دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
استانداردنمودن کالا
اهمیت ونقش کالا :
اهمیت کالا در ساز مانها ، کشورها واصولا"در مجموعه جهان بر کسی پوشیده نیست، با
بررسی تراز نامه ها هرسازمان ویا هرشرکتی متوجه میشویم که قسمت عمده دارائی های
آن شرکت/سازمان را موجودی کالا تشکیل می دهد .
شاید چیزی حدود50 تا60 درصد هزینه هر پروژه مربوط به کالای آن می باشد. بعنوان
مثال درشرکتی ملی گازبیش از60 درصد کل بودجه های عملیاتی آن مربوط به تامین کالا
های مورد نیاز می باشد که از بنظرمی رسد سایر شرکت های تابع وزارت نفت هم همین
وضع را داشته باشند .
متأسفانه در کشور ما نقش کالا در فعالیت های تولیدی/ بازرگانی چندان که باید شناخته
نشده است این عد متوجه کافی به مسئله ای که در اکثر مواقع قسمت اعظم منابع مالی و
انسانی موسسات را به خود اختصاص می دهد. درهر گوشه وکنار به چشم میخورد.
ازانباری های منازل گرفته تاانبارهای بزرگ کارخانه ها وسازمان های دولتی وخصوصی
نگاهی به انبارهای کارخانجات مختلف، شرکتهای حمل ونقل میدانهای بار، مغازه های
کوچک وفروشگاه های بزرگ همه وهمه وضع نامطلوب موجود رابخوبی نشان می دهد.
د ر کمتر مؤسسه ای با مسئله کالا بطورجدی برخورد شده است وآنجا هم که این مسئله
مطرح بوده است تنها به قسمت انبارداری، آنهم بصورت بسیار ابتدائی بسنده شده است.
این برخورد با مسئله کالا تنها در سطح صنعت نبوده بلکه در مؤسسات علمی نیزازوضع
مشابهی یرخوردار است .
در کمتر دانشکده ای در کشور موضوع کالا بعنوان شاخه ای اصلی از مد یریت تولید و
صنایع تد ریس می شود واگر صحبتی از آن می شود بسیار مختصر ودر حد چند جلسه
آشنائی بیشتر نیست. شاید روزی برسد که اهمیت ونقش کالا در ساز مانها بیشتر شناخته
شودودر مجامع علمی جایگاه واقعی خود را باز یابد انشاءا...
علی ا یحال وابستگی های سیاسی واقتصادی رژیم گذشته وبعضاٌ اولویت دادن ملاحضات
سیاسی به مسائل فنی وصنعتی تمامی کشوررا به نمایشگاهی ازانواع ماشین آلات وکالاها
صنعتی تبدیل کرده است که صنایع نفت وگاز نیز غرفه بزرگی از آن را تشکیل می دهند به
عنوان مثال در حال حاضر تأسیسات موجود درشرکت ملی گاز ایران مانند پالا یشگاه های
گاز وایستگاه های تقویت فشار که در حال کار می باشد توسط مهند سین مشاور خارجی
طراحی و توسط پیمانکاران ایرانی و خارجی احداث گردیده است و انتخاب آنها عمد تا ًبا
ملاحظات سیاسی ، اقتصادی انجام گرفته ونه به لحاظ بررسی های فنی .
پیما نکاران و سازند گان و تأ مین کنند گان کالا و اجناس و ماشین آلات نیز جزئی از این
زنجیره بوده اند لذا گروه مزبور با شناختی که از وسائل و کا لاهای مورد مصرف دراین
تأسیسات داشته اند سعی نموده تا کالاها وماشین آلات واجناس را مصرف نمایند که منابع
اقتصادی خود و یا کشور متبوعه آنها را تا سالهای سال از طریق فروش قطعات ید کی و
وجایگزینی دستگاههای خارج از رده تأمین نمایند حتی دربعضی موارد هیچگونه تعهدی
در مورد تأمین قطعات ید کی نداشته ویا اگر داشته اند بطور محدود بوده است .از این رو
انتخاب ماشین آلات ود ستگاههای مورد نیاز خریداری شده برحسب توصیه آنان وبد ون
درنظر گرفتن مسائل فنی ونیاز های واقعی بوده است.
استاندارد نمودن و طبقه بندی کردن کالاهای صنعتی مورد استفاده صنایع تحت پوشش
وزارت نفت یکی از گامهای مهم در راه هماهنگی سازمانهای مختلف ووزارت نفت بوده و
حرکتی است در جهت نیل به خود گردانی صنعتی ونهایتاً خود کفائی صنعتی واستقلال فنی و
اقتصادی کشور انشاءا...
شناسایی د قیق، کالاهای صنعتی وبموازات آن استاندارد نمود ن کالاها براساس د و واقعیت
استوار است. ابتدا رعایت مسائل فنی و ایمنی و سپس رعایت اهداف استرا تژیک انقلا ب
اسلا می که این به معنای وابستگی هرچه کمتردرزمینه هائی است که توانمند یهای لازم در
کشور وجود دارد ودر عین حال موجبات بهره وری هرچه بیشتر از امکانات بالقوه وبالفعل
داخلی در راستای نیل به خود کفائی صنعتی و استقلال واقعی را فراهم خواهد آورد .
متأسفانه بعلت فقدان اطلاعات دقیق ومتمرکز زیا نهای ناشی از مصرف کالاهای مشابه با
مارکهای مختلف وبا تغییرات جزئیقابل لمس نمی باشد. بعنوان مثال یک بررسی اجمالی در
تأسیسات مختلف نشان می دهد که در دو تأسیسات مشابه برای یک امر معین مثل ایستگاه
های تقویت فشار گاز که دارای یک نوع عملیات و یک بازدهی می باشد علیرغم اینکه
عملیات احداث ومونتاژد ستگاههاهمزمان به مرحله اجراگذاشته شده است لیکن با توجه به
اینکه پیمانکار اجرائی آن یک شرکت آلمانی بوده کلیه سیستمها و وسائل و ماشین آلات آن
آلمانی ودر تأسیسات مشابه چون پیمانکارآن انگلیسی یا فرانسوی بوده ودستگاهها از نوع
فرانسوی یا انگلیسی وتأسیسات مشابه سومی ترکیبی از وسائل ودستگاههای همه کشورها
مشترک المنافع یا به اصطلاح چند ملیتی بوده است .
لذا شرکت ملی گاز بالاجبار می با ید برای هریک از تأسیسات چند ین سری لوازم و قطعات
ید کی از کشور های مختلف خریداری و در انبارهای متعد د ذ خیره نماید که این امر خود،
موجب افزایش تعدا د اقلا م و لوازم ید کی در انبارها گرد یده وسرمایه های مملکت صرف
خرید ونگهداری قطعات درانباربشود درحالی که اگر قبل ازاجرا و واگذاری طرحها به پیمان
بجای ملا حظات سیاسی به مسائل فنی وآتی توجه می شد سرمایه های کشور انبار ها راکد
نمی ماند و مزایای بی شمار دیگری در این رابطه بهد ر نمی رفت .
بنا براین با هدف کاهش وابستگی به بیگانگان وتقلیل مشکلات ناشی ازتنوع کالاها وایجاد
یک برنامه منظم در مصرف کالاها و جلوگیری از تعداد وسایل و د ستگاهها و پراکند گی
نوع اجناس معرفی ونهایتاَ تاُمین مناسب ترین نوع کالا ورعایت صرفه وصلاح درمصارف
لازم است. کلیه اجناس ووسائل وقطعات دریک سیستم مشخص وبااختصاص شمارههای
طبقه بندی وکالا کد گذاری شوند.
سیستم طبقه بندی واستاندارد کالا باید بر مبنای تعاریف مشخصی از کالاهاواصطلاحات پی
ریزی گردد. در سیستم طبقه بندی واستاندارد کالای شرکت ملی گازتعاریف زیربعنوان زیر
بنا و اساس مورد استفاده قرار گرفته اند.
تعاریف
1ـ کالاهای پروژه و خرید مستقیم ( یا کالاهای غیر موجودی انبار)
به کالاها واجناسی گفته می شود که نیازشرکت به آن غیر مستمربوده و فقط در مقاطع
زمانی خاص ( برای اجراء پروژه خاص) به مقدارمعینی مورد نیاز خواهند بود.
این نوع کالاها بلحاظ اینکه مصرف همیشگی و مستمر ندارند بعنوان کالای موجودی انبار
شناخته نشده وکد گذاری نمی شوند. وفقط بصورت یکد سته کلی از کالاها بعنوان کالاهای
غیر موجودی انبار شناخته می شوند. مانند ماشین آلات ودستگاههای مورد نیاز پروژه ها
2ـ کالاهای موجودی انبار
درمقابل کالاهای غیر موجودی انبار کالاهایی هستند که نیاز شرکت به آن مستمر و مداوم
بوده وعمدتاَ درنگهداری تاُسیسات وعملیات جاری پالایش وانتقال گاز مورد مصرف مستمر
می باشند .
این نوع کالاها بلحاظ نیاز مستمروضرورت ذخیره درانبارها بایستی کد گذاری وطبقه بندی
شوند ومطابق برنامه منظمی ومتناسب با نیاز و روند مصرف سفارش کد گذاری ودر انبار
جایگزین شوند تا عملیات جاری شرکت هیچگاه بد لیل کمبود و یا تاَخیر در تهیه کالا د چار
اختلال نگردد.
قطعات یدکی وکالاهای مصرفی از قبیل لوله، اتصالات، شیرآلات، ابزار ومواد شیمیائی واز
قبیل کالاها جزو کالاهای موجودی انبار می باشند .
کالا های موجود در انبار خود به سه دسته تقسیم می شوند :
ا لف) کالاهای عمومی(استاندارد)(GENRAL ITEMS)
اصطلا حاَ به کالاهائی گفته میشود که قابل تاُمین از منابع عمومی بوده وتولید وفروش آنها
منحصر به سازنده ومنبع خاصی نمی باشد وبرای خرید وتهیه آن می توان از منابع عمومی
تولید کننده آن کالا استعلام بها وبر اساس بهترین پیشنهاد اقدام بخرید نمود .
شرح ومشخصات این نوع کالاهامعمولاَباتوجه به استانداردهای معتبراعم ازداخلی ((ISIRT
یا خارجی تنظیم میگردد ونباید در تنظیم شرح آنها به نام سازنده یا فروشنده خاصی اشاره
کرد یاازشماره های فنی اختصاصی سازند گان و فروشند گان (PART NO ) در تنظیم شرح
ومشخصات آنها استفاده نمود. مانند انواع لوله، اتصالات، کابل برق وازاین قبیل. نکته قابل
ذکر اینکه متاُسفانه بعضی از سازند گان ئفروشند گان علاوه برمعرفی کالاها وقطعات خاص
خود کالاهای عمومی رانیزلابلای لیست قطعات یدکی اختصاصی خودبعنوان قطعات اختصاص
وبا شماره پارت نامبرهای اختصاصی خود معرفی می نمایند لیکن باید توجه داشت که این
گونه اقلام بدلیل اینکه قابلیت شناسایی عمومی دارند ومشخصات آنها از لحاظ ابعاد واندازه،
نوع جنس بکار برده شده وروشهای ساخت وکنترل کیفیت بااستفاده ازکتب استاندارد معتبر
جهانی قابل شناسایی ومشخص می باشند، نباید بهیچوجه آنها راکالای اختصاصی تلقی کرد
وبصورت کالای اختصاصی از آنها خریداری نمود.
بنابراین آنالیست یاتحلیل گرطبقه بندی کالا باید دقت کافی نماید که مبادا کالاهای عمومی را
بعنوان کالاهای اختصاصی سازند گان/ فروشند گان خاص طبقه بندی وکد گذاری نمایند.
ب) کالاهای اختصاصی (SPECIAL ITEMS
اصطلا حاَبه کالاها وقطعاتی گفته می شود که فقط باید از منبع خاص تاُمین شود. مشخصات
این نوع کالاها بصورت اختصاصی و براساس کدها یا پارت نامبرهای اختصاصی سازنده یا
فروشنده خاص می باشد مانند میل لنگ ویا میل سوپاپ یک انجیل خاص که مشخصات آنها
از طرف سازنده درحد فقط یک شماره فنی(PART NO) در اختیار خریدار قرار داده است.
غیرازقطعات یدکی، کالاهای اختصاصی دیگری هستند مانند بعضی مواد شیمیایی خاص مثل
( فالکوشماره19) که باید از تولید کننده خاص مربوطه خریداری شوند . مصرف این نوع
کالاها نیز بد لا یل فنی وایمنی بصورت اختصاصی تعیین گردیده است وجهت تاُمین کالاها
الزا ماَ باید از همان سازنده وبا همان مارک مشخص شده خریداری گردد ومعمولاَ نباید با
کالای مشابه دیگری ازسازنده دیگری جایگزین گردد درشرایط اضطراری و با کسب مجوز
لازم.
1- تعریف استاندارد
بطور کلی استاندارد مناسب ترین الگو ومعیاری است که توسط یک مرکز صلا حیت دارد،
رسمی پذ یرفته می شود و بصورت مد رن در اختیار د ست اند رکاران موضوع استاندارد،
قرار می گیرد تا آن را مورد استفاده وعمل قرار دهند.
مشخصات استا ندارد در شرکت ملی گاز ایران به مشخصاتی گفته می شود که به تاُییدو
تصویب کمیته عالی استاندارد رسیده باشد .
2- استاندارد نمودن کالا
استاندارد نمودن کالا درشرکت اصطلا حاَبع معنی تنظیم مجموعه مشخصاتی از کالا ست که
در مقابل نیازهای شرکت دارای شرایط فنی- ایمنی واقتصادی مناسب باشد.
مشخصات کالامعمولاَشامل مشخصات طرح، مشخصات فیزیکی، شیمیائی، مواداولیه وروش
های کنترل کیفیت وکیفیت بازدهی در مرحله کاربردی می باشد.
ضرورت شناخت تنوع کالا
برای اینکه بتوان کالاها و قطعات مصرفی یک تاُسیسات بزرگ شبیه تاُسیسات شرکت ملی
گاز را طبقه بندی واستاندارد نمود ابتدا باید یک بررسی کلی ازانواع وسائل، د ستگاهها ،
اجناس و قطعات مصرفی آن تاُسیسات بعمل آورد وبا در نظر گرفتن تنوع آنها فهرست کلی
اقلام را تهیه نمود.این فهرست کلی برای کالاهای صنعت نفت(صنایع نفت وگازوپتروشیمی)
قبلاَتوسط شرکت نفتی SHELL تهیه شده است وشرکت ملی نفت ایران آن را بعنوان الگو
استاندارد سیستم طبقه بندی واستاندارد کالای خود برگزیده وبه تبع آن شرکت های ملی گاز
وپتروشیمی نیز از آن استفاده می نمایند.
این فهرست کلی ازکالاهااصطلاحا َبنام راهنمای طبقه بندی کالا(CODING SCHEDULE)
ویا فهرست عمومی کالا های صنعت نفت تدوین یافته ودراختیارتحلیل گران وآنالیست های
طبقه بندی واستاندارد کالای صنعت قرار گرفته است.
در مواردی نیز که وسائل ود ستگاههای جدیدی در سطح صنعت مورد استفاده قراربگیرد
که نوع آن ویا خانواده آن دراین فهرست قبلاَ پیش بینی نشده است با رعایت چهارچوب و
اصول فهرست ورعایت توازن در آن، نوع جد ید کالا به فهرست اضافه خواهد گردید. این
فهرست از6رقم تشکیل شده است وگنجایش طبقه بندی حدود یک میلیون کالاهای مختلف
را دارد. به عبارت دیگر این فهرست 6 رقمی به ترتیب از سمت چپ از3 بخش دو رقمی
تشکیل شده که اولین دو رقم ازسمت چپ شامل یکصد گروه اصلی ازانواع کالاست(از00تا
99) و دومین دورقم ازسمت چپ که گروه فرعی کالا نامیده میشود نیزشامل یکصد گروه
فرعی و به همین ترتیب سومین د و رقم از سمت چپ نیز شامل یک گروه زیر فرعی است
تنوع کالایی هر گروه فرعی را دربرمی گیرد.
طراحی وتد وین این فهرست عمومی از تنوع کالاها ، معمولاَ توسط گروههای کارشناسی
کالا، مرکب از متخصصین رشته های مختلف صنعت انجام گرد یده یا میگرد د؛ د ر گروه
کارشناسی مزبور این فهرست را با راهنمایی های مناسب هرگروه اصلی تدوین وجهت طبقه
بندی انواع کالای مختلف صنعت در اختیار تحلیل گران ( آنالیست ها) طبقه بندی کالا قرار
میدهند تاباتوجه به راهنمایی های ارائه شده نسبت به کدگذاری اجناس وقطعات اقدام نمایند.
برای استفاده بهترازاین فهرست،آن را به دو صورت مختلف یکی به ترتیب شماره ای بنام
کتابچه راهنمای طبقه بندی کالا (CODING SCHEDULE) ودیگری را به ترتیب حروف
الفبا و بنام کتابچه فهرست عمومی الفبایی کالاها (X (GENERAL INDE تنظیم مینمایند.
فهرست عمومی الفبایی کالاها همچنین مورد استفاده متقاضیان کالا ، هنگامی که متقاضی
می خواهد از روی نام کالا به شماره ردیف6 رقمی کالا دست بیابد قرار می گیرد .
نمونه ای از فهرست عمومی شماره ای وفهرست عمومی الفبایی کالارادرصفحهُ بعد ملاحظه
خواهید نمود .
لیست گروههای اصلی طبقه بندی کالا(دورقم سمت چپ) که درسیستم طبقه بندی واستاندارد
کالای صنعت نفت مورد استفاده قرار میگیرد ودر اوراق ضمیمه ملاحظه خواهید نمود.
فهرست گروههای اصلی طبقه بندی کالا
ا لف: حفاری وتولید
گروه1: ماشین آلات حفاری وکل حفاری
گروه2: ماشین آلات تولید وسیمان
گروه3: ابزار آلات حفاری وتولید
گروه5: ابزار آلات سیمان کاری وکل حفاری
گروه6:ابزار آلات تعمیرات
گروه7:ابزار د قیق حفاری
گروه8:ابزار د قیق کنترل حفاری وتولید
گروه9: کالاهای حفاری، کل حفاری وسیمانکاری
گروه10: کالاهای مورد استفاده دراستخراج وتولید
گروه11: د کل حفاری ومتعلقات
گروه12: د ستگاههای عملیاتی وزمین شناسی ولرزه نگاری
ب:تاُسیسات وماشین آلات عمومی
گروه12: د یگ بخار ومتعلقات
گروه14: موتورهای احتراقی( بغیرازاروپائی،انگلیسی وآمریکائی)
گروه15:موتورهای بخار، رفت وبرگشتی
گروه16:توربینهای بخاری
گروه17: موتورهای احتراقی (اروپائی)
گروه18: موتورهای احتراقی (انگلیسی)
گروه19: موتورهای احتراقی (آمریکائی)
گروه20: توربینهای گازی
گروه21: کمپرسورهای پمپهای خلاء(اروپائی)
گروه23: کمپرسورهای پمپهای خلاء(انگلیسی)
گروه25: کمپرسورها، پمپهای خلاء( بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکائی)
گروه26: پمپهای رفت وبرگشتی( بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکائی)
گروه27: پمپهای رفت وبرگشتی( اروپائی)
گروه28: پمپهای رفت وبرگشتی(انگلیسی)
گروه29: پمپهای رفت وبرگشتی(آمریکائی)
گروه30: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکایی)
گروه31: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(اروپائی)
گروه32: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(انگلیسی)
گروه33: پمپهای دورانی وگریزاز مرکز(آمریکائی)
گروه34: پمپهای متفرقه
گروه36: د ستگاههای بالابر
گروه37: دستگاههای جاده سازی، کانال کنی وساختمان
گروه38: ماشین آلات متفرقه
گروه40: تاُسیسات گازوضمائم آن
گروه41: تاُسیسات پتروشیمی، ضمائم ومشتقات
گروه42: تاُسیسات فرعی، ضمائم ومتعلقات
گروه43: تاُسیسات پالایشگاهها، ضمائم ومتعلقات
گروه44: تاُسیسات واحدهای بسته بندی ولوازم مربوطه
ج: حمل ونقل
گروه45: اتومبیلهای(اروپائی)
گروه46: اتومبیلهای(غیراروپائی)
گروه47: کامیونهاواتوبوسها(اروپائی)
گروه48: کامیونهاواتوبوسها(غیراروپائی)
گروه50: تراکتورها و تریلرها( کاترپیلا ر)
گروه51: لکوموتیوها، واگنها، ودستگاههای راه آهن
گروه52: وسائط نقلیه دریائی، کوچک
گروه53: وسائط نقلیه دریائی، نفتکش
گروه55: وسائط متفرقه نقلیه ، متعلقات نقلیه
گروه56: د ستگاههای مربوط به تعمیرگاه وابزارآلات مربوط به اتومبیل
گروه57: هواپیمائی
د: متعلقات ماشین آلات، آلات متحرکه، تسمه ها
گروه58: متعلقات ماشین آلات، آلات متحرکه، تسمه ها
گروه59: قطعات یدکی ابزار د قیق و وسائل اندازه گیزی
گروه60: ابزار د قیق، وسائل اندازه گیری ودرجه ها
ه: لوازم سا ختمانی مخازن و د ستگاههای کارگاهی
گروه61: مخازن واسکلت های فلزی
گروه62: ابزار های ماشین آلات کارگاهی، ضمائم و متعلقات
گروه63: ابزارهای هوائی (بادی) و متعلقات
گروه64: د ستگاههای جوشکاری ودیگر وسائل کارگاه
و: وسائل الکتریکی
گروه65: مولد ها، مبد لها، انباره ها، یکسو کننده ها، وسائل حفاظت کننده کاتدی
گروه66: موتورهای برقی و قطعات
گروه67: راه اندازهاو وسائل قطع ووصل برقی
گروه68: سیمها، کابلها ومتعلقات
گروه69: لامپها، اتصالات لامپها ومتعلقات
گروه70: لوله های برقی، اتصالات مربوطه، فیوزهاوادوات مورد استفاده دربرق منازل
گروه71: دستگاه های مخابراتی والکترونیکی
گروه72: کامپیوتر، لوازم وابزار آلات دقیق سیستمهای کامپیوتر
ز: کالاهای لوله ای شکل، شیرها واتصالا ت
گروه73: شیلنگهاو اتصالات شیلنگها
گروه74: کالاهای لوله ای شکل
گروه75: شیر آلات
گروه76: اتصالات وفلنجها
ج: مصالح ساختمانی، فلزات وسخت افزار ساختمانی
گروه77: مصالح عمومی والوار
گروه78: شمشها ورقه های فلزی، پلاستیکی وغیره
گروه79: طناب سیمی، طناب تابیده، زنجیره وقرقره
گروه80: مصالح وسخت افزار ساختمانی
گروه81سخت افزارعمومی وپیچ ومهره ها
ط : ابزارآلا ت و وسائل آب بندی
گروه83: ابزارآلات کوچک
گروه85: وسائل آب بندی واجناس عایق بندی
ی: رنگها، روغنها ومواد شیمیا ئی
گروه86: رنگها، جلا دهنده ها وغیره
گروه87: روغنها وفرآورده ها
گروه88: مواد سمباده ای، براق کننده ها وترکیبات بطور عمومی
گروه89: مواد شیمیائی
گروه90: لوازم ومایحتاج آزمایشگاهی
ک: تجهیزات پزشکی و داروها
گروه91: لوازم وتجهیزات پزشکی، داروها ولوازم متفرقه طبی
ل: مبلمان، لوازم منزل، دفتر وانبار
گروه92: مبلمان، لوازم منزل ومایحتاج باشگاه
گروه93: اجناس تدارکی وملزومات دفتروانبار
گروه94: اجناس تدارکی فروشگاه
گروه95: پارچه، مواد نساجی وکالا ها چرمی ولباس
گروه96: دستگاههای آتش نشانی وایمنی، سلاح ومواد منفجره
گروه97: دستگاهها وکالاهای توزیع وبازار یابی (منجمله تبلیغات)
طراحی فهرست جامع( 6 رقمی ) طبقه بندی کالا
با شناسائی کلی تنوع کالاها وآگاهی از کالاهای مختلف مورد استفاده در صنایع نفت وگاز و
پتروشیمی کار طراحی فهرست جامع طبقه بندی کالا یعنی دسته بندی های اصلی ، فرعی
و زیرفرعی امکان پذ یر میگردد .
شناسائی کلیه لوازم ووسائل وکالاهای مورداستفاده درصنایع نفت وگازوپتروشیمی به عهده
کار شناسا ن فنی و با تجربه ای می باشد که آشنائی کافی علمی و عملی با صنعت داشته و
انواع کالاها وقطعات وماشین آلات وابزارآلات را بخوبی می شناسد .
اساس وچهار چوب این فهرست مبتنی بر3مجموعه دو رقمی از تنوع کالاهاست که هرکدام
از این مجموعه ها زیر مجموعه دسته اصلی تراست بعبارت دیگراین فهرست6رقمی شامل
3بخش یا3د سته تنوع کالایی است که از سمت چپ به ترتیب گروه اصلی ود و رقم بعد ی
گروه فرعی و دو رقم سوم گروه فرعی تر تد وین شده است و بطور کلی تنوع کالاهای
صنایع نفت وگازوپتروشیمی را یکصد نوع اصلی(99-00) وهرنوع اصلی به نوبه خود به
یکصد نوع فرعی (99-00) وهر نوع فرعی بازبه نوبه خود به یکصد نوع فرعی تر(99-
00) تقسیم گردیده است .
این مجموعه درکل تنوع کالاهای صنایع نفت وگاز و پتروشیمی راتا حدود یک میلیون نوع
پیش بینی نموده است. در د سته بندی های فرعی هر یک از گروههای اصلی د ید گاههای
متفاوتی وجود دارد که بعضی از آنها به شرح زیر می باشد:
1- د سته بندی برحسب نام کالا وبترتیب حروف الفباء
2- د سته بندی برحسب نوع کالا واندازه ویا ظرفیت آن
3- د سته بندی برحسب نام سازنده گان کالا بترتیب حروف الفباء
4- د سته بندی برحسب شماره فنی قطعات کارخانجات سازنده
5- د سته بندی برحسب کاربردهای متفاوت از کالا
6- د سته بندی برحسب مواد بکار رفته شده در کالا
این طراحی با ظرفیت متنوعی حدود یک میلیون نوع کالا برای صنایع نفت وگازوپتروشیمی
بسیار مناسب بوده واین امکان رافراهم خواهد ساخت که چنانچه بخواهند برای جزئیات قابل
توجه کالاراازهم دیگرمجزاوباکدهای متفاوت نشان دهند قابلیت لازم راخواهد داشت وبراحتی
امکان پذ یرخواهد بود. بدیهی است واحدهای صنعتی کوچکترممکن است بااستفاده ازهمین
طراحی والگوولی ازتقسیم بندیهای کوچکتراستفاده نمایند بدون اینکه مشکلی دراختصاص
کد شناسایی مجزا برای هر کالا برایشان ایجاد کند.
فصل دوم
طبقه بندی کالا
مقدمه
همانطورکه میدانیدلازمه استمرارحیات یک مجموعه زنده نظم است سیستم کالای یک سازمان
نیز بعنوان زیر مجموعه زنده از کل سازمان احتیاج به نظم دارد.
پراکند گی ومشخص نبودن کالاهامدیریت رامختل کرده وبه حیات طبیعی سازمان لطمه میزند
طبقه بندی کالا درحقیقت روشی است در جهت ایجاد نظم درطبقه بندی کالا؛ابتدا باید اقلام را
استاندارد نمودودرردیف هاوگروههای منطقی قراردادوبه هریک ازاقلام شماره ای اختصاص
داد. شرح اقلام نیزبه صورتی مفهوم وروشن تدوین یافته وپس ازچاپ وتکثیردرسطوح لازم
بین مسئولان سازمان منتشر می گردد.
طبقه بندی کالاآهنگ موزونی رادرارتباط کالایی سازمان ایجادکرده وزبان مشترکی رادرجهت
برقراری ارتباط صحیح بین قسمتهای مختلف سازمان ارائه می دهد.
تدارکات، انبارها، حسابداری کالا، خرید، ادارات مصرف کننده طراح مهند سی بازرسان فنی
ومد یران اجرایی همه با یک زبان مشترک و یکنواخت صحبت خواهند کرد و همزبانی خود
عامل اصلی نظم است این نظم دارای فوایدومزایای مشهود زیر است:
1- تسریع در ارتباطات
بدون شک استفاده از شماره های طبقه بندی کالا در مکاتبات یا ارتباطات مخابراتی ساده تر
از استفاده ازشرح های نامنظم وطولا نی می باشد. بنا براین با طبقه بندی کالا سرعت ارتباط
افزایش یافته وازتلف شدن منابع حیاتی وقت ونیروی انسانی جلوگیری خواهد شد.
2- کاهش اشتباهات
نوشتن شرح نامنظم و طولا نی کالا برای تشریح کالای مورد درخواست توسط هر قسمت از
سازمان غالباَ باعث بروز اشتباهاتی می شود؛ لذا تخصیص شماره های هماهنگ ومنطقی به
هریک ازاقلام کاراحتمال اشتباه راکاهش میدهد.این امرمخصوصاَدراسنادمربوط به درخواست
وتحویل کالا ازانباربه متقاضیان وانتقال کالا در درون سازمان اهمیت فراوان دارد .
3- ایجاد سهولت در تنظیم فرم ها
معمولاَ در تدارکات وعملیات کالاازفرم های متعددی چون برگ تقاضا، درخواست کالاازانبار،
برگ انتقال کالاازانباری به انبار دیگر، بارنامه برگ سفارش کالا، سیاهه خریدوغیره استفاده
می شود. استفاده از شماره طبقه بندی نوشتن فرم ها ی یاد شده را آسان ترمی کند .
در سازمانهای بزرگ صنعتی واجرایی مانند شرکت ملی گاز ایران که تعداد فرم ها قابل توجه
است، اهمیت این مسئله کاملاَ محسوس می باشد .
4- کمک به استاندارد نمودن کالا
با طبقه بندی کالاومجتمع نمود ن اقلام هم خانواده تصویرروشنی ازتعداد وتنوع اقلام بدست
می آید ودر نتیجه می توان از تعداد اقلام مشابه کاست وهمان تعداد راجهت رفع نیاز مندی
های کالایی سازمان استاندارد کرد. برای مثال چنانچه6نوع پیچ ومهره به طول 110و120
و130 و140 و150 و160 ومیلیمتروضخامت مشابه وجود داشته باشد شاید بتوان تنها3
قلم از آنها را جهت مصرف در سازمان استاندارد کرد وبا همان3 قلم جواب گوی نیازهای
سازمان بود و3 قلم دیگر رااز لیست اقلام طبقه بندی شده حذ ف کرد وبدین طریق ازتنوع و
تعداداقلام کاسته شدهوموجودی انبارهاازنظراقتصادی درسطح بهینه ومطلوبتری قرارمیگیرد.
5- تسهیل عملیات انبار داری
طبقه بندی کالا عملیات انبار داری از قبیل دریافت، وتوزیع کالا راآسان تر می کند برای مثال
قفسه بندی وچیدن اقلام در انبار صورت منطقی ومنظم پیدا می کند.
6- کمک به عملیات خرید
علا وه بر ایجاد سهولت بیشتر در مکاتبات وثبت عملیات خرید با طبقه بندی کالا، این امکان
پدید خواهدآمد که واحد خرید را می توان بر حسب گروه های مختلف کالا سازماندهی کرد به
نحوی که هرقسمت آن مسئول گروه معینی ازآن باشد بدین طریق جمع آوری وتنظیم فهرست
نیازهای واحد های مختلف عملیاتی ، خصوصاَ در سازمانهای بزرگ، تمرکز بیشتری یافته و
خریدهای کلی ویکجا که غالباَ باصرفه ترمی باشد امکان پذ یرمی باشد.
7- کمک به حسابداری کالا
ثبت سریع ودقیق اطلاعات حسابداری وکنترل حسابهای مالی بدون داشتن سیستم طبقه بندی
بسیار مشکل ودراکثر موارد تقریباَ غیر ممکن است. این امرخصوصاَ درعملیات هزینه یابی
وقیمت گذاری محسوس است .
7- کمک به مکانیزه کردن( کامپیوتری) سیستم ها
بدون استفاده ازسیستم طبقه بندی کالا،استقرارسیستم مکانیزه انبارهاوکنترل موجودی کالای
انبار امکان پذ یر نخواهد بود. طبقه بندی واستاندارد نمودن کالا در شرکتهای تولیدی به کار
طراحی کمک فراوانی می نماید. ممکن است تصورشود که استاندارد کردن کالا آزادی عمل
طراحان را محد ود کرده واز قد رت خلا قیت آنها می کاهد این تصورات ناصحیح است زیرا
استاندارد کردن کالاهاطراح راازدرگیری درجزئیات اختصاصی رهانیده وبرعکس آزادی عمل
بیشتری به او می دهد . بار ها مشاهده شده که کالاهای پیش بینی شده در طرح با کالاهای
موجود استاندارد شده مشابه وقابل تعویض اند تعداد قطعات عمومی نه تنها وقت طراح را
تلف می کند بلکه در مراحل مختلف تولید مشکلا تی رابوجود می آورد برای مثال مهند سی
که درپی طراحی یک دستگاه تولیدی جدید است هیچ به طراحی تازه ای در مورد پیچ ومهره
&
