دانلود جایزه ملی مدیریت 14 ص

اختصاصی از ژیکو دانلود جایزه ملی مدیریت 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

جایزه ملی مدیریت

(هفت سین پیشرفت)

چکیده

سازمانهای در حال توسعه و پیشرفت، نیاز به الگوها، استانداردها و‌ مدل های مختلفی دارند که آنها را در این مسیر هدایت کنند. این مهم است که نه تنها نبودن الگوهای مناسب موجب انحراف سازمانها و به هدر رفتن منابع آنها می شود، بلکه انتخاب الگوهای نادرست یا فقط کپی برداری از الگوهای خارجی نیز موجب انحراف از مسیر پیشرفت خواهد شد و سازمانها را به کجراهه می کشاند.در این مقاله به استناد شناخت مولف از زیر ساخت های فرهنگی، صنعتی کشورمان و ضرورتها (باید و نبایدها)‌ی پیش روی سازمانها، مدلی معرفی شده است که براساس مطالعه‌های دقیق، روی: مدل ها، استانداردهای موجود داخلی و خارجی و نیز کسب حدود 3 دهه تجربه ها درامور اجرایی، مشاوره، آموزش، ممیزی و ارزیابی در سازمان های مختلف است.مدل جایزه ملی مدیریت پیشرفت (هفت سین پیشرفت) که توسط طراح مدل (نویسنده مقاله) طرح ریزی شده است نه تنها شرایط سازمانها را در مسیر سرآمدی مشخص می کند بلکه در تشکیل، تثبیت و ارتقای زیر ساخت‌های سازمانها بسیار موثر است.مدل هفت سین پیشرفت، با استفاده از اطلاعات و تجربه‌های کسب شده از استانداردهای IMS، تکنیک ها مثل 5S، مدل هایی مثل EFQM و نیز بر مبنای زیر ساختهای فرهنگی و اجتماعی کشورمان (هفت سین پیشرفت) طراحی شده است.انتخاب هفت سین پیشرفت، آن است که این مدل دارای هفت معیار اصلی و هر معیار اصلی، دارای هفت معیار فرعی وهر معیار فرعی، دارای هفت نکته راهنما است.این مدل برای تمامی سازمانهای: تولیدی و خدماتی، دولتی و خصوصی، صنعتی و خدماتی، کوچک و متوسط و بزرگ و ... قابل اجرا و بهره برداری است.

مقدمهسالها تلاش بی وقفه مشاوران، مدرسان، کارشناسان، مدیران و مسئولان سازمان های مختلف در عرصه تولید محصولات مختلف از یک طرف و آموزش و استقرار آموزه های مدیریت از طرف دیگر، نتوانسته است آن‌گونه که باید و شاید، در شرایط سازمانها تاثیر گذاشته، در روند پیشرفت و رضایت مشتریان مؤثر باشد، علت چیست؟پیش از آنکه رفتار و عملکرد افراد متولی این موارد را تحلیل کنیم و موردپرسش قرار دهیم، باید ببینیم که آیا الگوهای منتخب به درستی انجام شده است یا خیر؟آیا کپی برداری از آخرین دستاوردهای مدیریت، تدوین استاندارد، طراحی مدل و ... می توانند برای سازمانهای ایرانی، که تفاوت بسیار فراوان و عمیق با سازمانهای کشورهای توسعه یافته دارند و با مسائل، مشکلات و زیر ساخت هایی درگیر هستند که کاملا متفاوت از شرایط آنها است، تاثیر گذار باشد؟شاید اغلب ما به این باور رسیده باشیم که تا زمانی که زیر ساختهای صنعتی، فرهنگی و .... ما بازنگری، اصلاح و ارتقا نیابند؛ هر گونه سرمایه گذاری روی موارد یادشده، به مانند پرداختن به شاخ و برگ درختی است که خاک آن نامناسب بوده، از نعمت آب نیز بی بهره است.نگارنده و طراح مدل جایزه ملی مدیریت پیشرفت بر آن است تا تجربه‌های اجرایی، آموزشی، مشاوره، ممیزی و ارزیابی خود را برای معرفی یک مدل کاملا ملی و البته با استفاده از اطلاعات و تجربه‌های کسب شده در سازمانهای خارج و داخل کشور، ارائه کند.امید است این مدل مورد توجه سازمان های کشورمان و مسئولان و صاحب نظران مدیریت قرار گیرد.

1. معرفی مدل جایزه ملی مدیریت پیشرفت (هفت سین پیشرفت)ضرورت های طراحی مدل جدیددر این بخش سعی داریم به این پرسش مهم پاسخ دهیم که با وجود مدل‌های شناخته شده فعلی (اعم از بین المللی مثل EFQM اروپا و 2 مدل جایزه ملی در کشورمان) چه ضرورتی به طراحی، معرفی یا اجرای مدل جدیدی وجود دارد؟ پاسخ این پرسش در موارد زیر و به گونه مشروح ارائه شده است:

1. ارزیابی سازمانهای ایرانی در مسیر توسعه می بایستی در چه حوزه هایی باشد؟توجه به این نکته مهم بسیار دارای اهمیت است که سازمان های ایرانی نیاز مبرم به توسعه در زمینه هایی مثل فرهنگ، آگاهی کارکنان، استانداردسازی، شایسته سالاری، اصلاح رفتار مدیران به عنوان الگو و رهبر در سازمان، اصلاح و بهینه سازی شرایط محیط کار و سایر زیرساختها دارند. بنابراین ضروری است که مدل سرآمدی به صورت کاملا شفاف، در این زمینه ها تاکید داشته باشد تا سازمان متقاضی از این الگوها بهره برداری کرده، ارزیابان از این موارد برای ارزیابی و تعیین نقاط قوت و فرصت های بهبود، استفاده کنند. 2. سازمانهای ایرانی در انتخاب، اجرا و حفظ استانداردهای مدیریتی از چه الگوهایی باید استفاده کنند؟ با توجه به اینکه استاندارد حداقل سطح قابل پذیرش برای هر موضوع ویژه است، بنابراین سازمانها اغلب با انتخاب استاندارد سیستم های مدیریت (کیفیت، زیست محیطی، ایمنی و بهداشت و ...) سازمان خود را براساس الزامات این استانداردها به حداقل سطح قابل پذیرش هدایت کرده، با دریافت گواهینامه مربوطه، تنها در ممیزی های مراقبتی به یک سری فعالیت های مقطعی اقدام می کنند تا امکان حفظ گواهینامه فراهم شود. اگر سازمانی بتواند روند انتخاب، اجرا، ‌حفظ و ارتقای این استانداردها را در روند توسعه سازمان تعریف کند، این اقدام و استانداردهای اجرا شده، خود بخشی از کل روند توسعه خواهند بود که سازمان ناگزیر به هماهنگی با آن است. بنابراین از ساختار استانداردهای سیستم مدیریت (که اغلب درسه حوزه: محصول، محیط زیست و منابع سازمان تعریف شده اند) می توان در ساختار مدل سرآمدی استفاده کرد تا سازمانها (اعم از اینکه این استانداردها را اجرا کرده اند یا خیر) ملزم به توسعه این مفاهیم شوند. بنابراین دستاوردهای این استانداردها نیز در سازمان مورد توجه قرار می گیرد. 3. سازمانهای ایرانی به توسعه در زیر ساخت ها نیاز دارند. مدیران سازمانهای ایرانی به این نکته توجه دارند که بدون توسعه زیر ساخت ها در سازمان خود، حرکت در مسیر توسعه غیر ممکن است، بنابراین ضروری است مدل ارزیابی سرآمدی سازمان در کنار مباحثی مثل: اهمیت به مشتری، جامعه و ... به ارتقای فرهنگ سازمانی، ارتقای آگاهی کارکنان، ایجاد شرایط شایسته سالاری و ... کنند. بر این اساس، سازمان در حال توسعه، می تواند ابتدا با شکل دهی و تقویت این زیر ساختها به توسعه سایر موارد اقدام کند که خود برخاسته از شرایط مناسبی است که این زیر ساختها فراهم می سازند. گفتنی است که در جوامع توسعه یافته ای مانند اغلب کشورهای اروپایی، بسیاری از این زیر ساختها وجود دارند ولی نباید اشتباه کنیم که لزوما ما نیز این شرایط را دارا هستیم، پس مدل توسعه و

دانلود مدیریت cpu و پردازشگر 14 ص

اختصاصی از ژیکو دانلود مدیریت cpu و پردازشگر 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

مدیریت cpu و پردازشگر

Process : به task گفته می شود و در واقع حالتی از اجرا برنامه است.

یک job موقعی که دارد سیستم می شودتوسط سیستم عامل به یک سری process تقسیم می شود ممکن است که program تبدیل به یک process شود. هر یک از عملیات هایی که باید برنامه یا کامپوتر انجام دهد یک process است.

این پروسس کار هایی برای cpu یا process هستند. اتفاقی که می افتند به این صورت است.

Ready state مرحله ای است که process ها به آن وارد می شوند و در آنجا منتظرند تا از cpu استفاده کننده ولی اگر cpu (process) مشغول باشد به این حالت run state می گویند. ( برنامه در حال اجرا است ) در حالی که در این سیستم نیستیم cpu نگاه می کند که کسی منتظر اجرای برنامه است که در اینجا ready Queue داریم و cpu در آن نگاه میکند و نفر بعدی وارد cpu می وشد که یک روتین را صدا می کند به نام dispatcher که کارش این است که process فعلی از آن رهایی پیدا کندو ببیند نفر بعد رد queue کیست و cpu را به آن اختصاص دهد.

وقتی در حالت Run state است چه اتفاق می افتد.

1) process که درحال استفاده از cpu است ناگهاننیاز به I/o پیدا می کند ( مثلا page fault اتفاق میافتد )

در این فاصله پاسخ گویی به I/o آن process به کمک state دیگر به آن (block) wait state می گویند می فرستیم.

Static :

entry time

priority

Burst time

job

3

10

1

2

1

1

2

4

3

2

3

5

4

1

4

6

2

5

5

فرض بر این است که priority ازنوع preemptive است.

در زمان صفر j1 موجود است. در زمان 2 ، j2 وارد می شود که اولویت آن بیشتراست ازj1 پس j1 به اندزه 2Ns از cpu استفاده کرده و j2 پس از آن از 3

در زمان فقط 3 j1 است که در سیستم است زیرا j3 در زمان 4 وارد می وشد.

پس j1 دوباره در cpu قرارمیگیرد و در زمان 4، j3 , وارد می شود و چون اولویت آن با j1 یکسان است پس j1 به کارش ادامه می دهد. در زمان 5، j4 وارد می شود که اولویت آن کمتر است در زمان 6، J5 می آید که اولویت ان بیشتر از j1 است. پس j5 درcpu قرار میگیرد تا زمان 11 که کارش تمام می وشد حال j1 و J2 می ماند j1 به اندازه نانو ثانیه کار دارد. ولی j3 تا j2 نانو ثانیه وقت می خواهد پس j3 در cpu قرار می گیرد و بعد در cpu قرار میگیرد.

؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

Round robin scheduling:

در این روش process هایی که منتظر cpu هستند د یک صف قرار می گیرند و انکه اول امده از process از cpu استفاده می کند اما زمان مشخصی را می گذارند که اگر یک process از آز آن زمان بیشتری داشته باشد مجدداً به صف بر می گردد ( time slice ) یا ( quantum slice ) این روش برای سیسنژتم های time sharing مناسب است.

زیرا نیاز است که در زمان اجرا process قابل پیش بینی باشد و هر process به انداز بقیه از cpu استفاده کند.

این روش یک روش منصفانه ایست.

این روش نمی واند تشخیص دهد که نوع job چه است I/o bound است یا cpu bound است معمولاً می خواهیم I/o bound اولویت داشته باشد زیرا می خواهیم هرچه یک process نیاز با زمان بیشتری داشته باشد اولویت آن کمتر باشد و یا اولویت را به job هایی بدهد که اصلاً از cpu استفاده نکرده یا کمتر استفاده کرده در زمانی که I/o مشغول است cpu job های دیگر را پردازش میکند . پس از روشی به نام multi level que .shc استفاده می ند.

Multi level scheduling:

هدف این است که به job هایی که نیاز کمتری به cpu دارد ارجعیت بدهد.

برای job های کوچک منصفانه است.

به سرعتمشخص می وشد که یک job چیست؟

Job های I/o bound اطلاعات خوبی از وسابلI/o م یگیرند.

هر ؟؟؟؟؟ یک Quantum size خودش را دارد. Process وارد feuel1 می شود. 1ns از cpu استفاده کنند.ممکن است قبل از اینکه 1ns تمام شود تمام کنند . بروند بیرون یا اینکه در خواست I/o کنند و داخل Bock state شوند ولی اگر بیشتراز 1ns باشد به صف بعدی میفرستد اگر در صف 1 چیزی نباشد به سراغ level بعدی میرود.

level آخر round robin است و در همانجامی چرخد تا تمامشود در اینجا4Q را بالا می بریم ولی به محض اینکه process جدید آمد به level اول می رود.

ممکن است یک job در اول I/p bound باشد و بعد cpu bound شود. مشکلی نیست ولی اگر یک job اول cpu bound باشد و بعد I/O bound شود مشکلی ایجاد میکند.در این حالت هر موقع در هر level یک شماره داریم که ببینیم که کدام process خودش می گوید من cpu

دانلود ذخیره سازی روی حافظه ها 14 ص

اختصاصی از ژیکو دانلود ذخیره سازی روی حافظه ها 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

نحوه ذخیره سازی اطلاعات روی حافظه ها:

روی دیسک های مغناطیسی نمیتوان بعد از ساخت ،اطلاعات را ذخیره کرد بلکه این حافظه ها باید فرمت(1) شوند.

فرمت یعنی تقسیم بندی دیسک برای نوشتن اطلاغات مورد نظر روی آن

برای آشنایی با فرمت بندی فرض کنید که دیسک دایره ا ی ما با دوایر متحد المرکزی که به تعداد زیاد و فاصله بسیار کم نسبت به هم دارند تقسیم شده است فاصله بین هر یک از این دایره ها را شیار(2)گویند .

هر یک از این شیار ها توسط شعاع های دایره به قسمت های هم اندازه ای تقسیم میشوند که به آنها قطاع یا سکتور(3)گفته می شود در سکتورها اطلاعات به صورت بیت پشت سر همدیگر ذخیره می شوند.

در دیسک های سخت که چند صفحه روی هم قرار می گیرند اگر دقت کنیم می بینیم که شیار های هم شماره با هم تشکیل یک استوانه را می دهند که به آن سیلندر(4) گفته میشوند لازم به تذکر است تعداد شیار ها در فلاپی دیسک ها حدود 80 عدد و در هارد دیسک ها به 1000 عدد هم می رسد

در بخش بندی دیسک ها به سکتور چون که ظرفیت شیارهای درونی با شیار های بیرونی برابر است یعنی به یک میزان اطلاعات در آنها قرار می گیرد اطلاعات شیار های درونی چون که به مرکز دیسک نزدیکترند باید نسبت به اطلاعات بیرونی از فشردگی اطلاعات بیستری برخوردار باشند بنابراین میبینیم که اگر بتوان اطلاعات ذخیره شده در در شیار های بیرونی

دیسک را به میزان شیار های درونی ذخیره سازی کرد می توان اطلاعات بیشتری را با در همان حجم از دیسک ذخیره سازی کرد به همین دلیل امروزه تقسیم بندی شیارها کمی متفاوت شده است و تقسیم بندی آنها به صورت ZONE در آمده است که شکل آن را مشاهده می فرمائید.

اما تکنولوژی به کار رفاه در CD و DVD به گونه ای است که تقریبا تلفات فضای اطلاعاتی را به صفر می رساند.در این روش شیارها به صورت دوایر متحد المرکز جدا از هم نیستند بلکه پیوسته و حلزونی شکل هستند و طول هر سکتور ثابت است ولی نسبت به سخت دیسک

از سرعت کمتری برخوردارند.مانند شکل سمت راست

در فلاپی دیسک ها هم از ابتدا ظرفیت به مقدار کنونی نبود موارد زیر روند تکاملی فلاپی دیسک ها را به ما نشان می دهد:

1)SS-DD یک رویه با چگالی مضاعف 72 کیلوبایت (5و6)

2) DS-DD دورویه با چگالی مضاعف 72 کیلوبایت (7)

3)DS-HD دورویه با چگالی مضاعف 1.44 مگابایت (دیسکهای متداول امروزی) (8)

4)DS-ED دورویه با چگالی مضاعف 2.88 مگابایت (9)

((حافظه های جانبی))

حافظه های جانبی حافظه هایی هستند که از آنها برای ذخیره اطلاعات برای مدت طولانی استفاده میشود. برخلاف حافظه های اصلی که با قطع برق اطلاعات موجود در آنها از بین می رود اطلاعات موجود در این حافظه ها با قطع جریان برق باقی می مانند .

لازم به تذکر است چون این حافظه ها از عناصر غیر الکترونیکی ساخته شده اند نسبت به حافظه های اصلی ارزانتر و کندتر هستند.

حافظه های جانبی به چند دسته تقسیم می شوند که دو نوع مهم آن حافظه های مغناطیسی و غیر مغناطیسی هستند که اکنون می خواهیم به توضیح آنها بپردازیم.

دانلود امنیت تجهیزات شبکه های برق 14 ص

اختصاصی از ژیکو دانلود امنیت تجهیزات شبکه های برق 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

فهرست مطالب

عنوان مطلب

صفحه

امنیت تجهیزات شبکه

1

امنیت فیزیکی

2

افزونگی در محل استقرار شبکه

2

توپولوژی شبکه

3

محل‌های امن برای تجهیزات

4

انتخاب لایه کانال ارتباطی امن

5

منابع تغذیه

6

عوامل محیطی

7

امنیت منطقی

8

امنیت مسیریاب‌ها

8

مدیریت پیکربندی

9

کنترل دسترسی به تجهیزات

10

امن سازی دسترسی

10

مدیریت رمزهای عبور

11

قابلیت‌های امنیتی

12

مشکلات اعمال ملزومات امنیتی

13

منبع : سایت انترنتی : www.ircert.com//arabic/articlec//02.htm

امنیت تجهیزات شبکه

برای تامین امنیت بر روی یک شبکه، یکی از بحرانی ترین و خطیرترین مراحل، تامین امنیت دسترسی و کنترل تجهیزات شبکه است. تجهیزاتی همچون مسیریاب، سوئیچ یا دیوارهای آتش.

اهمیت امنیت تجهیزات به دو علت اهمیت ویژه‌ای می‌یابد :

الف – عدم وجود امنیت تجهیزات در شبکه به نفوذگران به شبکه اجازه می‌دهد که‌ با دستیابی به تجهیزات امکان پیکربندی آنها را به گونه‌ای که تمایل دارند آن سخت‌افزارها عمل کنند، داشته باشند. از این طریق هرگونه نفوذ و سرقت اطلاعات و یا هر نوع صدمه دیگری به شبکه، توسط نفوذگر، امکان‌پذیر خواهد شد.

ب – برای جلوگیری از خطرهای DoS (Denial of Service) تأمین امنیت تجهزات بر روی شبکه الزامی است. توسط این حمله‌ها نفوذگران می‌توانند سرویس‌هایی را در شبکه از کار بیاندازند که از این طریق در برخی موارد امکان دسترسی به اطلاعات با دور زدن هر یک از فرایندهای AAA فراهم می‌شود.

در این بخش اصول اولیه امنیت تجهیزات مورد بررسی اجمالی قرار می‌گیرد. عناوین برخی از این موضوعات به شرح زیر هستند :

-       امنیت فیزیکی و تأثیر آن بر امنیت کلی شبکه

-       امنیت تجهیزات شبکه در سطوح منطقی

-       بالابردن امنیت تجهیزات توسط افزونگی در سرویس‌ها و سخت‌افزارها

موضوعات فوق در قالب دو جنبه اصلی امنیت تجهیزات مورد بررسی قرار می‌گیرند

-       امنیت فیزیکی

-       امنیت منطقی

۱ – امنیت فیزیکی

امنیت فیزیکی بازه‌ وسیعی از تدابیر را در بر می‌گیرد که استقرار تجهیزات در مکان‌های امن و به دور از خطر حملات نفوذگران و استفاده از افزونگی در سیستم از آن جمله‌اند. با استفاده از افزونگی، اطمینان از صحت عملکرد سیستم در صورت ایجاد و رخداد نقص در یکی از تجهیزات (که توسط عملکرد مشابه سخت‌افزار و یا سرویس‌دهنده مشابه جایگزین می‌شود) بدست می‌آید.

در بررسی امنیت فیزیکی و اعمال آن،‌ ابتدا باید به خطر‌هایی که از این طریق تجهزات شبکه را تهدید می‌کنند نگاهی داشته باشیم. پس از شناخت نسبتاً کامل این خطرها و حمله‌ها می‌توان به راه‌حل‌ها و ترفند‌های دفاعی در برار این‌گونه حملات پرداخت.

۱-۱ – افزونگی در محل استقرار شبکه

یکی از راه‌کارها در قالب ایجاد افزونگی در شبکه‌های کامپیوتری، ایجاد سیستمی کامل،‌ مشابه شبکه‌ی اولیه‌ی در حال کار است. در این راستا، شبکه‌ی ثانویه‌ی، کاملاً مشابه شبکه‌ی اولیه، چه از بعد تجهیزات و چه از بعد کارکرد،‌ در محلی که می‌تواند از نظر جغرافیایی با شبکه‌ی اول فاصله‌ای نه چندان کوتاه نیز داشته باشد برقرار می‌شود. با استفاده از این دو سیستم مشابه، علاوه بر آنکه در صورت رخداد وقایعی که کارکرد هریک از این دو شبکه را به طور کامل مختل می‌کند (مانند زلزله) می‌توان از شبکه‌ی دیگر به طور کاملاً جایگزین استفاده کرد، در استفاده‌های روزمره نیز در صورت ایجاد ترافیک سنگین بر روی شبکه، حجم ترافیک و پردازش بر روی دو شبکه‌ی مشابه پخش می‌شود تا زمان پاسخ به حداقل ممکن برسد.

با وجود آنکه استفاده از این روش در شبکه‌های معمول که حجم جندانی ندارند، به دلیل هزینه‌های تحمیلی بالا، امکان‌پذیر و اقتصادی به نظر نمی‌رسد، ولی در شبکه‌های با حجم بالا که قابلیت اطمینان و امنیت در آنها از اصول اولیه به حساب می‌آیند از الزامات است.

۱-۲ – توپولوژی شبکه

طراحی توپولوژیکی شبکه،‌ یکی از عوامل اصلی است که در زمان رخداد حملات فیزیکی می‌تواند از خطای کلی شبکه جلوگیری کند.

در این مقوله،‌ سه طراحی که معمول هستند مورد بررسی قرار می‌گیرند :

الف – طراحی سری : در این طراحی با قطع خط تماس میان دو نقطه در شبکه، کلیه سیستم به دو تکه منفصل تبدیل شده و امکان سرویس دهی از هریک از این دو ناحیه به ناحیه دیگر امکان پذیر نخواهد بود.

تحقیق در مورد اثر تاریخ کاشت بر سویا 14 ص

اختصاصی از ژیکو تحقیق در مورد اثر تاریخ کاشت بر سویا 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 16 صفحه

---

 قسمتی از متن .doc : 

بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه

چکیده:

این آزمایش در سال 1382درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاداسلامی واحدمیانه جهت تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم مناسب بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تاریخ‌های کاشت در سه سطح شامل 5 اردیبهشت،20 اردیبهشت و 5 خرداد بعنوان فاکتورتاریخ کاشت‌ و ارقام سویا در چهار سطح (کلارک، ویلیامز، زان، هارکور) به‌عنوان فاکتور رقم درنظر گرفته شدند .صفات مورد اندازه گیری شامل ، ارزیابی عملکرد ،وزن هزاردانه اندازه گیری ارتفاع بوته ، تعداددانه درغلاف ، تعدادغلاف دربوته ،‌شاخص برداشت واندازه گیری میزان روغن وپروتئین می باشد.تجزیه آماری صفات اندازه گیری شده برای مقایسه میانگین ها به روش دانکن وتعیین ضرایب همبستگی بااستفاده ازنرم افزارExcell انجام شد . تاریخ کاشت اثر کاملاً معنی‌داری بر ارتفاع بوته ، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، بیوماس کل، شاخص برداشت و درصد روغن دانه داشت. با تأخیر در کاشت بعد از 5 اردیبهشت ارتفاع، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، بیوماس کل، شاخص برداشت و درصد روغن دانه کاهش یافت. اما وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف و درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، بیوماس کل، وزن هزار دانه و درصد روغن رقم زان در هر سه تاریخ کاشت (5 اردیبهشت، 20 اردیبهشت و 5 خرداد) بیش از سایر ارقام بود. درحالی که درصد پروتئین این رقم در هر سه تاریخ کاشت کمتر از بقیه ارقام بود. کمترین تعداد غلاف در بوته و همچنین کمترین شاخص برداشت در هر سه تاریخ کاشت مربوط به رقم ویلیامز، و بیشترین آنها مربوط به رقم زان بود. همه صفات مورد آزمون به غیر از تعداد دانه در غلاف تحت تأثیر رقم قرار گرفته و معنی‌دار بودند. نتایج در عملکرد نهایی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار تاریخ کاشت 5 اردیبهشت رقم زان (3649 کیلوگرم در هکتار) می‌باشد در مقابل کمترین میزان عملکرد دانه مربوط به تیمار تاریخ کاشت 5 خرداد رقم‌ هارکور بود (1742 کیلوگرم در هکتار).در این آزمایش ضریب همبستگی بین صفت عملکرد دانه وصفات بیوماس کل، شاخص برداشت، درصد روغن وزن هزار دانه و تعداد غلاف در بوته در سطح یک درصدهمبستگی مثبت وبادرصد پروتئین همبستگی منفی مشاهده شد. با توجه به نتایج این آزمایش رقم زان در تاریخ کشت 5 اردیبهشت نسبت به ارقام دیگرعملکرد بیشتری تولید کرد

واژه های کلیدی: سویا، تاریخ کاشت، رقم، عملکرد دانه. اجزای عملکرد.

مقدمه

سویا یکی از سرشارترین منابع روغنی خوراکی و پروتئینی است، این گیاه کاربردی گسترده برای تغذیه انسان ، دام و طیور دارد و در صنایع غذایی نیز از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بسیاری از کشاورزان اینک می‌دانند که سویا غنی‌کنندة خاک است و نقشی تعیین‌کننده در شکسته شدن چرخه زندگی آفات و بیماری‌هایی که با کشت مداوم یک محصول به وجود می‌آیند دارد. از بعد دیگر سویا گیاهی درآمدزا است، چون می‌توان بعد از برداشت محصولاتی مانند غلات، باقلا، سیب‌زمینی و ... آن را کشت کرد. در واقع این گیاه با اکثر محصولات کشاورزی کشت می‌شود و منبع درآمد جدیدی برای کشاورزان می‌گردد. (11).

تاریخ مناسب کشت سویا در هر منطقه یکی از عواملی است که در میزان عملکرد این محصول نقش بسیار قابل توجهی دارد. همینطور با انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه می‌توان عملکرد را افزایش داده و به اقتصادی شدن تولید کمک کرد.

مطالعات و آزمایشات متعدد اگلی و همکاران (2000) نشان می‌دهند که تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام سویا تأثیر می‌گذارد و با تأخیر در کاشت نسبت به زمان مطلوب عملکرد دانه کاهش می‌یابد.

درمطالعه ای دیگرمشخص شدکه با تأخیر در کاشت به ویژه از 30 اردیبهشت صفات ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد شاخه در هر بوته، ماده خشک اندام‌های هوایی، مدت لازم برای گلدهی و رسیدگی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد دانه، تعداد غلاف و دانه در هر بوته و درصد روغن دانه کاهش یافتند ، اما تعداد دانه در هر غلاف، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه تحت‌تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. (1).

تأخیر در تاریخ کاشت روی طول دورة رشد رویشی و زایشی گیاه سویا تأثیر داشته وموجب کاهش در عملکرد دانه می‌شود دراین را بطه 20 روز تأخیر در کاشت، طول دوره رویشی ( تعدادروزازکاشت تا گلدهی) را 6 روز و طول دورة زایشی (گلدهی تا رسیدگی) را 7 روز به تأخیر می‌اندازد (3).

نتایج آزمایش دیگری نشان می‌دهد که ارتفاع بوته، خوابیدگی، ارتفاع محل تشکیل غلاف از سطح خاک زمان رسیدگی با تأخیر در کاشت کاهش می‌یابد و همچنین سه روز تأخیر در کاشت موجب یک روز تأخیر در رسیدن می‌شود(4).

پوپ و همکاران در سال 2002 در طی آزمایشی نتیجه گرفتند که در ارقام با رشد نامحدود با تأخیر در کاشت از 23 اردیبهشت تا 15 تیر ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی کاهش یافت در حالی که در ارقام با رشد محدود، ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی در این دامنه زمانی از ثبات بیشتری برخوردار بود. همچنین عملکرد دانه ارقام با رشد نامحدود بعد از خرداد نیز کاهش پیدا نکرد و کاهش عملکرد در تاریخ‌های کاشت بعد از اواسط خرداد مشاهده شد.

در نتیجه تحقیقاتی ، بیان شده که تأخیردر کاشت ، کا هش مقدار روغن (17،15،12) و افزایش مقدار پروتئین و افزایش عدد ید رابه دنبال دارد ( 16) در حالی که ویس گزارش داده است که تاریخ کشت در مقدار پروتئین موثر نیست. (18).

نظریان و همکاران 1373 درطی آزمایشی که دراهواز انجام دادندگزارش کردند که با تأخیر در کاشت از 5 خرداد به 25 خرداد گلدهی زودتر انجام شد در ضمن دورة گلدهی و پر شدن دانه نیز کوتاهتر شد و نتایج عملکرد نهایی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول (5 خرداد) تولید شد.

کالوین و همکاران 2001 در طی تحقیقی که درشمال تگزاس انجام دادند، بیان کردند که بیشترین مقدارمتوسط عمـلکرد سویا2594 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اوایل خرداد ماه بدست آمده بود. در طول فصل گروه رسیدگی V سویا بالاترین عملکرد را داشت ( 3/6030 کیلوگرم در هکتار )، اگرچه به طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به گروه متوسط رس و دیررس گروه IV بالاترنیست. عملکرد در تاریخ کاشت اول کاهش یافته بود (در مقایسه با سال پیش) و دوباره به طور قابل ملاحظه‌ای در تاریخ کاشت اوایل تیرماه کاهش پیدا کرده بود. همچنین هیچ کاهش عملکردی در سویای زودرس‌تر در کشت‌های اواسط خرداد و تیرماه وجود نداشت. باتوجه به مطالب فوق هدف ازاین تحقیق تعیین مناسب ترین زمان کاشت وبهترین رقم کاشت سویا می باشد.

مواد و روش‌ها:

این تحقیق در بهار سال 1382 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه با موقعیت 42‎‏ 47 طول جغرافیایی و24 37 عرض جغرافیایی وارتفاع m 1100 ازسطح دریااجراشد .

فاکتور تاریخ کاشت در سه سطح شامل 5 اردیبهشت، 20 اردیبهشت، 5 خرداد و فاکتور ارقام در 4 سطح گندم اختصاص داشت و براساس تجزیه خاک و توصیه کودی کود نیتروژن به صورت اوره به عنوان استارتر به طور یکنواخت در زمین پخش شد و سپس کود دامی کاملاً پوسیده به منظور شامل ارقام ویلیامز، کلارک، زان و هارکور بود.

خاک مزرعه دارای بافت رسی لومی بااسیدیته 7/6 (PH ) و هدایت الکتریکی8/0بود. مزرعه در سال قبل به کشت سبک کردن خاک و تهویه بهتر به میزان kg 550 به طور یکسان به زمین داده ( ابعادزمین 26*46متر) و با خاک مخلوط شد. ابعادکرتهای اصلی