زمانی تصور بر این بود که از یکطرف بهبود وضع تغذیه و بهداشت و از طرف دیگر گسترش ایمنسازی، باعث کنترل بیماری های عفونی و سرانجام موجب ریشه کنی آنها خواهد شد ولی نوپدیدی بسیاری از عوامل عفونتزای جدید، بازپدیدی برخی از عوامل عفونتزائی که تصور می‌رفت به مرحله حذف رسیده اند و بروز مقاومت روزافزون عوامل سببی بیماری های عفونی نسبت به آنتی بیوتیک ها، حاکی از این واقعیت است که جنگ بین میکروب و انسان را پایانی نیست و در بسیاری از جبهه ها همچنان ادامه دارد و حتی به فاصله های کوتاهی جبهه های جدیدی نیز گشوده میشود.
همانگونه که در گفتار اوّل کتاب نیز اشاره گردید، رویداد نوپدیدی و بازپدیدی بیماری ها جهانگستر بوده در تمامی نقاط دنیا به وقوع پیوسته است. مثلا از سال 1996 تا 2003 طغیان های (Outbreak) عظیمی از عفونت های ناشی از عوامل بیماریزای موجود، نظیر آنتروویروس 71 یا واریانت های جدیدی نظیر آنفلوآنزای پرندگان، ویروس نیپا، SARS و امثال این ها در منطقه آسیا حادث گردیده و حضور برخی از آن ها ادامه یافته و به صف بیماری های بومی منطقه پیوسته است. بدیهی است که دستیابی به تشخیص به موقع و واکنش متناسب با نوپدیدی و بازپدیدی بیماری ها؛ مراقبت مداوم با بهره گیری از رویاروئی های بالینی، آزمایشگاهی، اپیدمیولوژیک و بهداشت عمومی را می‌طلبد که امید است در میهن عزیزمان، بیش از پیش اجرا شود.
عوامل سببی بیماریهای نوپدید و بازپدید، شامل ویروس ها، باکتری ها، انگل های تکیاخته‌ای و اخیرا هم بعضی از عوامل غیرمتعارف، نظیر پرایون ها می‌باشند. در این گفتار براساس جدول شماره 2 گفتار 1، به نگاهی اجمالی بر بیماری های نوپدید و بازپدید، بسنده نموده شرح مفصّل برخی از آن ها را به گفتارهای جداگانه‌ای محوّل می‌نمائیم.
1 ـ نوپدیدی آنتریت روتاویروسی (سال 1973)
گاستروآنتریت های ویروسی یکی از علل مهم بیماری و مرگ در سطح جهان به حساب می‌آیند و همه ساله در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین حدود 5ـ3 بیلیون مورد بیماری با 10ـ5 میلیون مورد مرگ، به بار می‌آورند و هرچند ویروس هائی نظیر کالیسی ویروس ها، آدنوویروس ها، ویروس های نورواک و شبه نورواک، آستروویروس ها و 000 را عامل سببی بسیاری از موارد گاستروآنتریت دانسته اند ولی از سال 1973 که روتاویروس ها را شناسائی کردند مشخص شد که مهمترین ویروس های عامل گاستروآنتریت ویروسی شیرخواران و کودکان کم سن، در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، می‌باشند.
تقریبا یک سوّم موارد اسهال شیرخواران و کودکان زیر 5 سال در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که در بیمارستان بستری میشوند، از نوع اسهال روتاویروسی است.
موارد بروز عفونت های روتاویروسی نزد نوزادان تازه متولد شده در بعضی از زایشگاه ها زیاد است ولی اغلب آن ها بدون نشانه بالینی می‌باشند. تمام کودکان در 2 تا 3 سال اوّل زندگی خود به این عفونت ویروسی مبتلا میشوند و حداکثر بروز بیماری درسن 6 تا 24 ماهگی اتفاق می‌افتد. حدود یک سوّم عفونت های روتاویروسی شیرخواران، بعد از ماه اوّل زندگی به همراه اسهال می‌باشد و علائم اسهال در این عفونت نسبت به موارد مشابه، بسیار شدیدتر است و تخمین زده میشودکه در کشورهای در حال توسعه، سالیانه 600 هزار مورد مرگ کودکان را باعث می‌گردد. پاتوژنز ویروس در تصویر شماره 1 نشان داده شده است. <![endif]>
تصویر 1 ـ پاتوژنز روتاویروس
انتشار بیماری در مناطق معتدله دارای حداکثر میزان بروز فصلی در ماه های سرد سال است در حالی که در مناطق گرمسیر، توزیع فصلی واضحی نداشته و در تمام طول سال عارض میشود. آلودگی بالغین معمولا بدون علامت بالینی است ولی در بخش هائی که بیماران مسن، بستری هستند همه گیری های اسهال روتاویروسی با علائم بالینی مربوطه اتفاق می‌افتد. این عوامل عفونی گاهی باعث ایجاد اسهال مسافرین نزد بالغین نیز گردیده و در بزرگسالان مبتلا به نقص ایمنی، پدر و مادران کودکان بیمار و افراد مسن، باعث ایجاد اسهال شده است. انسان مخزن احتمالی این ویروس است و ویروس های حیوانی در انسان، بیماریزا واقع نمی‌شوند. راه اصلی انتقال از طریق مدفوعی ـ دهانی است ولی ممکن است وارد دستگاه تنفس نیز بشوند. این ویروس ها را در آب نیز یافته اند.
دروه نهفتگی آن 72ـ24 ساعت است و در خلال مرحله حاد بیماری و تا زمانی که دفع ویروس ادامه دارد برای دیگران مُسری می‌باشند و هرچند جدا شدن ویروس از بیماران مبتلا به نارسایی ایمنی تا یک ماه بعد نیز ادامه می‌یابد ولی معمولا آنها را نمی‌توان تا بیش از 8 روز بعد از شروع بیماری از مدفوع جدا کرد. ضمنا علائم بیماری به طور متوسط 4 تا 6 روز ادامه می‌یابد. حساسیت نسبت به این ویروس ها بین 6 و 24 ماهگی به حداکثر میرسد و اغلب کودکان تا 3 سالگی دارای پادتن روتاویروسی، می‌باشند. ضمنا در زمینه نقایص ایمنی، احتمال دفع طولانی تر روتاویروس ها و بروز متناوب اسهال وجود دارد.
مصون سازی انفعالی با تجویز گاماگلوبولین در پیشگیری از ابتلاء نوزادان کم وزن و آنهایی که نقص ایمنی داشته اند، موثربوده است و تغذیه با شیر مادر ممکن است باعث کاهش شدت بیماری شود.
2 ـ نوپدیدی کریپتوسپوریدیوز (سال 1976)
کریپتوسپوریدیوم، تک یاخته داخل سلولی است که برای اوّلین بار در سال 1907 از موش جدا شده ولی نوپدیدی آن در انسان در سال 1976 به اثبات رسیده و با توسعه HIV/AIDS همه گیری های ناشی از آن نیز حادث گردیده است. همچنین اپیدمی ناشی از مصرف آب آلوده در سال 1993 با درگیری حدود 000/400 بیمار در میلواکی، رخ داده و امروزه این بیماری به عنوان یکی از معضلات جدید طب عفونی به حساب می‌آید.
از نظر طبقه بندی، کریپتوسپوریدیوم جزو گروه پروتوزوآ و شاخه آپی کمپلکس، کلاس اسپوروزوئیت و زیرکلاس کوکسیدیازینا می‌باشد. یادآور میشود که پلاسمودیوم، بابسیا، ساکروسیت ها و توکسوپلاسما، همگی جزو کوکسیدیاها، می‌باشند.
کریپتوسپوریدیا سلول های اپی تلیال را آلوده کرده و در آن ها به تکثیر می‌پردازد و لذا قادر به ابتلاء سلول های اپی تلیال دستگاه گوارشی و تنفسی ماهی ها، پرندگان و پستانداران و خزندگان می‌باشد.
شامل 90 صفحه word
دانلود مقاله نگاهی اجمالی به بیماری های نوپدید و بازپدید
