج کنند تا از کارت اعتباری استفاده نمایندکه این مورد نه تنها انتخاب آنها را محدود می کند بلکه به دلیل فقدان تخفیف مخصوص، هزینه سفرهای آنان را نیز افزایش می دهد. سعودی ها عادت ندارند از کارت اعتباری استفاده کنند.بیش از نیمی از افرادی که دراین نظر خواهی از آنها سوال شده است، گفته اند که پول بلیط و هزینه مسافرتشان را نقد می پردازند. اغلب سعودی ها قبل ازعزیمت پول کشوری را که به آن سفر می کنند را تهیه می کنند.تهیه بن غذای رستورانها و تورها نیز یکی دیگر از کارهایی است که سعودی ها انجام نمی دهند، اما در هر حال، هتل رزرو می کنند. سعودی ها هنوز متوجه اهمیت برنامه ریزی برای سفر نشده اند چون فکر می کنند هرموقع که بخواهند جا برای آنها هست. به رغم بهبود اوضاع در زمینه رزرو محل اقامت نسبت به سال قبل، هنوز تنها 20 درصد از عرب ها برای سفر برنامه ریزی می کنند.

بیشتر خانواده های سعودی پرجمعیت هستند. برخی از آنها به پانزده نفر می رسد که می توان آنها را یک گروه تلقی کرد. امروزه تعداد بیشتری از سعودی ها از برنامه های تورها مطلع شده اند که دلیل آن هم تخفیف قابل توجه تورها، سهولت تهیه محل اقامت، تسهیل در رفت و آمد و برنامه های از پیش تعیین شده تورها است. شرکت های مسافرتی تاثیر بسزایی بر انتخا ب مقصد سفر سعودی ها دارند، اما با این همه 40 درصد ازشرکت کنندگان در این نظر خواهی هنوزاز خدمات و تخصص این شرکت ها استفاده نمی کنند. بیش از66 درصد از آنها معتقدند که برنامه های شرکت های مسافرتی خوب نیست و اطلاعات دقیقی را ارایه نمی کند. فقط 25 درصد از آنها از اطلاعات شرکت های مسا فرتی در مورد کشور مقصدشان استفاده می کنند، با این همه شرکت های مسافرتی بعد از بستگان، اینترنت،و روزنامه منبع اصلی آنها هستند. در حدود 60 درصد از آنهایی که نمی دانند به کجا می خواهند سفر کنند. اینترنت نقش بسزایی در اطلاع رسانی گردشگری عربستانی ها ایقا می کند. امسال 22 کشور عضو اتحادیه اروپا قانونی وضع کردند که به موجب آن اخذ بیمه برای هر فرد سعودی که متقاضی روادید این کشورها باشد، اجباری خواهد بود. هزینه درمان، و دیگر زیان ها نیز در این بیمه منظور می شود.

قیمت این بیمه به مدت سفر بستگی دارد. در مورد مقصدهای پر طرفدار باید گفت بیش از 42 درصد از آنها کشورهای خلیج فارس به خصوص بحرین و دوبی را برای سفر برگزیدند. پس از آن شرق آسیا و بعد کشورهای عربی و آ فریقای شمالی مقصدهای دیگر بودند. رتبه اروپا و آمریکا افت کرده است اما تعداد سعودی هایی که به بریتانیا سفر کرده اند کمی افزایش یافته است. مقصدهای واقع در کشورهای عربی مثل قاهره، دوبی و لبنان در همه اوقات سال پرطرفدارند، مالزی هنوز هم مورد علاقه مسافران است و تعداد مسافران عازم به استرالیا روز به روز بیشتر می شود. گفتنی است، در سال جاری تمایل گردشگری در اروپا رو به افزایش است، اما فصل سفر تازه شروع شده است و احتمالا تقاضا بیشتر هم می شود. اوضاع سفر به آمریکا از سال پیش بهتر است اما در مقایسه با چند سال گذشته افت کرده است. با فرارسیدن تابستان سعودی ها می خواهند از هوای گرم و شرجی فرار کنند، این شلوغ ترین دوره کار عرب ها است مخصوصا همه می خواهند در ماههای ژوئیه (تیر) و اوت ( مرداد) به سفر بروند. طبق این بررسی تعطیلات اغلب سعودی ها یک ماه بیشتر است، به طور متوسط 10 هزار ریال سعودی ، با توجه به طول سفر و مقصد ، در مسافرت خرج می کنند.

طرح های پیشنهادی دولت در بخش گردشگری بر اساس موارد زیر تنظیم گردیده اند:

ماهیت مهمانپذیری مردم عربستان

امنیت و آرامش موجود در عربستان

موقعیت منحصر به فرد عربستان

گستردگی مساحت عربستان و تنوع آب و هوا ی جغرافیایی و منطقه ای

پیشینه غنی و تاریخی و باستانی

وجود زیر ساخت و خدمات پیشرفته مورد نیاز در بخش گردشگری

اهداف اولیه دولت عربستان در بخش گردشگری عبارتند از:

تلاش برای درک و شناخت توسعه متوازن اهداف گردشگری داخلی به منظور توزیع عادلانه سود فعالیت های اقتصادی ، فرهنگی و زیست محیطی در جامعه

توسعه صنعت گردشگری بعنوان بخش تاثیر گذار و متنوع سازی اقتصاد عربستان و توسعه منطقه ای

افزایش در آمدهای محلی ، ترغیب سرمایه گذاری خصوصی و افزایش درآمد ارزی

ایجاد فرصت های شغلی، ترویج و توسعه منابع انسانی و راه اندازی برنامه های تحصیلی و آموزشی لازم در جهت بهبود کیفی زندگی شهروندان

ارزیابی، شناسایی و در نهایت به حداقل رساندن کسری اقتصادی بدون کاستن از تجربیات گردشگری

اتخاد تصمیم های مناسب جهت حفظ و حراست ار منابع طبیعی، انسان ساخت و اجتماعی ، فرهنگی به صورت پایدار

توسعه فرصت های شغلی در بازارهای بالقوه بر اساس ورود مسلمانان مراسم حج و عمره و ارائه تصویری مطلوب از میهمان نوازی جامعه عربستان

تنوع بخشی محصولات گردشگری درون قلمرو عربستان از طریق توسعه تسهیلات و امکانات گوناگون ارائه شده به گردشگران، پشتیبانی از صنایع حمل و نقل و توسعه زیر ساخت های مورد نیاز در هر محدوده

کمک به توسعه تشکیلات و تأسیسات گردشگری با اندازه های کوچک و متوسط بویژه از بعد هنری، صنایع دستی و ایجاد خوابگاههای گردشگری

بهبود کیفیت ارائه امکانات وتسهیلات گردشگری در تمام طول سال بمنظور برآوردن نیازهای انواع گروههای گردشگری با درآمدهای مختلف

ارتقاء سطح آگاهی جهانی در خصوص منابع موجود و میراث فرهنگی کشور عربستان از نظر جاذبه های گردشگری و بالا بردن غرور اجتماعی مردم

دانلودتحقیق درمورد جغرافیای شهر شناسی و روستایی 19 ص

اختصاصی از ژیکو دانلودتحقیق درمورد جغرافیای شهر شناسی و روستایی 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 32

بافت اکولوژیکی شهر

اشغال زمین شهری را در جریان زمان در الگوهای دینامیکی مختلف می توان نشان داد. این روش را اولین بار «تونن» روی اراضی روستایی معمول داشته ، و از سال 1920 به این طرف در ایالات متحده آمریکا و سپس در فرانسه نظر جامعه شناسان به نحوة اشغال زمین و بافت اکولوژیکی شهر جلب شده است و بر این اساس گروهی از محققان امریکایی زیر نظر «برگس» در ساختار اکولوژیکی سکونتگاههای شهر شیکاگو به مطالعه و تحقیق پرداخته اند.

روش تحقیق آنان در اکولوژی شهری بی شباهت به روشهای معمول در اکولوژی گیاهی نبوده ، چه به همان گونه که در اکولوژی گیاهی فرایندهای «هجوم و استیلا» و «تسلط و حاکمیت» و بالاخره جانشینی و یا به سخن دیگر «توالی و تسلسل» مکورد توجه اکولوژیست ها است، در اکولوژی شهری نیز همین فرایندها از مرکز رو به پیرامون شهر مورد توجه جامعه شناسان شهری است.

حصول شرایط «ارتقاء اجتماعی» در جامعه سرمایه داری، مبتنی بر پویایی بازرگانی و صنعتی و سودآوری خدمات ، بر لغزش مکانی انسانها در محدودة جغرافیایی شهرها سبب شده و در نتیجه به حرکت دائمی انسانها و جابجا یی طبقه یی، با طبقة دیگر اجتماعی در فضای جغرافیایی شهر منتهی می شود. برای فهم این فرایند نگاهی داریم بر نظریة برگس جامعه شناس آمریکایی و نظریه پردازان دیگری که در این زمینه بحث هایی داشته اند:

الف- برگس اولین بار روش دوایر متحد المرکز متداخل را در بافت اکولوژیکی شهر شیکاگو مورد آزمون قرار می دهد و به این نتیجه می رسد که هر شهر از مرکز رو به پیرامون خود روی اشعه دوایر متحدالمرکز گسترش یافته و قشر حلقوی متوالی را به دور هسته خود می تند و در اثبات این نظر برگس روی شهر شیکاگو پنج منطقه متوالی را به شرح زیر تشخیص می دهد:

بخش مرکزی شهر با عنوان (C . B . D) که مرکز تمرکز امور اداری، اجتماعی و بازرگانی شهر است.

بعد از مرکز شهر، منطقة انتقالی و یا گذرگاهی است. در این منطقه، محلات سکونتگاهی قرار دارد که به وسیلة بخشی از فعالیت های مرکز شهر اشغال شده و در این قشر گتوهای سیاهان و کلنی های مهاجران شکل گرفته است و در همین نوار حلقه یی گروهی از کارگران در جنب واحدهای صنعتی سکنی گرفته اند.

منطقه یا قشر شماره 3 سکونتگاه کارگران صنایع است و در عین حال سکنی مهاجرانی است که بعداً به شهر مهاجرت کرده اند (مهاجران دسته دوم).

در منطقه شماره 4، طبقة ثروتمندان بیشتر در خانه های اختصاصی سکونت دارند و در بخشی از این قشر، خانه های آپارتمانی و هتل های سکونتگاهی نیز جایگزین شده است.

آخرین منطقه ، پیرامون شهر را می پوشاند که حومه ها و حتی شهرهای اقماری را نیز در بر می گیرد. این منطقه که پنجمین قشر حلقوی شهر است محل مهاجرت ها و جابجایی روزانة کارگران است

برگس عقیده داشت که این طرح حلقه یی ساده به تبع ناهمواریها و راههای ارتباطینظم کاملا هندسی خود را ممکن است از دست بدهد، وانگهی هر منطقه به سوی منطقة بیرونی خود در حال گسترش و چنگ – اندازی است چرا که بر اثر رشد منطقه 1 شهری مناطق گتو (سیسیل کوچک و شهر چینیان) به سوی بیرون از مرز خویش جابه جا می شود و این حرکت زمانی شدت می یابد که فرزندان مهجران منطقه 2 بتوانند در منطقه 3 محل کار و اشتغالی را برای خود داشته باشند.

«سیلوی رمبر» استاد جغرافیای شهری دانشگاه استراسبورگ عقیده دارد که «طرح و الگوی متحدالمرکز برگس در منتهی درجة گروههای نژادی انجام گرفته است» حال این سئوال مطرح است که در این منطقه بندی نگرشهای دیگری به ویژه اقتصادی مورد توجه نبوده است؟ چرا که هر قدر از مرکز شهر رو به پیرامون آن پیش به رویم به همان اندازه دسترسی به امکانات و وسایل زندگی کمتر شده و در نتیجه قیمت پائین می آید. اصولا در حواشی و پیرامون شهرها بی نظمی های موجود در دوایر متداخل ناشی از مسیر خطوط راه آهن است.

جابه جایی انسانها به منظور انجام خریدهای روزانه و یا برای رفتن به سر کار با مشکلاتی روبرو است و این جابه جایی وقت و تعرفه حمل و نقل بیشتری می طلبد و خستگی مفرطی هم در پی دارد و در

اشتقاق 19 ص

اختصاصی از ژیکو اشتقاق 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

موضوع تحقیق:

اشتقاق

نام پژوهشگران:

میثم شمسائی، مسعود برکتی و اسدا... علامه

پایه تحصیلی: اول

نام استاد:

حجت ‌الاسلام و المسلمین قاسمی

سال تحصیلی: 88-1387

موضوع تحقیق: اشتقاق

نام پژوهشگران: میثم شمسائی، مسعود برکتی و اسدا... علامه

پایه تحصیلی: اول

نام استاد: حجت ‌الاسلام و المسلمین قاسمی

سال تحصیلی: 88-1387

تقدیم به معصوم چهارم و امام دوم،

کریم اهل بیت (علیهم‌السلام) حضرت حسن بن علی (علیه‌السلام)

و با تقدیر از تمامی اساتید علی‌الخصوص حجت ‌الاسلام و المسلمین قاسمی، حجت ‌الاسلام و المسلمین شهروزخواه، جناب آقای وظیفه‌دوست، جناب آقای دهبان، جناب آقای نصیری؛ و همچنین آقای جمال کریمی و آقای کریم‌زاده که ما را در گردآوری این مجموعه یاری دادند.

آیت الله حاج سید علی بهبهانی 19 ص

اختصاصی از ژیکو آیت الله حاج سید علی بهبهانی 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

آیت الله حاج سید علی بهبهانی

مقدمه

آیت الله سید عبد الله فرزند سید اسماعیل مجتهد بهبهانی در حدود سال 1260 قمری به دنیا آمد. وی تحت توجهات پدر عالم و مجاهدش در نجف اشرف تحصیل علوم دینی را آغاز کرد و در حوزه ی درس آیات عظام شیخ مرتضی انصاری، میرزا محمد حسن شیرازی و سید حسین کوه کمری شرکت جست. سید عبدالله پس از اخذ اجتهاد، در سال 1295 ق. به تهران مراجعت کرد و پس از اخذ اجتهاد، در سال 1295 ق. به تهران مراجعت کرد و پس از فوت پدر، مقام مذهبی او را احراز نمود.وی قبل از انقلاب مشروطیت نیز جزو روحانیون و علمای بنام پایتخت بود و در حل و عقد امورات مختلف تأثیرگذار بود. وی با آغاز مشروطیت به صف مبارزان پیوست و با یاری و همکاری آیت الله سید محمد صادق طباطبایی رهبری اصلی مشروطه خواهان را به عهده گرفت. ایشان از روحانیون طراز اول تهران و رهبر آزادیخواهان دوره مشروطیت به شمار می آید که در راه تحقق آرمان انقلابی خویش، صدمات فراوانی دید و مدتی به عتبات تبعید گشت. وی تصمیم داشت با توجه به مبانی اسلامی یک قانون اساسی اسلامی در چهار چوب دستورات اسلام پی ریزی نماید، و بدعتها و قوانین مغایر اسلام را از بین ببرد که در این راه زحمات فراوانی را متحمل شد و عاقبت به شهادت وی منتهی گشت.وی در واقعه ی به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه قاجار، به اسارت قزّاقان درآمد و بعد از شکنجه های بسیار، به باغشاه برده شد. آیت الله بهبهانی، پس از اعلان مشروطیت، فعالانه در برگزاری انتخابات و تشکیل مجلس ملی شرکت جست. اگرچه خود هیچ مقام دولتی را نپذیرفت ولی در همه ی کارها نظارت کامل داشت. در مجلس دوم که نمایندگان به دو گروه تندرو و میانه رو تقسیم شده بودند، به حمایت از میانه روها برخاست. در این حال تندروان کمر به قتل او بستند. و سرانجام این عالم ربانی در 24 تیر 1289 شمسی برابر با هشتم رجب 1328 ق. توسط اشخاص نقابداری که به منزلش هجوم بردند، به درجه شهادت نائل گردید. پس از شهادت سید در این روز مجلس شورای ملی و بازار تعطیل و عزای عمومی اعلام گردید. در پی آن نیز در تمامی شهرهای ایران مجالس ترحیم برگزار شد و پیکر این شهید انقلاب به یاری میر سید علی بهبهانی به نجف اشرف انتقال یافت و در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.

نقش آیت الله سید عبدالله بهبهانی در انقلاب مشروطه

 بهبهانی از رهبران مشروطه است. وی فرزند سید اسماعیل مجتهد بهبهانی است و در سال 1262 هجری قمری در نجف متولد شد . او پس از فراگیری تحصیلات مقدماتی نزد پدرش، از حوزه درس حاج میرزاحسن شیرازی ، شیخ مرتضی انصاری و سیده حسن کوه کمری بهره برد و به درجه اجتهاد رسید. آنچه در ذیل می آید نگاهی به نقش این عالم برجسته در انقلاب مشروطه دارد .

  بهبهانی در سال 1295 ه ق به تهران آمد و پس از فوت پدر، مقام علمی و مذهبی او را کسب کرد و توانست با توجه به قدرت علمی و شخصیت هوشمند خویش ، جایگاه خاصی در حوزه علمی و مذهبی تهران و در بین مردم کسب نماید.

آیت الله بهبهانی با گذشت زمان در تهران مرجعیت تامی پیدا کرد ، وی از مخالفان استبداد بود و از صدرات عین الدوله بسیار ناراضی بود، بدین سبب بدنبال فرصت مناسبی بود که مخالفت خود را آشکار سازد. اولین ماجرا که بهبهانی را در مقابل حکومت قرار داد، درگیری بین طلاب مدرسه های محمدیه و صدر بود. طلاب مدرسه صدر با تحریک سید ابوالقاسم امام جمعه، روحانی درباری، در صدد تصرف مدرسه محمدیه درآمدند که با مقاومت طلاب مدرسه روبر شدند. معتمد الاسلام رشتی که حامی طلاب مدرسه محمدیه بود به دلیل تعقیب حکومت، به خانه بهبهانی پناه برد ، این امر زمینه ای فراهم آورد که بهبهانی مورد حمله طلاب مدرسه صدر قرار گیرد. با واکنش عین الدویه به این ماجرا و دستگیری طلاب ضارب، بهبهانی مخالفت خود را با برخورد دولت با روحانیون اعلام کرد و بعد قضیه  نوز بلژیکی و پوشیدن لباس روحانیت، باعث گردد که بهبهانی  به دلیل توهین به روحانیت، خواستار عزل نوز گردد. پیگیریهای وی و همراهی طباطبایی و برخی دیگر از روحانیون بالاخره منجربه سه درخواست از شاه شد؛ یکی عزل علاءالدوله حاکم تهران، برکناری مسیو نوز و تاسیس عدالتخانه.

یکی دیگر از ماجراها که بهبهانی در آن نقش خاصی داشت تحصن در حرم حضرت عبدالعظیم بعد از گرانی قند و شلاق زدن  عده ای از تجار بود. این تحصن تا برکناری علاءالدوله حاکم تهران ادامه داشت اما  درخواست دیگر یعنی تاسیس عدالتخانه و برکناری نوز عملی نشد.

با فعالیت روحانیون جهت برآورده شدن درخواست ها ، مبارزات به دستگیری سلطان المحققین و قتل یک طلبه جوان به نام سید عبدالحمید منجر شد که باعث مهاجرت سیدین به قم شد . این مهاجرت تا عزل عین الدوله و صدور فرمان مشروطیت ادامه داشت: در دوران استبداد صغیر بهبهانی و طباطبایی به عتبات تبعید شدند و بعد

تحقیق و بررسی درمورد جهت یابی 19 ص

اختصاصی از ژیکو تحقیق و بررسی درمورد جهت یابی 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

جهت‌یابی

یافتن جهت‌های جغرافیایی را جهت‌یابی گویند. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و ... هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند.

هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا GPS می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست

جهت‌های اصلی و فرعی

جهت‌های جغرافیایی، که شمال با رنگ قرمز مشخص شده

اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست‌مان مشرق (شرق، باختر)، سمت چپ‌مان مغرب (غرب، خاور) و پشت سرمان جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص می‌کند.

با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیه‌ی جهت‌ها را می‌توان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.

روش‌های جهت‌یابی

برخی روش‌های جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژه‌ی شب اند. برخی روش‌ها هم در همه‌ی مواقع کارا هستند. توجه شود که:

بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی‌ مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.

آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیم‌کره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد.

روش‌های جهت‌یابی در روز

جهت‌یابی با سمت خورشید

1- خورشید صبح تقریباً از سمت شرق طلوع می‌کند، و شب تقریباً در سمت غرب غروب می‌کند.

این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی‌ در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، ولی در زمان‌های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد. در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی‌تر از شرق و غرب است، و در زمستان جنوبی‌تر از شرق و غرب می‌باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود ۲۳٫۵ درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد، که این خطا به هیچ وجه قابل چشم پوشی‌ نیست. در واقع از آن‌جا که موقعیت دقیق خورشید با توجه به فصل و عرض جغرافیایی متغیر است، این روش نسبتاً غیردقیق است.

تنها جایی که خورشید همیشه دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، استواست.

2- در نیمکره‌ی شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایه‌ی اجسام رو به شمال می‌افتد.

ظهر شرعی یا ظهر نجومی در موقعیت جغرافیایی شما، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد. در این زمان، سایه‌ی شاخص به حداقل خود در روز می‌رسد، و پس از آن دوباره افزایش می‌یابد؛ همان زمان اذان ظهر.

برای دانستن زمان ظهر شرعی می‌توانید به روزنامه‌ها مراجعه کنید یا منتظر صدای اذان ظهر باشید. ظهر شرعی حدوداً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است.

3- حرکت خورشید از شرق به غرب است؛ و این هم می‌تواند روشی برای یافتن جهت‌های جغرافیایی باشد.

جهت‌یابی با سایه‌ی چوب(شاخص)

شاخص، چوب یا میله‌ای نسبتاً صاف و راست است (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول مثلاً یک متر) که به طور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی(تراز و میزان) فرو شده است.

روش اول: نوک(انتهای) سایه‌ی شاخص روی زمین را [مثلاً با یک سنگ] علامت‌گذاری می‌کنیم. مدتی (مثلاً ده-بیست دقیقه بعد، یا بیشتر) صبر می‌کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابه‌جا شود. حال محل جدید سایه‌ی شاخص (که تغییر مکان داده است) را علامت‌گذاری می‌نماییم. حال اگر این دو نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق-غرب را مشخص می‌کند. نقطه‌ی علامت‌گذاری اول سمت غرب، و نقطه‌ی دوم سمت شرق را نشان می‌دهد. یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ‌مان را روی نقطه‌ی اول و پای راستمان را روی نقطه‌ی دوم بگذاریم، روبروی‌مان شمال را نشان می‌دهد، و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است.

از آن‌جا که جهت ظاهری حرکت خورشید در آسمان از شرق به غرب است، جهت حرکت سایه‌ی خورشید بر روی زمین از غرب به شرق خواهد بود. یعنی در نیم‌کره شمالی سایه‌ها ساعتگرد می‌چرخند.

هر چه از استوا دورتر بشویم، از دقت پاسخ در این روش کاسته می‌شود. یعنی در مناطق قطبی (عرض جغرافیایی بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصیه نمی‌شود.

در شب‌های مهتابی هم از این روش می‌توان استفاده کرد: به جای خورشید از ماه استفاده کنید.

روش دوم(دقیق‌تر): محل سایه‌ی شاخص را زمانی پیش از ظهر علامت گذاری می‌کنیم. دایره‌ یا کمانی به مرکز محل شاخص و به شعاع محل علامت‌گذاری شده می‌کشیم. سایه به تدریج که به سمت شرق می‌رود کوتاه‌تر می‌شود، در ظهر به کوتاه‌ترین اندازه‌اش می‌رسد، و بعداز ظهر به تدریج بلندتر می‌گردد. هر گاه بعد از ظهر سایه‌ی شاخص از روی کمان گذشت (یعنی سایه‌ی شاخص هم‌اندازه‌ی پیش از ظهرش شد) آن‌جا را به عنوان نقطه‌ی دوم علامت‌گذاری می‌کنیم. مانند روش پیشین، این نقطه سمت شرق و نقطه‌ی پیشین سمت غرب را نشان می‌دهد.

در واقع هر دو نقطه سایه‌ی هم‌فاصله از شاخص، امتداد شرق-غرب را مشخص می‌کنند.

با این‌که روش پیشین نسبتاً دقیق است، این روش دقیق‌تر است؛ البته وقت بیشتری برای آن لازم است.

برای کشیدن کمان مثلاً طنابی(مانند بند کفش، نخ دندان) را انتخاب کنید. یک طرف طناب را به شاخص ببندید، و طرف دیگرش را به یک جسم تیز؛ به شکلی که وقتی طناب را می‌کشید دقیقاً به محل علامت‌گذاری شده برسد. نیم‌دایره‌ای روی زمین با جسم تیز رسم کنید.

وقتی سایه‌ی شاخص به حداقل اندازه‌ی خود می‌رسد(در ظهر شرعی)، این سایه سمت جنوب را نشان می‌دهد (بالای ۲۳٫۵ درجه).

جهت‌یابی با ساعت عقربه‌دار

ساعت مچی معمولی (آنالوگ، عقربه‌ای) را به حالت افقی طوری در کف دست نگه می‌داریم که عقربه‌ی ساعت‌شمار به سمت خورشید اشاره کند. در این حالت، نیمسازِزاویه‌ای که عقربه‌ی ساعت‌شمار با عدد ۱۲ ساعت می‌سازد (زاویه‌ی کوچک‌تر، نه بزرگ‌تر)، جهت جنوب را نشان می‌دهد. یعنی مثلاً اگر چوب‌کبریتی را [به طور افقی] در نیمه‌ی راه میان عقربه‌ی ساعت‌شمار و عدد ۱۲ ساعت قرار دهید، به طور شمالی-جنوبی قرار گرفته‌است.

نکات

این که گفته شد عقربه‌ی کوچک ساعت به سمت خورشید اشاره کند، یعنی این‌که اگر شاخصی [مثلاً چوب‌کبریت] ای که در مرکز ساعت قرار دهیم، سایه‌اش موازی با عقربه‌ی ساعت‌شمار و در جهت مقابل آن باشد. یا این‌که سایه‌ی عقربه‌ی ساعت‌شمار درست در زیر خود عقربه قرار گیرد. یا مثلاً اگر چوبی ده-پانزده سانتیمتری را در زمین به‌طور عمودی قرار دهیم، ساعت روی زمین به شکلی قرار گرفته باشد که عقربه‌ی ساعت‌شمارش موازی با سایه‌ی چوب باشد.