زندگی:
حنین‌بن اسحاق از دانشمندان قرن سوم هجری بود. درباره او بسیار نوشته شده است، چه توسط مورخان و نویسندگان مسلمان و چه غربیان. او را شیخ‌المترجمین می‌نامند به این خاطر که در نهضت ترجمه نقش غیرقابل انکار ایفا نمود، نهضتی که با ترجمه آثار فلسفی و علمی دیگر ملل و بخصوص یونان آغاز شد و به شکوفایی تمدن اسلا‌می منجر گردید. آن چه در پی می‌آید، بخشی از یک مقاله بلند درباره زندگی و خدمات این دانشمند است.
حیره که در لغت سریانی به معنی قلعه و حصار است، مهمترین شهر عرب‌نشین در مرز غربی ایران بود که اعراب لخمی در آن سکونت داشتند. این شهر در عراق و نزدیک کوفه واقع بود. مردم حیره ظاهرا از مهاجران جنوب (قحطانیان) بودند و در کنار آنان اقوام عدنانی نیز سکونت داشتند. دولت حیره همانند سدی مابین صحرا و متصرفات ایران قرار گرفته بود. امرا و پادشاهان آن از یک سو مانع از نفوذ عرب‌های بیابانگرد به حوزه جغرافیایی سرزمین‌های دولت ساسانی بودند و از طرف دیگر با کمک ایرانیان با غسانیان که متحد امپراتوری روم بودند، می‌جنگیدند.
برخورداری از آب و هوا و اوضاع طبیعی مساعد و فراوانی جویبارهای فرات، این شهر را در موقعیت ممتازی قرار داده بود و توانست فرمانروایان صحرا را به تمدن و شهرنشینی دعوت نماید و به سبب مجاورت و همسایگی با ایران از فرهنگ و تمدن ایرانی نیز برخوردار شود.
مردم این شهر (حیره) در آشنا ساختن عرب‌ها با ا صول تمدن ایران نقش بسزایی داشتند زیرا بسیاری از مردم آن که با تمدن ایرانی آشنا بودند، در نواحی مختلف عربستان برای تجارت سفر می‌کردند. اینان از این طریق علم و دانش را در عربستان گسترش دادند و خواندن و نوشتن را - که در آن روزگار، هنری کمیاب بود- به عرب‌ها آموختند. پادشاهان حیره پس از دست کشیدن از بت‌پرستی و گرایش به آیین مسیحیت در توسعه این دین در عربستان سعی زیادی کردند و توانستند عده‌ای از عرب‌ها را نیز به سوی دین جدید بکشانند.
اصل و نسب حنین
ابوزید حنین بن اسحاق العبادی معروف به شیخ‌المترجمین از مسیحیان حیره بود که در سال 194 هجری در آنجا پا به عرصه هستی گذاشت. در قرون وسطای مغرب زمین به نام یوهانیتوس (Yohannitus) یا یوآنیتوس (Yoannitus) شناخته شده بود.
پدرش در حیره داروساز و داروفروش بود. خانواده حنین وابسته به یک شعبه کوچک از مسیحیان بود که در یکی از دهات نزدیک حیره ساکن بوده و منسوب به قبایل عرب بودند. اعضای آن قبیله مدت‌ها قبل از ظهور اسلا‌م به دین مسیحیت درآمده و از کلیسای نسطوری سریانی تبعیت می‌کردند.
دوران تحصیل
روحیه کنجکاو و جست‌وجوگر حنین همراه با علا‌قه وافرش به کسب علم، عاملی شد تا اینکه او به فکر مهاجرت به شهرهای دیگری که از فیض وجود دانشمندان و منابع علمی غنی برخوردار بودند، بیفتد. حنین تصمیم گرفت که به بصره عزیمت نماید. او در بصره در حلقه درس خلیل‌بن احمد عروضی که در آن زمان استاد زبان عربی بود، وارد شد تا بتواند این زبان را فراگیرد. به همین جهت مدتی را در بصره گذراند و تلا‌ش زیادی در بهره‌گیری از محضر استادش کرد. آموختن زبان عربی در سن بزرگی نشان دهنده این است که وی از طبقه حاکمه عربی زبان حیره نبوده زیرا مردم حیره سریانی زبان بودند و این فرض با نام وی (عبادی) که نماینده تعلق او به طبقه رعایای حیره است، تأیید می‌شود.
پس از آشنایی با ادبیات عرب جهت فراگیری علوم پزشکی به بغداد رفت. بغداد با وجود اطباء و پزشکان نامداری چون جبرائیل بن‌بختیشوع و یوحنا بن ماسویه از موقعیت ممتازی برخوردار بود، لذا حنین تصمیم‌گرفت تا پزشکی را از اساتید درجه اول آن روز بیاموزد. نکته قابل ذکر اینکه در این قسمت از زندگی حنین دربین محققان اتفاق نظر وجود ندارد. عده‌ای از آنها معتقدند که حنین پس از رشد جهت انجام تحصیلا‌ت، نخست به بصره نزد خلیل بن احمد رفت تا زبان عربی را بیاموزد و آنگاه برای تحصیل علم پزشکی به بغداد رفته و در حلقه درس یوحنا بن ماسویه قرار گرفت.
گروهی نیز براین باورند که حنین ابتدا به بغداد برای آموزش پزشکی عزیمت کرد و مدتی بعد به بصره نزد خلیل بن احمد برای فراگیری زبان عربی رفت. اما آنچه به واقع نزدیکتر است اینکه حنین پس از مهاجرت از محل زندگی خود (حیره) راهی بصره شد تا با زبان عربی‌آشنا شود. آنگاه پس از فراگیری زبان عربی جهت ادامه تحصیلا‌ت به بغداد رفته است زیرا همانطوری که در ادامه - این نوشته - می‌آید پس از برخورد بین او و استادش - یوحنا بن ماسویه - وی به اسکندریه رفت تا با زبان یونانی آشنا شود و پس از بازگشت از اسکندریه به کار ترجمه و نقل علوم پرداخت و خیلی زود توانست به واسطه ترجمه‌های دقیق و عالمانه‌اش نظر مثبت استادان بزرگ بغداد مثل جبرائیل بن بختیشوع و یوحنا‌بن ماسویه را جلب کند.
شامل 12 صفحه word
دانلود تحقیق حنین بن اسحاق